Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

 
O‟T PUFAGI
O‟t pufagi 
(vesica fellea, 136) jigar o‘ng bo‘lagining pastki Yuzasida, o‘t pufagi 
chuqurchasida – fossae vesicae felleae da joylashgan nok shaklidagi a‘zo bo‘lib, 
uning tubi – fundus vesicae felleae, tanasi – corpus vesicae felleae va bo‘yni – collum 
vesicae felleae bor. O‘t pufagining tubi eng kengaygan joydir. O‘t pufagi to‘la 
bo‘lganda bir oz oldinga chiqib, qorin devoriga tegib turadi.
1
O‘t pufagining o‘rta qismi tanasi hisoblanib, ko‘pchilik qismni tashkil etadi. O‘t 
pufagi tanasining oldingi toraygan qismi o‘t pufagining bo‘yni hisoblanadi, u o‘t 
nayiga – ductus cysticus qo‘shilib ketadi. 3–4 sm li o‘t nayi jigardan kelayotgan 
umumiy jigar o‘t yo‘li bilan qo‘shilib, umumiy o‘t yo‘lini hosil qiladi. Umumiy o‘t 
yo‘li – ductus choledochus o‘n ikki barmoq ichakning tushuvchi qismi (pars 
descendens) katta so‘rg‗ichiga me‘da osti bezi yo‘li bilan birgalikda ochiladi. O‘t 
pufagining devori seroz parda, nozik tuzilgan muskul parda va burmalar hosil qilib 
joylashgan shilliq pardadan iborat. Muskul qavatdan, umumiy o‘t yo‘lining o‘n ikki 
barmoq iChakka ochiladigan joyida qisuvchi muskul halqasi (sfinkter) hosil bo‘ladi. 
Qorin parda o‘t pufagini faqat pastki tomondan o‘raydi. O‘t pufagining hajmi 50–60 
sm3 bo‘lib, jigarda ishlanib chiqqan o‘tning ortiqcha qismini saqlab turadi. 
1
Human Anatomy, Kenneth S. Saladin, USA 2014. Gray's Anatomy for Students,Drake RL Vodl W, Mitchell AWM Elsever Churchill 
Livingstone, 2014

---

368 
 
 
O‘t pufagi va yo‘llari.
1–tunica mucosa vesicae felleae; 2–tunica muscularis vesicae felleae; 3–corpus 
vesicae felleae; 4–fundus vesicae felleae; 5–plicae tunicae mucosae vesicae felleae; 
6–plica 
spinalis; 
7–collum 
vesicae 
felleae; 
8–duodenum; 
9–ampula 
hepatopancreatica; 10–ductus pancreaticus; 11–ductus choledochus; 12–ductus 
hepaticus communis; 13–ductus cysticus. 
O‘t shirasi jigar hujayralarida tinmasdan ajralib turadi va o‘t yo‘llari sistemasi 
orqali o‘n ikki barmoq iChakka quyiladi.
O‘t tarkibida o‘t kislotalar, pigmentlar, xolesterin moddalari bo‘ladi. Pigmentlar 
hayotini tugatgan eritrotsitlarning parchalanishidan vujudga keladi. Pigmentlarning 
bir qismi ichak devori orqali qonga so‘rilsa, ko‘proq qismi axlatga rang beradi va 
tashqariga chiqadi. O‘t iChakka quyilmay qolganda (o‘t yo‘li yallig‗lanib bekilganda, 
tosh bo‘lganda) axlat rangsiz bo‘ladi. Odamda bir kecha-kunduzda o‘rtacha 800–
1200 ml o‘t ishlanadi. O‘t ovqat moddasini, ayniqsa yog‗larni parchalab, ularning 
shimilishida faol ishtirok etadi.