Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

 
AORTA RAVOG`I TARMOQLARI 
Aorta ravog‗ining o‘ng tomonidan boshlab yelka-bosh poyasi (truncus 
brachiocephalicus) chap va umumiy uyqu arteriyasi (a. carotis communis sinistra) 
hamda o‗mrov osti arteriyasi (a. subclavia sinistra) chiqadi. 
Ye l k a - b o sh p o y a s i
– truncus brachiocephalicus aorta ravog‗i ustki 
chekkasining o‘ng tomonidan chiqib (uzunligi 3–4 sm, diametri taxminan 2,5 sm) 
qiyshiq holatda Yuqoriga va orqa tomonga ko‘tarilib, o‘ng umumiy uyqu arteriyasi 
(a. carotis communis dextra) va o‘ng o‗mrov osti arteriyasi (a. subclavia dextra)ga 
bo‘linadi. 
 U m u m i y u y q u a r t e r i y a s i
– a. carotis communis o‘ng tomonda 
yelka-bosh poyasidan, chap tomonda aorta ravog‗idan mustaqil bo‘lib chiqadi. Har 
ikkala umumiy uyqu arteriyasi pastda kekirdak, Yuqorida hiqildoq va halqum bilan 
bir-biridan ajralib joylashgan. O‘ng tomondagi umumiy uyqu arteriyasi yelka-bosh 
poyasining tarmog‗i bo‘lgani uchun chap tomondagi umumiy uyqu arteriyasidan bir 

---

428 
oz kalta. Ko‗krak bo‘shlig‗ining Yuqori teshigi – apertura thoracis orqali chiqib 
bo‘yinda trigonum caroticum dan o‘tadi. U halqasimon tog‗ay yoki til osti suyagi 
tanasi ro‘parasida tashqi va ichki uyqu arteriyalariga bo‘linadi. Umumiy uyqu 
arteriyasining tashqi tomonida ichki bo‘yinturuq vena (v. jugularis interna), orqa 
tomonida esa adashgan nerv (n. vagus) joylashgan bo‘lib, 4-bo‘yin fassiyasi bilan 
o‘raladi va bo‘yin-qon tomir nerv tutamini hosil qiladi. Arteriya poyasining oldingi 
tomonidan til osti nervi (n. hypoglossus)ning pastga tushuvchi tolasi o‘tadi. Umumiy 
uyqu arteriyasidan bo‘yinda joylashgan qon tomirlar va nervlarga bir qancha ingichka 
tolalar – vasa vasorum va vasa nervorum boradi. Ana shu mayda tolalar bo‘yinda 
kollateral qon tomirlari rivojlanishida muhim vazifani bajaradi. Umumiy uyqu 
arteriyasi shikastlanganda VI bo‘yin umurtqasining ko‘ndalang o‘sig‗ini bosib qon 
oqishini to‘xtatish mumkin.