Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

Asosiy yozuv grafalarida tegishli yozuvlarni bajarish 
Kataklardagi yozuvni bajarishda, ularni bir nechtasini kattalishtirib olinadi. AutoCAD 
dasturida matn yozuvlarini bajarishni avvalgi mashg‘ulotlarda ko‘rib chiqqan edik. Quyida 
tushuvchi menyular qatoridagi «Risovanie» menyusidan foydalanib, asosiy yozuv kataklarini 
to‘ldirishini ko‘rib chiqamiz. 
1. Menyular qatoridan «Рисование»-«Chizish» menyusi yuklanib, undagi «Tekst»-«Matn» 
buyrug‘i yuklanadi. Oxirgi buyruqdagi «Односторонный»-«Bir qatorli» qo‘shimcha bo‘yruq 
yuklanadi, (61-rasm).
Shunda, muloqatlar oynasida «Matn yozuvining boshlash nuqtasini ko‘rsating» so‘rovi 
paydo bo‘ladi. Yozuvning boshlanish nuqtasi biror katakni chap tomonidan ko‘rsatiladi.
2. Еndi, muloqatlar qatoridagi navbatdagi so‘rov paydo bo‘ladi: «Matndagi harflarning 
balandligini kiriting»: Bu so‘rovga 
2,5
mm
terib kiritiladi va 
«Enter»
bilan qayd etiladi. 
1-rasm 
3. Shunda, yana navbatdagi so‘rov paydo bo‘ladi: «Matn asosini gorizontga nisbatan og‘ish 
burchagini kiriting». Bu so‘rovga «0», ya’ni gorizontal chiziq bo‘ylab matnni yozilishi kiritiladi, (0 
qiymatni komp’yuterning o‘zi taklif qiladi). Bu so‘rovning ko‘rsatkichi ham 
«Enter»
bilan qayd 
etiladi. 
4. Shundan so‘ng muloqatlar darchasida «Matnni kiriting» so‘rovi paydo bo‘ladi, (2-rasm). 
2-rasm 
Bu so‘rovga javoban kerakli yozuvlar masalan, asosiy yozuv kataklaridan eng pastki chap 
katagiga «1111 raqamlar yoki chizdi so‘zi» yozgan kabi, uning barcha kataklari tegishli yozuvlar 
bilan to‘ldirilib chiqiladi. 

---

85 
Agar, yozuvlarni bajarishda xatolikka yo‘l qo‘yilgan bo‘lsa, ularni quyidagicha 
o‘zgartiriladi: o‘zgartirilishi talab etiladigan yozuv ustida sichqonchaning chap tugmasini ikki 
marotaba bosiladi, yozuv belgilanib qoladi. eski yozuv ustidan yangisi terilib 
«Enter»
bosiladi.
Asosiy 
yozuv 
kataklariga 
yozuvlarni 
«Копировать»-«Nusxalash» 
buyrug‘inig 
«Перемешение» qo‘shimcha buyrug‘idan foydalanib, bir xil yozuvni uning hamma kataklariga 
qo‘yib chiqib, yuqorida berilgan usuldan foydalanib kerakli yozuvlarga o‘zgartirib chiqish mumkin. 
63-rasmda grafik ishlari uchun A4 format, asosiy yozuvi bilan kataklari to‘ldirib ko‘rsatilgan.
Ҳosil bo‘lgan A4 formatni blok deb xotiraga olib, undan A3 kabi formatlarni hosil qilish 
mumkin. Yoki asosiy yozuvini alohida blok ko‘rinishida xotiraga kiritib qo‘yib, uni istalgan 
formatlarga joylashtirish mumkin. Blok deganda yig‘ma birlik tarkibiga kiruvchi detallarining 
tugallanib xotiraga saqlangan chizmasi tushiniladi. Masalan, boltli birikmani yasash uchun uning 
qismlarini chizmasi alohida-alohida chizib olinib, bloklar hosil qilinadi. So‘ngra, ularni bitta 
chiziqqa-o‘qqa yig‘ilib boltli birikmaning tasviri bajariladi.