Toshkent tibbiyot akademiyasi biotibbiyot muhandisligi, informatika va biofizika kafedrasi

SUN'IY INTELLEKTNI INSON HAYOTIDAGI TURLI KASBLARGA TASIRI
Sun'iy intellekt (AI) so'nggi yillarda tez muhokama mavzusiga aylandi va uning inson hayotiga ta'siri turli yo'llar bilan sezila boshladi. Sun'iy intellekt texnologiyasi samaradorlik, mahsuldorlikni oshirish va innovatsiyalar kabi ko'plab afzalliklar keltirgan bo'lsa-da, uning jamiyatga salbiy ta'siri haqida ham xavotirlar mavjud.Sun’iy intellekt hayotimizni o'zgartiradigan ba'zi usullar:
ISHLARNI AVTOMATLASHTIRISH
(Al)ning inson hayotiga eng katta ta'siridan biri bu ishlarni avtomatlashtirishdir. Sun’iy intellekt texnologiyasi takomillashgan sari, u ilgari odamlarga xos deb hisoblangan vazifalarni bajarish qobiliyatiga ega bo‘lib bormoqda. Bu, ayniqsa, ishlab chiqarish, transport va chakana savdo kabi sohalarda ayrim ishchilarning ko'chishiga olib keldi. Bu korxonalar uchun samaradorlikni oshirish va xarajatlarni tejashga olib kelgan bo'lsa-da, ishchilarning yangi ko'nikmalar va rollarga moslashishiga ehtiyoj tug'dirdi.
SOG'LIQNI SAQLASH
Sun'iy intellekt sog'liqni saqlashga ham sezilarli ta'sir ko'rsatmoqda. U tibbiy tashxislarning aniqligini oshirish, yangi davolash usullarini ishlab chiqish va bemorlarni parvarish qilishni shaxsiylashtirish uchun foydalanilmoqda. Masalan, sun'iy intellekt yordamida ishlaydigan tibbiy tasvirlash vositalari inson ko'ziga ko'rinmaydigan kasalliklar va anormalliklarni aniqlay oladi, chatbotlar va virtual yordamchilar esa bemorlarga shaxsiy tibbiy maslahat va yordam ko'rsatishda qo'llaniladi.
TA'LIM
Sun'iy intellekt bizning o'rganish uslubimizni ham o'zgartirmoqda. U talabalar uchun shaxsiylashtirilgan ta'lim tajribasini yaratish, talabalarning faolligini yaxshilash va o'qituvchilar uchun ma'muriy vazifalarni avtomatlashtirish uchun foydalaniladi. Sun'iy intellektga asoslangan ta'lim vositalari o'quvchilarning o'zaro munosabatlaridagi ma'lumotlarni tahlil qilib, o'quvchilar qiynalayotgan sohalarni aniqlashi va ularga maqsadli yordam ko'rsatishi mumkin.
MAXFIYLIK VA XAVFSIZLIK
Sun'iy intellekt jamiyatda keng tarqalgan bo'lib, uning maxfiylik va xavfsizlikka qanday ta'sir qilishi mumkinligi haqida xavotirlar mavjud. Misol uchun, sun'iy intellekt yordamida ishlaydigan yuzni aniqlash texnologiyasi ayrim mamlakatlarda fuqarolarni kuzatish uchun qo'llanilib, hukumat kuzatuvi haqida xavotir uyg'otmoqda. Bundan tashqari, sun’iy intellekt tizimlarining xavfsizligi bilan bog'liq xavotirlar mavjud, ular xakerlik yoki noto'g'ri foydalanish ta'sirida bo'lib qolishi mumkin.
AXLOQIY TASHVISHLAR
Nihoyat, Sun'iy intellektdan foydalanishda axloqiy xavotirlar mavjud. Sun'iy intellekt tizimlari yanada rivojlangan sari, ular sog'liqni saqlash, moliya va bandlik bo'yicha qarorlar kabi inson hayoti uchun muhim oqibatlarga olib keladigan qarorlar qabul qila boshlashi mumkin. Bu qarorlar qanday qabul qilinadi va ular uchun kim javobgar bo'ladi, degan xavotirlar bor.
MISOL TARIQASIDA CHATGPT4 NI OLSAK
Matn yaratish: ChatGPT qisqa javoblardan tortib, uzoqroq, murakkabroq yozuvlargacha bo‘lgan keng doiradagi mavzular bo‘yicha matn yarata olishi.
Til tarjimasi: ChatGPT matnni bir tildan boshqa tilga tarjima qila olishi.
Tuyg'ularni tahlil qilish: ChatGPT ijobiy, salbiy yoki neytral bo'lgan umumiy histuyg'ularni aniqlash uchun matnni tahlil qila olish.
Savol-javob: ChatGPT o'zimning keng bilimlar ma'lumotlar bazasiga asoslanib, turli mavzulardagi savollarga javob bera olishi.
Shaxsiylashtirish: ChatGPT shaxsiy javoblar va tavsiyalar berish uchun individual foydalanuvchilar haqidagi ma'lumotlarni o'rganishi va eslab qolishi.
Suhbat: ChatGPT foydalanuvchilar bilan turli mavzularda tabiiy tilda suhbatlar o'tkazishi, keyingi savollarga javob berishi va bir nechta xabarlar bo'ylab kontekstni saqlashi.
Bilimlar bazasi: ChatGPTda katta ma'lumotlar bazasiga kirishi va ma'lumotlarni tez va aniq olishim mumkin.