Türkcə Etimoloji Sözlük

qüyöv nökər: sağdıç

.  

nökər

 

 

bağına

.

 

qaraşlı

.

 

yığındı

.

 

günü

.

 

yoldaş

.

 

doğor

.

 

xidmətçi

.

 

ortaq. 

günü. quma.

  

nökər

 

 

çəri

.

 

qulluqçu. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

nökər

 

 yanluq. yalnuq. -

 

nökər

 

sifət: qulsıqa

.  

nökərləşmək

 

 

arxadaşlaşmaq. 

 

nöqər

 

 

nökər

. 

çəkər. 

>

 

çakər. çirağ. ayağ.

 

ayaq. bağşı. baxcı. 

baxıcı. baxşi. baxşı. əlaltı. işçi. köməkçi. qaboş. qapış. 

qılıqçı. qılman. qolaç. qolat. qolaş. qolaq. qolçu. qılay. 

qılan. çalay. çalan. qornuq. qul. qulluqçu. yarar. yarayan. 

yardım. yardımçi. əcir. xidmətçi.

 

işçi. qırnaq. çəkər. ça

qar 

>

 

çakər. içoğlanı. qaraoğlan. evoğlanı. çirağ. çəkər. 

çaqar 

>

 

çakər.

 

qapış. qaboş. işçi. qulluqçu. qolçu. qolaş. 

qolaç. qolat. qolaq. əcir. muzdur. içoğlanı. evoğlanı. 

qaraoğlan. saçım. qol. qul. gəlici. enik. yenik. tabe‟. 

qondara. mə'mur. uşaq. çirağ. şayırd. xadim. 

- 

nökərlər 

başı: ağası. 

-

 

bəyə əli çatmayan

, 

nökərin döğər

: 

eşşəyə 

gücü yetməyən, palanın dövər. 

 

-

 

qapı nökəri

: 

qapı oğlanı. 

 

növbətçi

 

 

qaravul

.

 

keşik

.  

növbətilə

 

 

gəzmə gəzək

.

 

sırayla

.  

nuş

 

 

-

 

nuş

 olan

: xoşagələn. yatqın. cana yatan. xoşsinir. xoşsınır. 

iyi aşınan, həzm olan nərsə. 

 

nü

 

 

nəkü. "

nə

" anlamına, "

və

" yerinə ilgəc. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

156 

nüəçi

 

 

ündüc. ündüçi. ünçi. 

( < 

ün: səs

.

 car)

.

 

carçı. münadi. 

 

nüm

 

 - 

nəm nüm

 

edmək: deyinmək. qaldır quldur edmək.

  

- 

nəm nüm edmək

: 

saxlansımaq. qaçımsamaq. bir nərsəni 

yapmamaq üçün, nərsədə olmamaq üçün nədənlər, 

mahanalar gətirmək, qondarmaq, yaratmaq. illət 

qondarmaq.təəllül edmək. 

 

nüvə

 

 

yuva. özək. mərkəz. 

 

o- bu 

 

as bus. ötə bəri

.  

o 

 - 

o biri: sonraki. 

 

o 

 -

 o 

şəkildə

: 

alay bilə

.

 

böyləcə

.

  

o 

  

-

 o ki: onay

.

  

-

 o 

qədər: uşmuna

.

 

oşmuna

.

 

bu qədər

.

  

-

 o 

şol: oşal

.

 ol

.

 

anığ olmayana 

(qayib olana) 

deyərlər

.  

-

 o 

tərəf

: osun

.

  

-

 ona 

dəkin: anğaca

.

 

anğa təğrü

.

 

anğa dəğrü

.

  

o 

 

o <> 

ö

. 

 

o 

 

ol

. 

1

.

 

"

o

" uzağı göstərir. "

şu

" ortalığı göstərir. "

bu

" yaxını 

göstərir. 

1

.

 

həmən. 

-

 

genə 

o 

kişidi

.

 

-

 o 

gün gəldi

.

 1

.

 

sayqı, 

vurqu simgəsi olaraq, adlara artırılır. 

-

 ol 

tanrı üçün

.

 

-

 ol 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

ilkin günün çıxmaz ürəkdən odları

.

 

-

 ol 

böyüklər böyüğü

. 

1

. 

çağı göstərir. 

-

 ol anda

.

 

-

 ol 

səfər

.

 

-

 o vaxt

. 

1

. 

yer göstərici 

simgə. 

-

 oyan

.

 

-

 oyana

.

 

-

 o 

tərəfə

. -

 o 

qədər

.

 

-

 o bu, 

şu

 bu: 

ötəki bərki

.

 

-

 o kimi

: öylə

.

 o misilli ( 

o kimi işlərdə tələsmək 

gərək deyir

)

.

 

-

 

o yolda: ö cür

.

 

öylə

.

  

ob 

 

(op

.

 yob

.

 yop

.

 ab

.

 ap)

 

çoxluğu göstərən sözlər. 

 

oba 

 - 

böyük çadır

, oba, 

otağ

: 

girdək. gərdək. 

 

- 

obalar ova

ya endilər

.  

oba 

 

1

. qəbir. sin. məzar. 

1

. yığın. kümə. təpə. 

1

. baca.  

-

 

daş oba: daş yığını

.

  

-

 oba bolmaq

: ölmək

.

  

-

 

oba qazığı bolmaq

: tikilib durmaq

.

  

-

 

obalaqa qoşulmaq: ölmək

.  

oba 

 

1

.

 

otur. otaq. çadır. xeymə. kiçik çadır. 

1

.

 

el. millət. 

cəmaət. 

 

oba 

 

ev. qapalı yer. 

{# ova

: açığlıq

.

 meydan}

. 

obaq. öbək. 

öpək. yığın. top. bölük. 

-

 el 

öbək

 

öbək (obaq

 obaq

.

 oba 

oba) 

oturmuşlar

.

 

-

 

evləri var 

oba oba 

(öbək

 

öbək

.

öpək

 

öpək

)

.

 

-

 

köç oba: kəcavə

.

 

hüdci

.

  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

158 

oba 

 

obo

. 

1

.

 ob

. 

ev

. 

öy

. 

oy

. -

 oya:

 

yuva:

 

oba

. 

düşərgə

.

 bir 

oymağın oturduğu yer

.

 

bir aralıq

.

 

çadır

.

 ev

.

 oda

.

 yuva

.

 

kət köy 

çardaq

.

 

böyük çadır

.

 

bünqah

.

 

xərqah

.

 

-

 

köçər 

oba

.

 

köçürülən 

çadır

.

 

köçəri ellərin çadırları

.

 

köçər evli: köçər elli

.

 

köçəri el

.

1

.

 

oymaq

.

 boy

.

 

bölük

.

 

bağraq

.

 el

.

 

köy soy

.

 

-

 

oba başı

: boy 

bəyi

.

 

1

.

 

qır

.

 

eşik

.

 

başqalar

.

 

dışardaqı yer

.

 1

.

 

göy

.

 1

.

 obo

. 

yığın

. 

tüdə

. 

qutsal bir yerə, aşılması zor bir geçişə qoyulan daş 

yığınları.

  

obabaşı

 

 

1

. 

oba

 

başı

. 

1

.

 

karvansaray gözətçisi. 

 

obacıq

 

 

alaçıq

.  

obaq 

 

oba. öbək. öpək. yığın. top. bölük. 

-

 el 

öbək

 

öbək (obaq

 

obaq

.

 oba oba) 

oturmuşlar

.

 

-

 

evləri var 

oba oba 

(öbək

 

öbək

.

öpək

 

öpək

)

.

  

obalıq

 

 

başqalıq. oymalıq. bölülük. qutuluq. ayrışlıq. ayrılıq. 

ayrıcalıq. çatallıq. yadçılıq. didişlik. pazıqlıq. bazıqlıq. 

təfrəqə. nifaq. 

 

oban 

 

ayğır dəvə. 

 

obaritən

 

 o

baridən

 

(

fars

)

 

<

 

oparmaq

. 

opmaq

. 

hopmaq

. içərmək. 

 

obarq 

 

barq

. dudman. xandan. -

 

obarqlı

: evli

.  

obarqlanmaq 

 

barqlanmaq

. 

evlənmək. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

obartan 

 

qabartan. şişirən. 

 

obaş

 

 

<

 

oba

. ellik. el içində hər çəşit kişi, ada. 

 

obaştan

 

 

obaşdan

. - 

obaşdan yeməyi: obaşdanlıq. səhər yeməyi. ər 

əkməyi. 

 

obaştanlıq

 

 

obaşdanlıq

. obaşdan yeməyi. səhər yeməyi. ər əkməyi. 

 

obataş

 

 

obadaş

.birkəddi. köydaş. 

 

obay çobay

 

 

orda burda. dağınaq. 

 

obaylamaq 

 

obaylamaq. oybalamaq

.

 1

.

 

bildirmək

. 

xəbər vermək

. -

 

abayladıq

 

gəldik

. - 

1

.

 

sak

ınmaq

. 

səkinmək

. ehtiyatlanmaq. 

həzərlənmək

.

 

-

 ilandan abayla: uzaq ol

.

 

-

 

köprüdən 

abayla 

keç

: 

sakın keç

. 

 

obbalar 

 

(cocuq dili)

. atta. dədər. dışarı. gəzmə. 

-

 

atam hanı? 

-

 atan 

attaya (obbalara) getdi. 

 

obdan 

 

iyi

.

 obdan bolur: iyi olur

.  

obdul 

 hobban.

 

hopdan.

 

hoplan.  

obən

 

 

1

.

 

gənc ayqır

. 

1

.

 

ərkək dəvə yavrusu. 

 

obirisi 

 

öbürsü. öbiri. bəriki

. 

- 

bu yatarkən bəriki

 

oğladı. 

 

obka 

 

utanmaz

.

 quduz

.  

obmaq 

 

opmaq

.

 somurub utmaq

.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

160 

obo 

 

oba

. 

yığın

. 

tüdə

. 

qutsal bir yerə, aşılması zor bir geçişə 

qoyulan daş yığınları. 

 

obon 

 

mon

.

 

monğ

.

 

köy

.

 

küy

.

 

ahəng

.

 ovaz

.

 avaz

.

 

ağız

.

 

obonçu

: 

şarkıçı

.

 oboz: avaz

.

 

səs

.

 

qafiyə

.  

obraq 

 

opraq. ovraq. oğraq. əprik. əzik üzük, əsgimiş nə. 

 

obramaq 

 

opramaq

. əprimək. əsqimək. gəvşəmək. kortalmaq. 

-

 

gəngəşli bilik utraşur, gəngəşsiz b

ilik 

opraşur

.

  

obramaq 

 opramaq

. yıpramaq. oğramaq.

  

obratmaq 

 

opratmaq. yıpratmaq. 

 

obrıq

 

 

hoprıq

. 

öprük

. yumuq. umaq. umuq. əmik. yerik. yenik. 

dadıq. çaylıq. təmə'. tamah. yapas. qılas. atış. utuş. 

oduş. alşıq. qızıq. qoruq. qızım. qısıq. qınıq. coşuq. 

yaxış. yanğı. qaraç. qapıs. qaplıc. azman 

<

 

acman. aclıq. 

göz. acgözlük. tutqu. tutmac. dalvas. talvas. gərik. çəkiş

. 

dalqıç. araş. arzıq. marağ. seviş

. 

iştah. istək. əsmə. əsi. 

əslik. istəş. özənc. özəniş. islaq. islat. ıslaq. ıslat. 

qaplıca. qapcıq. həvə

s.  

obruq 

 

çuxur

.

 oyuq

.  

obruq 

 

oprı. oyruq. oğruq. çuxur. dərə

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

obruq 

 

oyuq, çuxur, alçaq. isik. iysik. çuxurlu. çuxurluq. 

engəbəli yer. 

-

 

obruq tarla.  

obrulmaq 

 

çökmək

.

 oyulmaq

.

 oynamaq

.

 

sarsılmaq

.

 

yer dəğişmək

.  

obu 

 

1

.

 

üstübəç. 

1

.

 

duvaq. ürünq örünq.

 

duvara çıpınan kirəç, 

ahah suyuğu

.  

obulaz 

 

oblas

.

 1

.

 

gözüpək

.

 

atılqan

. 

1

.

 

abığa. alba. alicənap

.

 

yücə 

könüllü. 

 

obur 

 

1

. 

(

qarpız, qoğun kimi

)

 

qıra. qıraca. şişgin. 

1

. 

qarınpa. 

boğazlı. acgöz. yanığ. yanğılı olan. yemtilmə. boğaz 

düşgünü. qarınpa. qarınqulu. iştalı. iştahlı. istəkli. çox 

yemək yeyən. doymaz. doymayan. qapsalaq. kavsalaq. 

çavsalaq. qapsa. qanmaz. qanamaz. qarınpa. qane', razi 

olmaz. qarına. qarınaq. qarınpa. 

 

- 

ətobur: ətçil. 

 

obur 

 

abur

. əkələ. qarınpa. qarımpa. doymaz.

-

 abur obur: obur 

ço

bur

.

 

-

 abur 

çopurun

 

biridi bu gədə

.

  

obur 

 

kötü ruh. xortlaq. büyücü. bappuçu. çox yiyən. ocaqçı. 

gözüdoymaz. şişman. beqəcən. çox yiyən. yarı qarın. 

pisboğaz. qazanmara. acgöz. pisboğaz. qota. iştahlı. 

savqırcın. cutday. yuttay. acgöz. cutdayqa. yutdayqa.

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

162 

acgöz. 

 

-

 

oburdan yaratılqan

: kurnaz

.

 

hiləkar

.  

obur 

 

qarımpa. buqar. sinsi. kurnaz. bəcərikli. ağıllı. uslu.