Türkcə Etimoloji Sözlük



Yüklə 24,78 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə21/124
tarix29.12.2016
ölçüsü24,78 Mb.
#3862
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   124

obur 

 opur. 

iştahlı


qarımpa


.

 

qarınpa



.

 obur hopur



.

 

aşamalıq



. 

(uqra

 

(sans)



.

 oqre (

frans

) > obar 

(fars)

)

.

 

-

 obur hopur

sopur çopur

aşamalığı



aşırılığı

ifratı göstərir



.

  

oburaz 

 

doyamaz. qanıramaz. qənaət bilməz. 



 

oburlanmaq 

 

şişinmək. 

 

oburlu 

 

hopurlu

öpürlü

gərikli. çəkişli. dalqıçıq. tutuq. tutuqlu. 



tutalı. dalvalı. talvalı. azman 

<

 

acman. aclıq. gözlü. 



acgözlü. qaraçıq. qapısıq. qaplıcıq. tamahlı

tamahkar. 



təmə'li. yapasıq. qılasıq. atışıq. utuşuq. oduşuq. alışlı. 

qızıqlı. qoruqlu. qızımlı. qısıqlı. qınıqlı. coşquq. yaxışıq. 

yanqısıq. yumuqlu. umuqlu. umaqlı. əmikli. yerikli. 

yenikli. dadıqlı. araşıq. arzıqlı. marağlı. sevişli

iştahlı. 



ist

əkli. əsikli. istəşli. özənli. öznəşic. həvəsli. həvəskar. 

 

oburluğ

 

 

kor boğazlıq. qarımpalıq. 

 

oburluq 

 

kurnazlıq. 

 

oburluq 

 

qarınpalıq. qapıs. qapama. 



 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

oburluq 

 

savqarınlıq. pisboğazlıq. qotalıq. yelmavuzluq. aşırı 

yeməğə düşgünlük. 

 

obut 



 

şərəf


.

 

heysiyə



t.  

obuz 

 

1

.

 

qaynaq.



 

mənbə


. 

1

.

 

dərədə darlıkdan sonra gələn gen yer



.  

obuz 

 

opuz



1



.

 

şişik, çətin, qaba, qatı olan yer. 



1

.

 

qudurqrn. ası. 



vəhşi. 

 

obuzluq 



 opuzluq. sarp.  

obuzluq 

 

opuzluq

. yüklü, şişik, qoğzaq olan nərsə. yoqquş, 

sarp. 

çətin. 


-

 obuz 



: çə

tin olay


.

 

-

 obuzluq yer: oy obuzluq yer

eniş yoqquş sarp, sərt, əngəbəli 

atar tutar 

yer


.  

oc 

 

uca. uçaraq. yüksək. 

 

oca 

 

<

 

ovca:

 

yığılan



 

yer




1

.

 

sığıncaq. pənah. 



1

.

 

buq. bük. arxa. 



 

oca 

 

uca

. göütün üstündəki uclu olan sümük. quyruq soxumu. 

 

ocaq 

 

<

 

odcaq

. od yeri.  



ocaq 

 

1

düb. orta. iç. mərkəz. 



1

. qayna. qaynaq. qanıq. qanıc. 

qanış. kökün. kökən. mənbə‟. mənşə'. 

-

 

dörd qanıq



dörd 

qayna

: kitab. sünnət. icma. qiyas. 



1

. mə'dən. padiqan. 

işlətmə. ailə. xanəvadə. otluq. orta. göbək. iç. mərkəz

.

 



1

çəkirdək 



(

 

<

 

çiq

tuq

: bütun. 

)



1

. tuta. duda. tüğə 

>

 

tüdə 



(

 

<

 

tuqtut)

 

(>

 

dude

 (fars)

.

 



tudə

 (fars)

)



1

. əyalət. 

1

. pir. mürşüd. 



1



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

164 

xanidan. dudman. 



1

. kan. qaynaq. mə'dən. 



1

.qan. xan. 

kan. qaynaq. nərsənin bol olduğu yer. 

- 

iyilik, uğur kanı



-

 

bilim 



kanı

.

 



1

. ka


vıb. kavba. kovab. çuxur. oyuq. 

1

quruluş. duraq. durcaq. durat. istasyon. istqah. 



1

. qoruq. 

qorum. qutsuq. qutsaq. hərəm. hərim. ziyarətqah. 

1

. otaq


 

-

 iki 



ocaqlı,

 

otaqlı,

 yerli 

pətək,

 apartman

: ikəl. ikgəl. ikgül. 

ikgil. qoşac. qoşal. qoşgül. qoşgil.

 

-

 ocaq 



yıxmaq: ev yıxmaq. 

 

-



 

şəhərin göbəyi

 



-

 

doqquzun yıxıb, bir 



ocaq tikib.

 

-

 

qazan asma üçün

, 



ocağın üstündə

 

yerləşdirilən dəmir 

çubuq

: 

qantarma. qıntarma. qaptırma. asmalıq. 

 

- 



ocağın külün çəkib çıxaran: külçək. qaqıntı. 

 

-

 ocaq bucaq: yer yurd. 

 

-

 oca

q çəkiggəsi, çəkirgəsi

: 

qecə böcəyi. 

 

-

 ocaqda, 

təndirdə külü eşlələməkdə

, 



çəkməkdə işlənən 

uzun çəmçə

, 



şiş

: 

eysirin. eysərən. eysirən.

 

ərsin




-

 

söğəndə sevgi ocağı arama

, 

sevmiyən söğürsə

, 



qınama

 



-

 

yerləşim ocaqların birbirinə bağlayan yol

: qara yolu. 

 

- 



gənəl ocaq: əsli, iç mərkəz. 

 


HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

- 

ocağına düşmək

: 

sığınmaq. sınğınmaq. taxılmaq. 

 

- 



bir yapının ocağından (mərkəzindən) yanlarına ayrılan 

bölüm

: qol.  


- 

ocağın düd yüyəsinin dəşbaşına qoyulan tıxac

: 

fırıldaq. 

 

- 

ocaqdan kül çəkməyə yarar kəpçə

: 

əğsirən. əysirən. 

 

- 



açıq ocaq

: 

açıq işlətmə. 

 

- 



kiçik ocaq

: 

kavıc. qalıc.

  



yönətim ocağı: idarə mərkəzi. 

-

 

vilayətdən sonra gələn

 

yönətim ocağı

 (

idarə mərkəzi

)

: elçə. qayim məqamlıq. 



 

ocaq 

 

1

.

 

kanun. -



 pozuq 

ocağı: fəsad kanunu

. 

1

.

 

oğcaq. oycaq. 



ocaq. oyuq yer. baca. durba. yol.

 

-

 

ildə bir kərə ocaqları



 

arıtlanmalıdır



. -

 su 


ocaqları

 

tutulmuş



.

 1



.

 

kürə. 



soba.

 1



.

 

quyu. 



çuxur. mə'dən. nərsənin bol olduğu yer. 

-

 

gəc ocağı



.

 

-

 

dəmir ocağı



. 

1

.

 

evlək. kərdi. 



-

 sozu 


ocağı

.

 

-

 

badımcan ocağı



. 

1

.

 

odu sönməz ev, elçilik. böyük x



anidan. -

 

ocağa

 

düşmək

ocaq 



düşmək: sığınmaq

.

 

yardım diləmək



. 

1

.

 

sərmaya



.

 1



.

 

komat. kanun. -



 

hançı 


komata 

bağlıdır


. 

1

.

 

qazan. xanidan. -



 

hamam ocağı

: 

tuşqan

.

 

tutuşqan



.

 odluq


.

 

tulambar



.

 

tün



.

 

-

 ocaq 

dayısı

bir dayrənin, idarənin başı



.

 

-

 

daş

 

ocağı



daş

 


ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

166 

kanı



daş

 

mə'dəni

yapıda, başqalında işlənən daşın çıxarılan 



yeri, kanı

.

 



-

 

ocağa qonmuş qalın his

: qurum

.

 



-

 ocaq qurumu

.

 

-



 evi qurum 

basmış


.

 

-

 qurum boya

.

 



-

 saya 



ocağı

sayıçılar heytəti



.  

-

 

ocağın sobanın, peçin buru başı: qoğan



.

 qovan


.

 

-

 

külək 



vurub peçin 

q

oğanın

 

salıb



.

  

-

 

ocağın, sobanın, peçin borusunun təpəsinə qondurulub, 

yelin əsdiyi yönlə fırlanıb, tüstünü dışarı sorub, içəridə 

düdməyi önlüyən arac: qoğan

.

 qovan


.

 

-

 

külək vurub peçin 



qoğanın

 

salıb



.  

ocaq 

 

1

.

 ot + caq: od saxlayan



.

 od yeri


.

 

odlıq


.

 

od olan yer.



 

od 


tütən yer

.

 1



.

 oy + caq



.

 (oy: oymaq



.

 oycaq)



.

 

oyuq



 

yer.

 

otaq.



 

odaq. ev.

 

yuva.



 kan

.

 

birləşik



.

 

birləşmə



.

 birlik


.

 

dərnək



.

 

hörgüt



.

 

topluluq



.

 

ittihadiyə



.

 

dayanış



.

 

mə'dən



.

 duvarda olan baca



.

 

girinti



.

 

kərdi



.

 

qapız



.

 

mərkəz



.

 

yığıncaq



.

 ev


.

 

ailə



.

 yurt


.

 el


.

 

vətən



.

qutuk yer



.

 

təşkilat



.

 

-

 

yeni çəri ocağı



.

 

ilin birinci ayı



.

 

sığınmaq



ocaq düşmək



.

 

-

 

ocaq tanrısı

gülətkin



.

 

kültigin



.

 od 


tanrıcası

.

 

-

 

ocağa çönmək

yeməyin yeyib ocağına çönmək



.

 

-

 

ocağı tütmək

işləri yolunda olmaq



.

  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

ocaq 

 

1

. otcaqa. otcaq. otyaq. ot orun. 



1

. baca. 


1

. çiytar. 

qocan.  

-

 

ocaq qınqır bolsa da tütünü tüz çıxar: baca əğri olsa da 

dumanı düz çıxar

.

  

-

 ocaq 

küllüğü

.

 

dartqıç



.

  

-

 

ocağın iki tərəfində yan duvarlara qoyulan taxda



.

 

bilək ağac



.

  

ocaq 



 qucaq. -

 

ocaqlaşdılar, yığlab ol iki yar



. -

 ocaq 



sipəri: dağan

.

 

üçayaq



.

 sacayaq


.

 

-

 ocaq 

çəkirgəsi: çırıtlaq

.

 

oraq quşi



.  

ocaqçı

 

 

1

.

 

occaq. qul oğlu. qonazad. xanəzad. 



1

.

 

ocaq arıtlayan. 



1

.

 

qazan xan. xanidan başı. 



 

ocaqçı

 

 



givəni. qıvanı. keyvan. ev eşiyə, pişir düşürə yaxcı 

yetişən bacarıqlı qadın. xanə

 

dar. xanədar.



 

ocaqçı

 

 

obur. gözüdoymaz. pisboğaz. 

 

ocaqçılıq

 

 



qıvanlıq. givənlik. keyvanlıq. ev eşik, pişir düşürə 

yetişməklik. xanə darlıq. xanədarlıq.

 

ocaqçılıq

 

 

ocaq arıtlamaq. 

 

ocaqı

 

 

ocağı. 

yeri. mərkəzi. 



-

 

bazar, alver yeri, ocağı, mərkəzi

: 

qapanlı.

 

qapanlu. qapan. yapan. yapanlı. yapanlu. bazar. 



 

ocaqqol 

 

ocaqol

. göbəkqol. içqol. anaqol. araqqol. oranqol. 

oratqol. ortaqol. qaynağqol. qaynaqol. qaynaq. yataqqol. 



ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük



 

 

WWW.TURUZ.NET

 

168 

yuvaqol. dibqol. təməlqol. kökqol. başqol. gözqol. özqol. 

çəkirdəqol 

(çəkirdək

 

<

 

çiq

tuq

: bütun. 

)

. mənşə‟. kökün. 

kökən. mənbə‟. iç mərkəz. əsl mərkəz. siql mərkəzi.

 

ocaqlanmaq 

 

evlənib ev qurmaq. 

 

ocaqlaşmaq

 

 

qucaqlaşmaq.



  

ocaqlı

 

 

1

.

 

xodi. 



1

. 

təşkilati



. ocaq 

yiyəsi.


  

ocaqlı

 

 



kanlı. qaynaqlı. mə'dənli.

 

ocaqlı



 

 

oçaqlıq


. soylu.  

ocaqlıq

 

 



1

. ev


lik. ailəvi. xanəvadəgi. 

1

. kanlıq. qaynaqlıq. 

mə'dənlik.

 

ocaqlıq



 

 

1

.

 

kökəş. nərsənin təməli, təməl dirəyi. duraq. 



-

 

ocaqlıq

 

dəmir: can qurtaran dəmir

.

 1



.

 

malikanə



.

 

tərkəlik.



 

sovğalıq. 

mirasa buraxılmış nərsə. 

 

ocaqlıq



 

 

atadan sovğat

.  

ocaqlıq

 

 

ocaqlı. 


-

 o



çaqlıq titiq: ocaq yapılacaq çamur

.

 

bənzəri olan 



hər nəsnə

.

 

oçaqlıq yer: ocaq düzəltməyə dəyer topraq



.

  

ocaqol 

 

ocaqqol.

 

göbəkqol. içqol. anaqol. araqqol. oranqol. 



oratqol. ortaqol. qaynağqol. qaynaqol. qaynaq. yataqqol. 

yuvaqol. dibqol. təməlqol. kökqol. başqol. gözqol. özqol. 



HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 



WWW.TURUZ.COM

 

çəkirdəqol 



(çəkirdək

 

<

 

çiq

tuq

: bütun. 

)

. mənşə‟. kökün. 

kökən. mənbə‟. iç mərkəz. əsl mərkəz. siql mərkəzi.

 

ocalıq

 

 

ocarqu. götlük. yəhər üzərinə qoyulan yastıq. 

 

ocarqu 

 

ocalıq. götlük. yəhər üzərinə qoyulan yastıq. 

 

occaq 

 

ocaqçı. qul oğlu. qonazad. xanəzad. 

 

ocmanlıq

 

 

yavlıq. cavlıq. düşmanlıq

.  

ocuq 

 

böyük şeytan



.

 ocuqturmaq: qorxutmaq



.

 ocunmaq: 

çəkinmək

.

 

qorkmaq



.  

ocuqturmaq 

 

qorxutmaq

.  

ocunmaq 

 

çəkinmək


.

 qorkmaq


.  

oçın

 

 

<

 

çox


. 

oğşi


.  

oçırmaq

 

Yüklə 24,78 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   124




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin