Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə12/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   124

mintirilmiş

 

 

mindirilmiş

- 



mindirilmiş

, 



yüklənmiş

, 



qoşulmuş bir

, 



neçə 

nərsəni

, 



birbirindən ayırmaq

, 



düşürmək

, salmaq

: indirmək. 

endirmək. 



-

 

on kişi işdən 



endirildi

-

 borcdan 



endirilmək

daha ödəvi nərsə qalmamaq. 



-

 

arabanın matorun endirmişlər





-

 dondan 


endirmək: üzdən aparmaq. 

-

 

gözdən endirmə



 

məni. 


-

 

içgi başına enməmiş



 

hələ. 


-

 

acılar üzgülər könlünə



 

enmiş

,

 



eniqmiş



 



mintirinmək

 

 



mindirinmək



minmək



minilmək

əğlənmək. əklənmək. 



qatmaq. qatamaq. əlavə edmək

. izafələnmək. qatınmaq. 

artırınmaq. nərsəni nərsiyə vurmaq, yapışdırmaq. 

 

mintiriş

 

 



mindiriş

. mindiri. 



mindirmə

. 

artırın. artırış. artırma. 

qatınış. qatma.

 

qatama.


 

yapışdırı. yapışdırış. əğləmə. 

əkləmə.

 

izafələmə. əlavə edmə.



 

mintirmə

 

 



mindirmə

. 1



mindiri. 

mindiriş

. 

artırın. artırış. artırma. 

qatınış. qatma.

 

qatama.


 

yapışdırı. yapışdırış. əğləmə. 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

92 

əkləmə.


 

izafələmə. əlavə edmə. 



1



mindiri. 

rikablama. 

irkab.  


mintirmə

 

 



mindirmə



1

. üst üsdə gətirmə. süperpoze. 

1

. duvardan 

çıxma yapı. əkləmə. əlavə. 

1

. eyvan. ayvan.  



mintirmək

 

 



mindirmək



<> 



bindirmək

. 



(

 

indirmək 

<> 

endirmək


)1

çarpmaq. toxundurmaq. toxlamaq. toslamaq. 



1

. əkləmək. 

qatmaq. qatamaq. 

əlavə edmək. nərsəni nərsiyə vurmaq, 

yapışdırmaq. 

1

. götürmək. əkidmək. aparmaq. 



- 

yolağçı 


əkidən

 

gəmi. 



1

. qatmaq. tərkibləmək. 

 



dəğərə mindirmək: dəğdirmək. 

 

-

 

gəlini ata mindirmişlər

, 



"ya nəsib" demiş: bir işin necə 

gəlişəcəği bəlli olmaz. 



 

mintirmək

 

mindirmək

. 



minqərmək

.

 



munqır

maq


.

 

munqır

maq

.

 



manğır

maq


.

 

mandır

maq


.

 

bandır

maq


.

 1



saatı mindirmək

. 

iləri sürmək, qabağa çəkmək.

 

minyon



(

latin

)

 

 



mincik. mıncıq. kiçicik. dımnıt. timnit. 

 

miqdar 



 san. say.  

mirə

 

 

mürə. vərə. bərə. mərə. əbə. hey. əyə. yansıma sözlər. 



-

 

mirə demədimmi



.

 

-

 

mirə qardaş

.

  



misilsiz 

 

əşsiz. taysız. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

misqal 

 -

 misqal 



qamışı: sıravarı birbirinə bitişik, düzgün nərsələr

.

  



misvak 

 

<

 

savak

 

(savmaq)

. savan, soyan arıdan. 

 

mişar

 

 

müşar


 < 

deşər


.

 

biçər



.

  

mişi



 

 

ək

- 



gərlik

-- 



cadugərlik

:

 



yədəmişi. 

 

mişok



 

 

<

 

beşik


.

 

bişik



.

 

muşuk



.

 kavay


.  

miyik 

 

biyik. böyük. yüksək. 

 

-

 miyiq tav

: yüksək dağ

.

  

-

 

miyiq üy: yüksək ev

.  


miz 

 biz.  

miz

 

 biz





( < 

dinəmək



dürtmək) dürtək

.  

-

 

miz üstü

, 

oxu çırağı: qana. çana. 

 

- 



nərsəni

 aparmaq, 



daşımaq,

 

doladırmaq

 

üçün

 

çərxli,

 

təyərli

 olub, dolambac miz, masa: aparat.



 

miz 

 

biz. böyük iğnə. çuvaldız. 

 

mizqar 

 

< > 

mızqar 

< > bizraq < > bizqar < > mizraq < > 

mızraq

qarqı 



(

 

<

 

qar < > 

kər 

< > 

kəs)

. dəlici. oyucu. neyzə. ucu iti, 

sivri təmrənli sırıq. 

 

mizqarlamaq 

 

<

 

> mizraqlamaq < > 



mızraqlamaq 

< > 

mızqarlamaq



bizqarlamaq < > bizraqlamaq < > 

qarqılamaq 

(

 

<

 

qar < > 

kər 

< > 

kəs)

. neyzələmək. dəlmək. oymaq. 

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

94 

mizqil 

 

zaman


.  

mizraq 

 

< > mizqar < >

 

mızraq 



< > 

mızqar 

< > 

mızraq 

< > bizqar < > 

bizraq

qarqı 


(

 

<

 

qar < > 

kər 

< > 



s)

. dəlici. oyucu. neyzə. 

ucu iti, sivri təmrənli sırıq. qarqa. qarqı. qarqu. neyzə.

 

mizraqlamaq 

 

<

 

> mizqarlamaq < > 



mızraqlamaq 

< > 

mızqarlamaq 

< > 

bizqarlamaq < > bizraqlamaq < > 

qarqılamaq 



(

 

<

 

qar < > 

kər 

< > 

kəs)

. neyzələmək. dəlmək. oymaq. 

 

moc 

 

örgü


c.  

moc 

 

tupan. qum. çağıltı 



(

dəniz


)

.  



moclanmaq 

 

örgüclənmək. 

 

moç

 

 

bilək. 


-

 

saət moçi: qol çağat. qol saatı. 



 

moçalə

 

 

moslə. büklə. bükük. 

 

modı

 

 

(odun) 

ağac


.  

moğ

 

 

buğ

 

< > 

bəy


böyük


.

 

buğa



.

  

mol 



 

bol


.

 aldan


.

 

çox



.

 mul


.

 dol


.

 gen


.

 

dərin



.

 uzaq


.

 

bağız



saysı


z

.

 tola



.

 

arbın



.  

mol 

 

bol

. çox. kəsir. 

 

molçilik

 

 

bəylik


bəxtyarlıq

bolçılıq


tokçılıq dövlətlik

.  

momuz 

 

>

 

məhmiz

. mamız




monçuq

 

 boncuq.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

monçuqlanmaq

  

boncuqlanmaq·. 

 

mor 

 - 



mor çiçəyi

: 

bənəfşə, bənövşə çiçəyi: qarabaş. 

 

- 

yaşıl 

mor 

ortamı (arasında) 

parlaq boya: 

böcəkqabığı. 

 

- 

yaşılımsı mor boya: göğəm

.

 



göyəm. 

 

-

 alamor



-

 

kiçik dənəli

, qoyu ala, 

mor ərik çeşiti

: 

qarabatacıq. qarabadamcıq.

 

mor 

 

1

.

 

acı



.

 

amareit.



 

amrula.

 

amerfır


.

 

mürrarab. 



1

.

 

boz.



 

(morartmaq

göyərtmək



)

.

 1



. baca. 

murqə


mörcə




1

.bur. 


k

əkrə. gəs. gimit. 

 

morarma

 

 



-

 

göyərmə

, 

morarmada birikən qan

: qaraqan. 



 

morarmaq 

 

qırmızımtıl göy boya tutmaq. göğərmək. göyərmək. 



- 

yıxıldım qıçım göyərdi

 



morartı

 

 



morluq. göyvəz. gövəz. ala çalan göğərti, göyərti. 

 

mori 



 at.  

morq 

 

ölüxana


.  

morqol 

 qa

rışqa


qarınca


kımırıska

. kurmurska. 

kımıska


.  

morluq 

 

morartı. göyvəz. gövəz. ala çalan göğərti, göyərti. 



 

moslə

 

 

moçalə. büklə. bükük. 

 

moşt

 

(

fars

)

 

 

<

 

müştüq < büktük. 

yumruq. tumruq. tuğruq. kombız. 

kümbüz. qampaz. qapaz. çampaz. çapbaz.

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

96 

moşt

 

 

müşt 


(

yumruq


)



<

 

>

 

muş



{

tutuşdur

-

 

türkcədə "muş: pişik" 



-

 

sanskiritdə " muş: siçan"



.

 

-

 

latincədə " 



mous

: siçan"


.

)

.

  



motun 

 

bütün. bütünlük. 

 

movc 

 

<

 

ör

.

 

örc

. 



möj

.

 



möc

.

 



dolğın. tolğın

talağ



. talqa. talqaq. 

talqum. ərkəş. ürkəş. dalqa. şəpə. 



-

 

möjli

: tolqun

.

  







 

movc

. talqa. talqaq. talqum. ərkəş. ürkəş. şəpə. dalqa. 



-

 

möjli

: tolqun

.

 



möcək

 

 

böcək

. qurtcıq. 



 

möçür

 

 

yağday. yetər dəğik. yetməlik. 

 

möçürli

 

 

yağdayli. yetər dəğik. 

 

möjlənmək

 

 

çalqanmaq. çalqalanmaq 



 < > s ) 

salqanmaq. 

sallanmaq. sarsılmaq. dalqal

anmaq. dalqanmaq. 

örküçlənmək. şəpələnmək. 



 

-

 su 


ərkəkləndi

.

 



-

 onun yeyni 



ərkəkləndi

tükləri biz biz durdu



.

  

möjlü



 

 

movclu

mövclü

 

çalxantılı. dalqalı. hərəkətli. 



 

mönq

 

 

sadə


türkana


inancanğ


.  

mönqu

 

 

bax > 



manğu

.  



mörikmək

 

 

ayağlarını toparlayıb təkmə 

atmaq.  

möv

 

 

asma. üzüm ağacı. 



- 

möv

, asma, 



sarmaşıq kimi 

bitgilərdə

, 



nərsiyə tutunmaya

, 



dırmaşmağa yarayan sürgü

, 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

quyruq: 

bıyıq. buğ. bağuq. 



- 

möv (asma) gövdəsi: təvək 

çotuq. 


- 

asma çardağı. qapalıq.

 

möv

 

 

tıqaq. tağ. taq. talar. asma budaqları. üzüm ağacı. 

 

mövclü

 

 

movclu

möjlü

çalxantılı. dalqalı. hərəkətli. 



 

mu 

 

bu. şu. 



 

muqal 

muxal

. 

təmbəl



hərəkətsiz



.  

muqlu 

 

muglu

. üzgün. hüzünlü. 

 

muqsa 

 

muksa

.

 



metatez

 < kumsa

.

 

kupsa. toksa. torba. sumka. 



suma. 

dağarcıq


bastıq


. qapcaq.  

muquzqaq 

 

bal arısına bənzəyən bir sinək. 

 

mul 

 

arbın


. bol. mol. tola.  

mulcar 

 bulcar. 

bulcar mulcar

.

 

-

 1



.

 

bulcaş. bulaq. bulqaq. 



qərargah. qovşaq. 

1

.

 

qovşaq. yığıncaq. vardış. mulaqat. 



 

mum 

 

avus. ağus. 

lav. balmumu. 

şam.


 balanus. 

mun 

mun

ğ

. 



1

qada. qəza. dərd



dərd bəla. 

azab. 

1

.

xəstəlik. 



iğ. qəm. kəmkə. kefsizlik. toxa. iç ağırlığı. 

 

-

 qara mun 

gəlməyincə, qara yalqaya qaçma



-

 mun 

kişi: yürəği dölək

.

 

qönlü sələk adam



 

munar 



 

sərap. algın. 

 

munay 

 

nəft


.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

98 

muncuq 

 

boncuq. mıncıq. möhrə. 



 

muncuq 

 

buncuq

. yumuc. yumquc. boğuncuq. 

t

əcmi. bir yerə 



yığılmış nərsə. təcmi. cəmləmə



munda 



 bunda. burada.

 

bu arada. bu yerdə. 



-

 mundaq 



böylə

buraca belə



.

 

-

 o mundaq

: o burdadır



.

 

-

.  

mundın

 

 buradan.  

munduz 

 

1

.

 

alıq. qafası bağlı, qapalı. budala. qanmaz. axmaq. 



-

 

munduz yorıqa 

at: yorqa yeri

şdən başqa yeriş bilməyən at



.

 

çapmaq dəngi olmayan at



.

 

-

 

munduz axın: ansızın axan sel

.

 

-

 

axın

 

munduzı: dəli səl



.

 

-

 munduz 

axınc: birdən axan sel

.

 1



.

 

başqa istəklərə baxmayıb, bir istəyi güdən adam. pan. 



fan. fanatik.

 1

. yorqa at.  

munı

 

 

munu



bunu

. iştə. bu. anlamına söz. "

qanu

"ya cəvap 

olur. bu.  

munq 

 

1



Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   8   9   10   11   12   13   14   15   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin