Тошкент тиббиёт академияси ҳузуридаги педагог кадрларни қайта тайёрлаш ва уларнинг

 
 
MA‟RUZA 3. 
Bosh skeleti. Yuz va miya qismi suyaklari va ularning 
rivojlanishi. 
Kalla suyaklarining taraqqiyoti va tuzilishi. Kallaning miya qismining tuzilishi. 
KALLA SUYAGI - cranium 
Kalla skeleti cranium bir kancha aloxida suyaklarning birikuvidan hosil buladi. 
Xar bir suyak uz navbatida tuzilish jixatida yassi, govaksimon va aralash suyaklar 
guruhiga kiradi. Kalla skeletid ikki kism tafovut etiladi :
a) sezgi va xazm a‘zolarini saklaydigan - kallaning Yu qismi - cranium faciale;
b) bosh miyani saklaydigan - kallaning miya qismi - cranium cerebrale.
Kallaning miya qismini hosil kilishda kuyidagi suyaklar katnashadi : ensa, 
peshona, ponasimon (asosiy), G‗alvirsimon, tepa va chakk suyaklari. Kallaning Yuz 
qismini hosil etishida kuyidagi suyaklar katnashadi: Yuqori jag suyagi, pastki jag 
suyagi, tanglay, Yonoq, burun, ku Yosh, burunning pastki chiganogi, til osti va burun 
bushligini buli turuvchi suyaklar. Kalla suyaklarining tepa soxasida joylashgan 
kismlari shakl jixatadan yassi bulib, uning tashki va ichki Yuzalari ancha kattik leki 
murt bulgan kismdan iborat bulib, ular orasi esa govakli suyakda tashkil topadi. Kalla 
suyagining tashki Yuzasi lamina externus suyak ust pardasi pericranium bilan 
koplangan. Kalla suyagining ichki Yuzasini bosh miyani urab turuvchi katti44 parda 
koplab turadi. Ichki Yuzasini tashkil etadigan suyak tarkibida organik moddala juda 
kam bulganligi uchun - bu Yuza juda murt buladi - va shu sabobdan shishasimon 
kavat lamina vitrea deb ataladi. Kalla suyaginin shikastlanish paytida ichki 
Yuzasining sinishi kuprok uchraydi. Kall suyagi suyak ust pardasi bilan mustaxkam 
birikkan emas. Shu sababda ular orasida yiring yigilish xollari uchraydi. Kalla 
suyagini xosi etishda katnashadigan ba‘zi suyaklar govak moddadan tashkil topga 
bulib, ularda xavo saklaydigan bushliklar buladi. Bunday bushlikla peshona, 
ponasimon, G‗alvirsimon, Chakka va Yuqori jag suyaklarida uchraydi.