Toshkent viloyati chirchiq davlat pedagogika instituti "tasdiqlayman"

100 
mm
bo‘lgan gorizontal 
kesmani absolyut koordinatalar usulida quyidagi tartibda - algoritmda kiritiladi: 
1. Kesma tugmasi yuklanadi, shunda muloqatlar oynasida «Boshlang‘ich nuqtasini kiriting» 
so‘rovi paydo bo‘ladi. Bu so‘rovga javoban kesmaning birinchi uchining koordinatalari, masalan, 
70,100
klavishalar yordamida teriladi va 
«Enter»
ni yuklab qayd etiladi; 
2. Koordinatalar boshiga nisbatan kesmaning ikkinchi uchining koordinatalari 
170,100
bo‘ladi. Bu qiymatlarni klavishalar yordamida terib kiritiladi va 
«Enter»
bilan qayd etiladi. 
Natijada, ekranda gorizontal kesma, berilgan 100 
mm
uzunlikda chizilib qoladi, (1- rasm). 
1- rasm 
Misol:
 
Tomonlari ekranda tasvirlangan kesmaga teng bo‘lgan kvadrat yasalsin. Bunda 
birinchi uchining koordinatalari, masalan, 70,100 
mm 
bo‘lsin. Uning qolgan uchlarini koordinatalari 
quyidagicha bo‘ladi, (2-rasm). Burchak koordinatalirini shunday bo‘lishiga izox bering.
100,170 200,170 
100,70 yoki Z
100,70 
200,70 
2-rasm
Nuqta koordinatalarini kiritishning nisbiy koordinatalar usuli. 
Nuqtaning koordinatalari, kursor turgan oxirgi nuqtadan boshlab hisoblanadi. Masalan, 
uzunligi 
100 
mm
bo‘lgan gorizontal kesmaning tasvirini yasash uchun, uning uchlarining 
koordinatalari, nisbiy koordinatalar tizimida qo‘yidagicha kiritiladi: 
1. Kesma buyrug‘i yuklanadi va uning birinchi uchi «Sichqon» yordamida ekranning 
ixtiyoriy joyda qayd etiladi. Mazkur kiritilgan nuqta kesmaning birinchi uchi, yangi koordinatalar 
boshi bo‘lib qoladi;
2. Kesmaning uzunligi 
100 
mm
ni hisobga olib, uning ikkinchi uchini koordinatasi 
100,0
kiritiladi va 
«Enter»
bilan qayd etiladi. Ekranda uzunligi 100 
mm
bo‘lgan gorizontal kesma 
chiziladi, (3- rasm). 

---

12 
3- rasm 
Misol:
Tomonlari ekrandagi kesmaga teng bo‘lgan kvadrat yasalsin. Bunda birinchi 
uchining koordinatalari ihtiyoriy Xi, Yi bo‘lsin. Kvadrat uchlarining koordinatalarini kiritish 
quyidagicha bo‘ladi, (4- rasm). Koordinatalarni shunday bo‘lishini izoxlab bering.
@ - 100,0 @ 0,100 
@ -100 yoki Z 4- rasm 
Xi, Yi @ 100,0