Türkcə Etimoloji Sözlük

 

- 

ön sırada ye

r almaq

: başa keçmək. 

 

- 

ön yemək

: 

atlıq. altlıq. antirə. giriş. suyuq. 

-

 

altlıqa buyurun

.  

- 

öndə gedmək: baş çəkmək. başında durmaq. qılavuzluq, 

yolbaşlıq edmək. 

 

- 

önün

 almaq

: öngəlmək. qabaqlamaq. qadaqlamaq. 

 

- 

önünü almaq

: 

önləmək. qapamaq. bağlamaq.

 durdurmaq. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

mən' edmək. 

- 

suyu bağla

.  

- 

göz önündə olan

: 

açıq. dışraq. görünən. 

 

önal

 

 

ön al

. 

öncü

. lider. 

öndə olan. 

 

önalan

 

 

ön alan

. 

önaldı

. 

önal

. lider. 

öncü. 

 

önalmaq

 

 

önləmək

. qarşanılmaq. qarşalınmaq

:

 

qarşınalmaq. 

qarşalmaq

 (<

 

qarşın + almaq)

. qarşısın almaq. 

qabaqalmaq. qabağın almaq. 

 

önaltı

 

önaldı

. 

ön aldı

. 

önalan

. 

önal

. lider. 

öncü. 

 

önbilinc

 

 

şuuraltı bilincaltı. 

 

öncə

 

 

ön

. 

iləri. qabaq. başın. başda. ilkin. birinci. əvvəl. 

- 

ən 

öncə

: birinci. ilk. 

 

- 

ən

 

öncə: ən önəmli. başlıca. birinci

  

- 

az 

öncə

: (

olumlu cümlədə

)

. daha indi. indicə. elə indi. taza 

<> yaza. yeni. indiz. endiz. yendiz > 

hənuz. 

-

 

hənuz

 

gəldim. 

-

 

eşikdən hənuz

 

dönmüşdü. 

 

- 

ən öncə

: 

ilk başın. 

 

- 

ən öncə

: 

ilk öncə:ilk ağızda. 

 

-

 

olmadan öncə

: 

olmadan qabax. olmadan iləri. olmadan 

ilkin. 

olmadan 

əvvəl. 

 

- 

bir ayaq öncə: olduğucan çabuk. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

642 

- 

ən

 

öncə: ilk. birinci. əvvəlki. 

 

- 

hər nədən öncə: özəlliklə. başda. hələ. ən çox. bilxassə. 

bilxassə. xususən. ələlxusus. 

 

- 

keçən

, 

öncəki

 il: 

bildir. bıldır. bıldırın. bildirin. 

 

- 

başqalarından

 

öncə bir işə başlayan

: 

başayaq. başataq. 

başatan. başat. başqa. başqıl. başlıq. başqıt. başqat. başağı. 

başaçı. başgül. öncül. pişqədəm. təşəbbüskar.

 

- 

çağından öncə doğmaq

: 

əksik doğmaq. 

 

- 

ilk öncə

: 

ən öncə: öngün. ilkin. ilki. başın.

 

birin. başlanqıc. 

başlama. ibtida. əvvəl.

 

- 

nərsəni güclədirib, qoldavlayıb çağından öncə 

yetiştirmə

: 

qabalıq. qabaqlıq. 

-

 

qabalıq yonca

: 

gübrə ilə 

çağından öncə yetiştirilmiş, əldə edilmiş yonca. 

-

 

qabalığa

 

əlli 

metrə yer ayırdım.

 

-

 

nərsənin olacağın öncədən duymaq

: 

içinə doğmaq. 

 

-

 

nərsiyə görə öncə

, qabax, 

əksik olaraq

: qala

 - 

ona üç 

qala. 

-

 bir metir qala. 

 

- 

öncə sonra: əvvəl axər. iki baş.

 

öncə

 

1

. burun. 

dəslap

. murda. 

önki. öngü. 

birinci. 

başda

. 

aldı

. 

ilkin. 

öndə

. 

əvvəldə

. 

əvvəl

. -

 

öncə başlamaq

:

 

ertələmək

. 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

1

. 

ertə. erkən. qabaq. 

1

. 

önğdün. öndün. aşnu. qabax. 

əvvəl. 

-

 

mən ondan aşnu gəldim

.

 1

. 

allın. ilk. əsgidən. alqa. 

iləri. önə. alqın. ilköncə. əvvəla. alqıntın. daha əvvəlki. 

 

-

 

ən

 

öncə: çınğ alqa

.

 

çınğ allında

.

 

ilk öncə

.

 

çınğ alqı burun

.  

-

 bir az 

öncə: dəmin

.

 

elə

 indi

. -

 ilk 

öncə: önqürdi

.

 ilkin

.

 

öngürə

.-

 

öngürdi

 

gələn iyisin çalar

.

  

-

 

ən

 

öncə: başda

. 

-

 daha 

öncə

: alqaraq

.  

-

 biraz 

öncə: biyaqında

.

 

dəmin

.

  

-

 

öncədən

 

olduğu kimi

: 

allınca

.

 

əsgidən olduğu kimi

.

 

-

 ilk 

öncə

: 

alqı burun

.

 

öncəq

 

 

öncə

. 

öncəki. 

 

öncəq

 

 

öncək

.

 1

. 

öncəki

.

 

sələf. 

1

. 

giriş. gircək. müqəddimə.

 

öncəqi

 

 

öncəki

. 

1

. keçən. 

1

. əsgi. sabiq. 

- 

əsgi

 

yazızda buna 

toxunmamısız. 

 

öncəqi

 

öncəki

. 

1

. 

baştın

. 

sələf

. 

1

.

 

önğdünqi

. 

biyağı. dəminki. 

 

öncəqilər

 

 

öncəkilər

. keçmişlər. köçmüşlər. ötəkilər. ötənlər. 

q

odəma. əsgilər. keçənlər. ötənlər. köçənlər. 

 

öncəl

 

 

1

.

 

daha öncəki

. 

sələf

.

 1

.

 

öndə olan

. 

öncü

. 

başçı. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

644 

öncələmək

 

1

. 

qabaqlamaq. müsabiqə vermək. yarışmaq. 

1

. 

təqdim 

edmək

.  

öncələr

 

 

öncələri

. qabaqlar. qabaqları. ilərlər. ilərləri. ilərlərdə. 

əvvəllər. 

- 

öncələri

 

siz düz üzə deyirdiz. 

 

öncələri

 

 

öncələr

. qabaqlar. qabaqları. ilərlər. ilərləri. ilərlərdə. 

əvvəllər. 

- 

öncələri

 

siz düz üzə deyirdiz. 

 

öncəlik

 

 

öncəllik

. 

öncülüq

. 

öncüllüq

. 

birincilik ilklik. açıcılıq. 

yolbaşçılıq. başçılıq. qılavuzlıq. rəhbərlə

rlik. 

öncəliq

 

öncəlik

. imtiyaz. torpil.  

öncəliqlə

 

öncəliklə

. 

alqaraqtın. öncədən

.  

öncəllik

 

 

öncəlik

.

 

öncülüq

. 

öncüllüq

. 

birincilik ilklik. açıcılıq. 

yolbaşçılıq. başçılıq. qılavuzlıq. rəhbərlərlik.

 

öncəsiz

 

 

əzəl

.  

öncəsiz

 

 

əzəli. 

 

öncəsizlik

 

 

əzəliyyət. 

 

öncətən

 

 

öncədən

. başdan. qabaqdan. 

 

 

öncədən bəlirmiş görüş yeri, çağı

: 

qarar. qərar. qarul. 

 

öncətən

 

öncədən

. 

alqaraqtın. öncəliklə. alqatın. alğından. alda 

küydə. əsgidən.

 -

 

öncədən

 

olduğu kimi: biyaqıça

.

 

dəminki 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

kimi

.

  

-

 

öncəki

 kimi: 

alqınlay

.

 

öncədən

 

olduğu kimi

.

 

 

önciqi

 

önciki

. 

burunqu. əsgi. 

 

öncü

 

 

1

.

 

ilk. orijinal.

 1

.

 

lider. 

yol açan

. 

öndə olan

.

 

öndər

. 

yolaç

. 

yol göstərən

. 

yizək

. qazaq. 

gəzək

. yorcu. 

əsgər qılavuzu

. 

əsgəri qılavuz

. 

başalmış

. 

ilğar

. burncu. 

barvısı

. 

baştavşı

. 

baştaçı

. 

çavuş

. avant qard. 

carçı

. 

sırada birinci

. 

rəhbər

. 

1

. 

ərkəç. başçı. 

1

. 

təkə. kosaman. başçı. qılavuz. 

1

. 

yəzək. gəzək. tilayəda

.  

öncü

 

 

yol atası. bağçı. sapçı. ipçi. qıcırçı. qılavuz. öndər. 

yöndər. yenilikçi. avanqard. 

- 

qoşunun öncüsü

, 

gözətçisi

: 

qaravul.qaraş. qaraç.

 qaraqol. 

 

öncül

 

 - 

çağ öncülü

: (

hər nədə

)

. çağunluq. qarıqlıq. qaruqluq. 

qarıcılıq. ilkinilik. eniklik. yeniklik. yepyenilik. yenibarılıq. 

nobarılıq. təbərzəlik. 

 

öncül

 

 

başqıl. başlıq. başqıt. başqat. başağı. başaçı. başgül. 

başqalarından öncə bir işə başlayan. başayaq. başataq. 

başatan. başat. başqa. pişqədəm. təşəbbüskar.

  

-

 

hər nəyin qarıcı

, ilkini, 

çağuncu

, 

çağ öncülü

, eniyi, 

yepini, yepyenisi, 

nobarı

: 

qaruq. qarıq. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

646 

öncüllüq

 

 

öncülüq

. 

öncəlik

. 

öncəllik

. birincilik ilklik. açıcılıq. 

yolbaşçılıq. ilərlik. irəlilik. irkəlik. irgəlik. ərkürək. başatlıq. 

başdalıq. yüksəlik. yüksəklik. başçılıq. qılavuzlıq. 

rəhbərlərlik. üstünlük. təfəvvüq. faiqlik. qələbə. 

təqəddüm. rüchan. 

 

öncülü

 

 -

 

qoşun öncülü

:

 

ura. təliə. 

 

öncülük

 

edən

 

 

öncü

.

 

öndər

.

 

öngəl

. 

başçı

.  

öncülüq

 

 

öncüllüq

. 

öncəlik

. 

öncəllik

. birincilik ilklik. açıcılıq. 

yolbaşçılıq. başçılıq. qılavuzlıq. rəhbərlərlik.

 

öncün

 

 

öngün

. 

ilkinc. ilkəl. başnıq. ibtidayi. 

 

öncüt

 

 

oncut. onğut. önərmə. önəri. öğüd. dil yardımı. tapşırıq. 

ismarış. məsləhət. tovsiyə. 

 

öncüt

 

öncüd

. 

1

. 

ötünc

. 

öntüc

. 

ödünc qaytarmalı

. borc. 

1

.

 

öncü

.

 

öndə

.

 1

.

 

birinci.

 

ilk. 

1

. 

yizək

. 

yəzək. əsgərin öndə gedən 

bölüğü. 

 

öncütmək

 

 

oncutmaq. onğutmaq. öğüdmək. önərmək. önərimək. 

ilərgəmək. ilərgətmək. ilgərimək.tapşırmaq. tapışqamaq. 

ismartmaq. i

smartamaq. ismarlamaq. məsləhət, tovsiyə 

edmək, vermək. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

önçü

 

 

1

. 

qaravıl. qaravul. gözçü. nobətçi. 

1

. 

öngür. cilovçu. 

cilovdar. avanqard.  

önçülüq

 

 

önçülük

. 

- 

başqalarına önçülük edmək

: 

təprənişi

, 

davranışı ilə başqalarına örnək olmaq

. yol qoymaq. yol 

açmaq, vermək. 

 

önə

 

 

-

 

önə

 

gəldi, gözə gəlmədi. 

 

-

 

önə gələn

: 

qarşıçı. 

 

önə

 

 

1

. 

alqa. iləri. öncə

. 

1

. 

iləri

. 

iləridə

. 

ötədə. 

 

önəçmək

 

 

iləriləmək. ilərləmək. qabaqlamaq.

  

önəq

 

önək

. dayanaq. 

dirək

. 

dəstək. 

 

önəqə

 

önəgə

. 

1

.

 

duvarı qalxızarkən ortasına qoyulan ağac

. 

duvarın iç çərçüvəsi

. 

1

.

 

tosan. 

ası

. inad.  

önəqi

 

önəgi

. 

simitən

. danqaz. inad.  

önəqü

 

önəgü

. 

( < 

ön

.

) 

öngəri

. 

öngürü

. 

önəgə

. 

öngəc

. 

sözə

 

baxmayan. 

inadçı

. 

gürə

. yavuz. gobut.

  

önəqüləmək

 

önəgüləmək

. soncuqlamaq 

<

 sucumaq. 

səkəmək

. 

çalıqlanmaq

. 

bükülmək

. 

boğamaq

.  

önəqülmək

 

önəgülmək

. 

irəliləmək

. 

sikəboy demək

. 

öngürülmək

. 

öngərilmək

. 

önəgəlmək

. 

öngəcmək

. 

sözə baxmamaq

.  

önəqülüq

 

önəgülük

. 

dik qafalı

. 

yağazlıq

.  

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

648 

önəl

 

 

1

.

 

usda. uzman. pir.

 1

.

 

vadə

. 

möhlət. 

 

önəl

 

 

məcal. möhlət. 

 

önəm

 

 

( < 

ön

 + 

əm

.

 

-

 

ön

: birinci

.

 ilkin

.

 

qabaqçıl

)

.

 1

. 

öncəlik

. imtiyaz. 

dəğər

. 

qiymət

. 

həssasiyət

. 

1

. 

taraca. daraca. dərəcə. 

barca. əhəmmiyyət. fayda. anlam

 

-

 

önəmsiz

: 

çıxarsız

.

 

öndə