Тупроқшунослик асослари

Alangali fotometr bilan ishlash
Fotometr elektr manbaiga ulangandan so’ng, manometrga qarab havo bosimi 0,4-0,6 atmasferaga moslanadi. So’ngra distillangan suv yordamida suyuqlikni so’rib oluvchi va purkovchi moslamalar tekshirilib ko’riladi. Sababi, eritma stakanchaga so’rilib, distillangan suv yoki sinalayotgan eritma, purkagichga uzatiladi, purkagichda gaz bilan aralashib, bu aralashma gorelkada yonadi. YOnish davrida gazning bosimi 40 – 50 mm.atrofidagi suv ustuniga teng bo’lib, alanga bir xilda va teng yonishi kerak. SHundan so’ng diofragma 3 holatidan 2- ga yoki 4-holatidan 3 holatiga ko’chiriladi va kaliyga xos yorug’lik filtri tanlanadi. Oxirida fotoyelement ochilib, fotometr 10 davomida 100 – 150 mg.li eritmada holicha ishlatib qo’yiladi. Belgilangan vaqt o’tgandan so’ng distilangan suv bilan maxsus makro va mikro buragichlar yordamida galvonometr strelkasi «O» holatiga keltiriladi va namuna eritmalar o’lchanadi. Namuna eritmadan so’ng sinalayotgan eritma o’lchanadi.
Natijani hisoblash:
Masalan, 5 g. tuproq namunasi 100 ml.ammnoniy karbonat tuzining 1 protsentli eritmasida eritilgan, u holda 1 l. eritmada 50 g. tuproq erigan bo’ladi. Aytaylik, galvonometr 13 ni ko’rsatdi. Grafik bo’yicha 13 ga 16 mg.l to’g’ri keladi.

Demak: 50 g. ______________ 16 mg. K₂O

100 g. x
X   =32 mg. K₂O

YOki 1 kg. Tuproqqa 320 mg. K₂O to’g’ri keladi.

Kerakli asbob va reaktivlar:

1. 
   Harakatchan fosfoрНi aniqlash uchun tayorlangan so’rimning ortgan qismi.
   
2. 
   Ximoyaviy tarozi.
   
3. 
   Kaliy xlorid tuzi.
   
4. 
   Alangali fotometr.
   
5. 
   Turli hajimdagi kolba va yetakanchalar.
   

Kaliy normasi