Традиции и обычаи Узбекистана

Navro'z bayrami

“Navro‘z” so‘zi “yangi kun” deb tarjima qilingan. Bayram 21 mart kuni nishonlanadi. Yilning shu bahor faslida tabiat qish uyqusidan keyin nihoyat uyg'onadi va yangi yil boshlanishini ramziy qiladi. Navro‘z qadimiy bayram bo‘lib, tarixchilarning fikricha, u bundan 3000 yil avval nishonlangan. Bugun Navro‘z qanday nishonlanadi? Yevropa Yangi yilini nishonlash yarim tunda boshlansa, Navro‘z tushdan keyin nishonlanadi. Yangi yil kabi Navro‘z ham oilaviy bayram bo‘lib, uni qarindoshlar, do‘stlar davrasida nishonlash odat tusiga kiradi. Navro'z bayramining asosiy kuni - 21 martdan keyin yana 13 ta bayram keladi, ular mehmonlarni taklif qilish, shuningdek, qarindoshlar, do'stlar va shunchaki yaxshi tanishlarni ziyorat qilish odat tusiga kiradi. An’anaga ko‘ra bayram kunlari bog‘ va istirohat bog‘lariga ko‘plab mevali daraxt ko‘chatlari o‘tqaziladi.O‘zbekistonning shahar va qishloqlari aholisi Navro‘z bayramiga oldindan tayyorgarlik ko‘radi. Har bir mahallada (qo‘shni mahallada) hasharlar o‘tkaziladi (qo‘shma ish shanbalikka o‘xshaydi). Bayramga tayyorgarlik ko'rishning umumiy vazifasi bilan birlashgan odamlar shahar yoki qishloqni bayramona ko'rinishga olib kelishadi. Mana, uzoq kutilgan 21 mart kuni ham keldi. Bayram quvnoqlik boshlanadi. Har bir mahallada bayram dasturxoni yoziladi, ulkan qozonlarda qahrabo bayram palovi, kuy-qo‘shiqlar, qo‘shiqlar, raqslar tayyorlanadi! Mana shunday mashhur o'yin-kulgi!

to’y marosimi

O‘zbeklar o‘rtasida to‘ylar an’anaga ko‘ra o‘zgacha dabdaba bilan nishonlanar, ularda juda ko‘p odamlar qatnashardi.

O‘zbek to‘yi nafaqat kelin-kuyov, balki barcha qarindosh-urug‘lar, do‘stlar, qishloq aholisi uchun ham muhim voqeadir. Binobarin, to‘y nafaqat shaxsiy, balki umumiy ish bo‘lgan.To‘yning oila uchun ahamiyatini, xalq uchun ahamiyatini anglagan holda, sekin-asta tayyorlanar edi. Ish kelin izlashdan boshlandi – “kelin egalash”. Ota-onalar yoki yaqin odamlar kuyovga munosib "nomzod" topdilar. Bu haqda qizning ota-onasiga xabar berilgan, shundan so‘ng qizning uyiga sovchilar – “sovchi” yuborilgan. Qizning ota-onasining turmush qurishga roziligi bilan “tort sindirish” (non sindirish) marosimi bo‘lib o‘tdi, shundan so‘ng ota-onaning kelishuvi yakunlangan deb hisoblanadi. Bu yerda kelinning narxini, to‘yga tayyorgarlik ko‘rishni ham kelishib oldilar.Keyingi bosqich qizning uyiga unashtirish (fotiha-tuy) bo‘lib, u kelinning narxini to‘lagandan keyingina, ota-onaga sovg‘a-salomlar taqdim etgandan keyingina amalga oshirilgan. va kelinning qarindoshlari. To‘y oldidan kuyovning uyiga oqsoqollar kengashi – “maslahat oshi” yig‘ildi. Mo'l-ko'l taom tayyorlandi va tushlik paytida to'yni tashkil qilish masalalari muhokama qilindi va "romo" - asosiy boshqaruvchi ham tanlandi.