Andijon Qishloq xo’jaligi va agrotexnologiyalar instituti O’simliklar himoyasi agrokimyo va tuproqshunoslik fakulteti O’simliklar va qishloq xo’jalik mahsulotlari karantini yo'nalishi talabasi 3-kurs 61-guruh talabasi Mo‘ydinova Mazmunabonuning
QURILISH MATERIALLARINI EKSPERTIZA QILISH USULLARI
Karantin ob’yektlarini zararsizlantirishda fizik va kimyoviy (fumigatsiya) usullaridan foydalaniladi.
Fizik usulda termik ishlov berish (kuruk bug bilan, kaynok suvda ivitish, issik bug bilan ishlov berish), mikro tulkinda ishlov berish va gamma nurlarida nurlash usullari keng kullaniladi.
Kimѐviy usulda brom metil, fosfin, formalin va kumir uglerodidan (SOg) foydalaniladi.
Respublika miqyosida o’tkaziladigan karantin tadbirlari katoriga zararli xdsharot va kasalliklarni o’zida saqlagan Xorijiy mamlakatlardan keltirilgan kishlok xujalik ekinlarining kuchatlarini, uruglarini, o’simlik maxsulotlarini, transport vositalarini zararsizlantirish tadbiri xisoblanadi.
Yuklarni karantin zararsizlantirish usullari: pestisidlarning eritmalari bilan ishlov berish, yukori va past xaroratda termik ishlov berish, bosimli va bosimsiz fumigatsiya, zaxarli gazlar bilan ishlov berish. Karantin zararsizlantirish usullari qo’llanilganda yuklar 100 % zararli organizmlardan tozalangan bo’lishi kerak
Yuklarni karantin zararsizlantirish usullari: pestisidlarning eritmalari bilan ishlov berish, yukori va past xaroratda termik ishlov berish, bosimli va bosimsiz fumigatsiya, zaxarli gazlar bilan ishlov berish. Karantin zararsizlantirish usullari qo’llanilganda yuklar 100 % zararli organizmlardan tozalangan bo’lishi kerak
Issik nam bug’da va quruq bug’da ishlov berish yog’och materiallarini xasharotlardan tozalashda foydalaniladi. Kuruk bug xararati 71° S bulganda 4,5x9 sm xajmdagi ѐgoch materiallar 1 soat, 14x14 sm bulganda 4 soat ishlov beriladi. Quruq bug’ xarorati 82 0 S bo’lganda yog’och materiallar 30 minut davomida ishlov beriladi.
Fumigatsiya usuli mamlakatimizda 1926 yildan boshlab qo’llanilib kelmoqda. 1950 yilga kelib brom metil gazini qo’llash boshlangandan keyin bu jarayondan yanada ko’proq; foydalana boshlandi.
Fumigatsiya usuli mamlakatimizda 1926 yildan boshlab qo’llanilib kelmoqda. 1950 yilga kelib brom metil gazini qo’llash boshlangandan keyin bu jarayondan yanada ko’proq; foydalana boshlandi.
Fumigatsiya jaraѐnida fosforli vodorod (fosfin) fumigatsiya jaraѐnida 1934 yildan boshlab foydala boshlangan bulsada, uning tez ѐnish xavfi bulganidan kam mikdorda ishlatilgan,
Xozirgi vastda Germaniyaning “Degesh” firmasi, AKD1, Meksika, Chili, Xindiston, Xitoy, Braziliya davlatlaridagi firmalar fosfin preparatini fosfid alyuminiy va fosfit magniy tabletkalari tarzida ishlab chikarib meva, sabzavot, sitrus mevalarini shark mevaxuri, amerika ok kapalagi, kartoshka kuyasiga karshi 3,4 g/m3 mikdorida fumigatsiya jaraѐnida foydalanmokda.
1989 yil 1 yanvardan boshlab Monreal baѐnnomasi kuchga kirgan bulib, uning talablariga asosan atmosferaga azon kavatini yemiradigan moddalarni ishlatmaslik tugrisida kdror kabul kilingan. Chunki, xozirgi vaktda Yer sharining tropik va urta mintakalarida metil brom ta’sirida 10% mikdorda azon kavati parchalanib boraѐtganligi aniklangan. Ya’ni, brom metil tarkibidagi xlor va brom stratosferadagi azon bilan birikib uni yemirilishiga sabab bulmokda.
