Translation forum – 2022 форум переводоведов– 2022 tarjimashunoslar forumi

TRANSLATION FORUM – 2022 
ФОРУМ ПЕРЕВОДОВЕДОВ– 2022
 
TARJIMASHUNOSLAR FORUMI
– 2022
 
 
VOLUME 2 | SPECIAL ISSUE 28 
ISSN 2181-1784 
SJIF 2022: 5.947 | ASI Factor = 1.7
 
112 
w
www.oriens.uz
December 
2022
 
va rus tillaridagi “Jomiy va Navoiy” kitobining qo‘shni mamlakat rahbari 
Imomali Rahmonga taqdim etilgani ham o‘
zbekistonlik, ham tojikistonlik 
tadqiqotchilar uchun ibrat bo‘ldi.[1, 310]
Umumbashariy sivilizatsiya zarvaraqlaridan o‘rin olgan, ulkan adabiy 
meros qoldirgan allomalar fors-tojik adabiyotida ko‘plab topiladi. Fors-
tojik adabiyoti umuminsoniy qimmatga molik madaniy-ma’naviy xazinaga 
benazir hissa qo‘shgan Sa’diy Sheroziy jahon adabiyotida o‘chmas iz 
qoldirgan shunday buyuk mutafakkirlardandir. 
Umumbashariy sivilizatsiyaga qo‘shgan benazir hissasining e’tirofi 
sifatida 21 aprel YUNESKO tomonidan “Buyuk fors shoiri va gumanisti 
Shayx Sa’diy Sheroziyni xotirlash kuni” deb e’lon qilingani bejiz emas. 
Zero, adib ijodini boshidan oxirigacha bir shodaga aylantirgan mavzu – 
inson, uning quvonchu tashvishlari, baxtu saodatiyu dardu alamlari, 
kamolotiyu tubanligi sabablari bo‘lib, ularning barchasi, so‘zsiz, tuganmas 
va doimo barhayot mavzulardir. 
Shoirning bizga malum va mashhur asarlaridan biri bu Guliston va 
Bo‘stondir. Ushbu ikki asarning o‘zbekcha tarjimasi XX asrning 70-
yillarida ilk bor nashr etilgan bo‘lib, bugun ularni topishda nafaqat oddiy 
o‘quvchi, balki mutaxassislar ham katta qiyinchilik sezayotgandi.
 
Sa’diy Sheroziy ijodining mahsuli dunyoning o‘nlab tillariga tarjima 
qilingani uning ahamiyati nechog‘li yuqoriligidan dalolat beradi. 
Mutafakkir asarlari tarjimasi haqida so‘z ketganda, Shoislom 
Shomuhamedovning Sa’diyga xos betakror ruhiyatni saqlab qolgan, ya’ni 
barchaga ma’lum haqiqatni shoir forschada bayon etganidek yuksak 
nazokat va fusunkor shaklda o‘zbek tilida ifodalay olganini alohida 
ta’kidlash joiz. [2, 73-77] 
Darhaqiqat, Sh.Shomuhamedov o‘zbek ilm-fani va adabiyotida chuqur 
iz qoldirgan serqirra mutafakkirlardan edi. Ushbu fikrning isboti sifatida 
Shoislom Shomuhammedov qalami ostidan chiqqan ilmiy tadqiqotlar, 
tarjima va badiiy asarlarning jami adadi olti yuzdan ortiqligi hamda 
forschadan qilingan tarjimalar nashrining umumiy soni bir milliondan 
oshganini eslatish mumkin. Bu borada gap ketganda, shubhasiz, 
Sa’diyning “Guliston” va “Bo‘ston” asarlari tarjimasini alohida ta’kidlash 
joiz. 

---