7-mavzu: MDX tuproqlarini kelib chiqishi. Tayga – o’rmon zonasining tuproqlar o’rmon- dasht tuproqlari , dasht zonasining qora tuproqlari Podzollashgan, chimli va chimli –podzollashgan tuproqlar.CHimli tuproq paydo bo’lish jarayoni. CHimli tuproqlar va ularning tarqalishi, qatlamlarining tuzulishi, tasnifi. CHimli podzol tuproqlar, ularning paydo bo’lishi va tarqalishi ,qatlamlarning tuzulishi, tasnifi, tarkibi va xususiyati. Botqoqli tuproqlar. Botqoq tuproqlarning xosil bo’lish jarayoni. Botqoqlanish turlari. Botqoq tuproqlar, ularni tarqalishi va maydoni tuzulishi, tarkibi, tasnifi va xususiyatlari.
O’rmon –dasht tuproqlarning genezisi, tarqalishi chegarasi va maydoni. Tabiiy sharoiti: iqlimi, o’simligi, geomarfologik tuzulishiva tuproq ona jinsi. Kashtan tuproqlarning kelib chiqishi. Moddalarning biologik aylanishdagi o’ziga xosligi. Qurgoqchilikka qarshi kurash va suv rejimini boshqarish. Suv va shamol yeroziyasiga qarshi kurash. SHurlangan tuproqlar. SHo’rxok va sho’rxoklangan tuproqlar melioratsiyasi. Qora tuproqlarning genizisi tarqalishi ,chegarasi va maydoni. Tabiiy sharoiti: iqlim, o’simlik, geomorfologik tuzilishi va tuproq ona jinsi. Qora tuproqlar qatlamining tuzilishi, mexanik va mineralogik tarkibi, kimyoviy tarkibi va suv – fizik xususiyatlari. O’tloqi qora tuproqlar ularning xosil bo’lish tasnifi, mintaqa tuproqlarning konpleksliligi. Qora tuproqlarning unumdorligini oshirish choralari . Qishloq xo’jaligida foydalanish bilan qora tuproqlarning o’zgarishi:
Qora tuproqlarning kelib chiqishi, tarqalishi va xossalari. Qora tuproqlardan qishloq xo’jaligida foydalanish.
8-mavzu: O’zbekiston terretoriyasidagi tuproqlarning geografik rayonlashtirish tartiblari va tarqalish qonun – qonunyatlari. CHo’l zo’nasi tuproqlari. Gidromorf tuproqlar Tuproq genezesi tasnifi, geografiyasi va ulardan qishloq xo’jaligida foydalanish. MDX va O’zbekiston xududidagi tuproqlarning geografik rayonlashtirish qoidaliri. Bo’z tuproqlarning genezesi tarkibiy xususiyatlari bo’yicha tadqiqotlar. Och tusli bo’z tuproqlar. Tipik bo’z tuproqlarning tarqalishi va xossalari. To’q tusli bo’z tuproqlar tarqalishi va xossalari.
Gidromorf tuproqlar tabiatga introzonal qonun bo’yicha tarqalishi, kelib chiqishi o’ziga xos tuproq paydo bo’lish jarayoni. CHo’l mintaqasidagi gidromorf tuproqlar, tarqalishi tabiiy sharoiti iqlimi, o’simligi geogmorfologik tuzilishi, tasnifi, tarkibi xususiyatlari. Qishloq xo’jaligida foydalanish va unumdorligini oshirish choralari. Bo’z tuproqlar mintaqasidagi gidromorf tuproqlar tarqalib kelib chiqish sharoiti. Ikki xil namlanish sabablari: allyuvial va saz. Tuproq paydo qiluvchi sharoit. Qatlamlar tuzilishi, tasnifi, tarkibi va fizikaviy xususiyati. Qishloq xo’jaligida foydalanish va unumdorlikni oshirish yo’llari.
Sur qo’ng’ir tuproqlar, taqirlar va taqirli tuproqlar. Ulari tuzilishi, xususiyati va tasnifi. Agronomik va melerativ tasnifi. Sug’oriladigan dexqonchilikda bu tuproqlarni o’zlashtirish qishloq xo’jaligida foydalanish. Unumdorligini oshirish choralari. Kum va kumli tuproqlar, tarqalishi, maydoni, tabiiy sharoiti, xossalari va qishloq xo’jaligida samarali foydalanish yo’llari.
