Türkcə Etimoloji Sözlük

  

-

 

öldürməsinə

, 

qınına qapılmaq

: qana susamaq. 

 

-

 

savaş dalaş öldürməyin başlanqıcıdır

.

 

öltürmə

 

öldürmə

. 

qətl. təpələmə

.

  

öltürmək

 

 

öldürmək

. 

1. 

pöşləmək. pöttəmək. yaxcı pişirməmək, çiğ 

qaldırmaq. issitib götürmək. 

-

 

göyü pöşlə: ısır. 

1. 

yox 

edmək. qaçıtmaq. qaçırtmaq. sıçratmaq. qəbətmək. 

qavşatmaq

:

 

gəvşətmək

. 

kovşatmaq

. 

boşaltmaq

. 

ayırmaq

. 

açmaq

. 

1. 

ıslatmaq

. 1

. 

alçaytma

q. coymaq. 

yoxmaq. yox edmək. harcamaq. itirmək. dınqıtmaq. 

tınqaytmaq. qampaytmaq. qanqqaytmaq. tıqıraytmaq. 

dıqıraytmaq. gəbərtmək. qapısı yapmaq, bağlamaq. 

eşikın yapmaq. fəlakətə uğratmaq. çonqqaytmaq. 

devirmək. yıxmaq. qavşatmaq. gəbərtəmək. gəvşətmək

. 

yox edmək. 

-

 

öldürüb

 

bitirmək

: 

artın edmək. soyunu 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

626 

qurutmaq. 1

. 

bükürtmək. əti yarım pişirmək. göy 

gövərəntini, soğanı ot üzrə öldürmək. qıymaq

. 

qəsd 

edmək. urdurmaq. həlak etdirmək. ölüştürmək. əzmək. 

yumşatmaq. sərtliyin, qatlığın aparıb yumşatmaq. 

-

 

s

oğanı, göyü öldürmək: balaca qızdırıb qızartıb pöşləmək.

 -

 

canıma qıyma

. 

-

 

bu gözələ qıyılarmı

.  

öltürmək

 

 

öldürmək

. 

ölütmək

. qanıtmaq. qınqıtmaq. qırqıtmaq. 

böyük suç törətmək. cinayət, qətl törətmək. qanatmaq. 

cinayət törətmək.

 

1

. 

qıymaq. yoxaltmaq. 

1

. q

anına 

girmək

. 1

. nərsənin sərtliyin, quruluğun aparmaq. 

yumşatmaq. sulatmaq. 

1

. çox incidmək, yormaq. 

1

. 

(

çağı, 

zamanı

)

 

boşa vermək, boş keçirmək. 

1

. çatlatmaq. 

keçindirmək. 

1

. köçtürmək. çöktürmək 

(>

 

koştən

 (fars)

)

 

keçindirmək. qırmaq. yasalamaq. baş yemək. bağırsağın 

deşmək.

 

 

- 

öltürmək

: işini görmək.

 

özün

, 

kəndin öldürmək: ölündətmək. yoxnatmaq. canına 

qıymaq. xodkoşluq edmək. 

 

- 

kimsə bir suçla öldürülməz

: 

bir sürcən atın başı kəsilməz. 

-

 

kəndini öldürmək: özünə qıymaq. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

- 

adam öldürmək

: qan axıtmaq. 

 

-

 

asaraq öldürmək

: 

ipə çəkmək. 

 

-

 

dəlicə öldürmək

: 

qanını içmək. 

 

öltürtmək

 

 

öldürtmək

. - 

özün

, 

kəndin öldürtmək

: 

ölündütmək. 

xodkoşluq edlətmək. 

 

öltürtmək

 

öldürtmək

. 

alçaytdırmaq

.  

öltürücu

 

 

öldürücu

. 

ölümcül

. 

öldürən

. 

1

. qırıcı. 

1

. çox etgili, təpgili, 

t

əsirli. 

1

. qapqat. 

1

. ölümcül. davasız. çıxırsız. düzəsiz. 

onarsız. onursuz. olunmaz. otsuz. otasız. arnaşsız. 

əlacsız. 

1

. 

ölütən. ölütər. qırıcı. qatil. cani. 

 

-

 (

xəsdəlik

). 

ağır

, 

güc

, 

qaçılmaz

, 

düşürən

, salan, 

qıran

, 

öldürücü

, 

vəxim olmayan

: 

kötüçül, pisçil olmayan. iyicil: iyiçil. 

eykuçıl. eykiçil. sonu iyi olan. 

 

-

 

quşların qaraciyərinə düşən

, 

öldürücü kəsəl

: 

qarabaş. 

 

-

 

öldürücü acı

, 

ağrı

: 

qarağrı. qarağı. qaraağrı.

  

-

 

süt cocuqlarında görülən öldürücü, qırıcı bir kəsəl

: 

gəlincik.

 

öltürücü

 

öldürücü

.

1

. 

alaçı. qıyan. qıran. can alan. qatil. cəllad. 

1

. 

alaq

.

 yoxedici

.

 

alıcı

.

 

qıratğan

.

 

avlayıcı

.

 

1

. 

qılan. dehşətli. 

qanlı. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

628 

öltürücülüq

 

 

öldürücülük

. 

öldürənlik

. ölütənlik. ölütərlik. qırıcılıq. 

qatillik. canilik.  

öltürülərək

 

 

-

 

öldürülərək yasalanmaq

: 

qanıyla ödəmək. qanıyla 

yasanmaq. 

 

öltürülmək

 

 

öldürülmək

. yasalanmaq. e'dam olmaq.  

-

 

asılaraq öldürülmək

: 

ipə gəlmək. 

 

öltürüş

 

 

öldürüş

. 

öldürmə

. 

yox edmə. tələf. tələf edmə.

 

öltürüşmə

 

öldürüşmə

. 

ölüt. birbirini öldürmə

.  

öltürüşmək

 

öldürüşmək

. 

birbirin qırmaq

.  

ölü

 

 - 

ölüyə

 

həkim gedsin

, 

can çıxmışa netsin (nə edsin): ölü 

üstünə otaçı, ola bilməz can açı.

 

ölü

 

 

(

kiçiltmə. təhqir

). 

gəbərik

. 

 

- 

ağlama ölü üçün

, 

ağla diri üçün

. 

 

- 

könlün yazıda var

, 

qışıda var

, 

varlığın oluda var

, 

ölüdə 

var. 

 

- 

ölü

 

küfdə: əti, ləpəsi, düğüsü iyi əzilib, qatışmış küfdə. 

 

-

 

ölü

 

alayı: təşyi'i cənazə. 

 

- 

boğuq, ölü doğulan. düşük. saqit. bağan 

( < 

boğamıq)

. 

-

 diri 

ölü: yaşayan ölü: canlı cənazə. 

 

- 

ölü doğulmaq: salqınmaq. düşmək. 

-

 

iki aylıq uşağı düşdü

.  

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

ölü doğurtmaq

: 

saldırmaq. düşürmək. 

 

- 

heç ölü

 

ağlayanın görməmiş

. 

gömülən biri geri 

dönməmiş

. 

 

-

 

qəbir

, 

ölü üzərinə salınan örtü

: 

qara örtü. 

 

- 

ölü üstünə otaçı

, 

ola bilməz can açı: ölüyə həkim gedsin, 

can çıxmışa netsin 

(

nə edsin

).

 

-

 

öz ölsündən qorxmaq: olmamış, ola bilməyən bir

 

nərsəni 

düşünmək. 

 

ölü

 

 

1

.

 

soluq. solpük. ölüşgəmiş. 

1

.

 

cansız. cənazə. ruhsuz. 

1

. 

hovlu

 

(

 

<

 

hovlamaq)

. islaq. islaq. şeh. buxarlı. nəmli. 

1

. 

ölüğ. sök

. 

sal. cəsət. 

-

 

ölgən ölü bolmaq: dəvamlı üzüntü 

içində olmaq

.  

-

 

ölüyə

 

sarıldıq

 bez

: kəpin

.

 

kəfən

.

 

kəfi

n

.

 ( < qab)

. -

 

ölünün

 

iyiliklərin

 sayaraq 

ağlayub

 yas tutmaq

.

 

ölünü oğşamaq

.

 

saqamaq

.

 sayamaq

.

 

oxşamaq

.

 

oğuşlamaq

. 

-

 

ölü üçün yemək vermək: 

yoxlamaq

.

 

-

 

ölü qömüldüktən sonra 

verilən yemək: yoğ

 

bəsən

.

  

-

 

ölü qum

:. 

səssiz saqit gurultusuz dalqa

.

 

ölüb

 

 - 

atla

r ölüb, itlərin bayramıdır. 

 

-

 

bəxtim ölüb

 

qaxmır

, 

ağzım aşa yatmır

, 

yaşım başa 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

630 

çatmır

. 

 

- 

gövdənin bir bölümünün ölüb

, 

qanı yığılıb

, 

qaralması

: 

qanqıran. qınqıran. qanburan.

 - 

onun ayağında 

qanburan 

qorxusu var

. 

- 

özü

 

ölüb

, 

özü dura bilmək: öz kilimin sudan çıxartmaq. 

 

ölübaş

 

 duyqusuz.  

ölüc

 

 

ölüt. qatil. 

-

 

ölücün başına, yaşına baxılır. 

 

ölücü

 

 

ölməli. gedməli. gedici. 

 

ölücü

 

 

ölümsi. ölməli. 

 

ölüçü

 

 

çəki. qas. qaz. iki nərsənin arasında olan aralıq, fasilə. 

 

ölüq

 

 

ölgün

. 

1

. yetərsiz. qaqırdaq. qaqşaq. zayıf. 

1

. soluq. 

qaba, iti olmayan. solmuş. solğuq. sarğuş. pörsümüş. 

cılız. qıntıc. qıncıq. qıntın. çınğır. çınğız. çanğıc. qambır. 

qanbır. qaqbır. çapbır. çapqır. qaq. quruq. calız. yalız. 

sarğımış. çözük. 

 

ölüq

 

ölüğ

. 

ölük

. 

1

. 

ölü. cəsət. 

1

. 

ülük. pay. ox. nəsib. hissə

. 

ölüqləşmək

 

 

ölgünləşmək

. zayıflaşmaq. soluqlaşmaq. solmuşamaq. 

soluğqaşmaq. sarğuşmaq. sarğımışmaq. pörsüşmək. 

cılızışmaq. calızışmaq. yalızışmaq. çözüküşmək. 

 

ölüqmək

 

 

işi bitmək. çöggünmək. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

ölüqsəmək

 

ölüksəmək

. 

ölmək istəmək. 

 

ölüm əri

 

 

ölümü gözünə alan

. 

fədayi

.

 

-

 

dedi bəylərə gördünüzmü 

çəri

.

 

savaş necə eylərmiş ölüm

 

əri

.

  

ölüm əsrüklügü

  can atma. 

can çəkişmə halı

. 

səkərat

.

  

ölüm

 

 

1

. yas

. həlak. 

-

 

ölüm

 

əri

: 

ölüt

.

 

fədayi

.

 

-

 

ölüm odun

 

içmədən: 

ölüm şərbətin

.

 

-

 

ölüm

 

çuxuru: qətlqah

. 

1

. 

gözötü

.

 

-

 

ölümlü

: 

məhkum

.

 

-

 

ölümlü

 

xəsdə

. 

-

 

ölüm

, 

sormaqanlay gələdi: ölüm sormadan gəlir

. 

-

 

ölüm

 

ər: uçqur

.

 

fədayi

.

  

-

 

ölüm qınağı 

(

cəzası) yollarından

: 

-

 

qazıqlamaq: qazığa 

vurmaq

.

 (

şişə oxşar olub, ölümə yaxalı suçluların götündən 

soxulub başından çıxarılırdı qazıq

.

) 

-

 

ölümünə

 susamaq

: istəyərək xətərə girmək

. 

 

ölüm

 

 

1

.qaradəvə. əcəl. qarayazı. 

1

.

ölmə. ölüş

. keçic. keçiş. 

keçiniş. həlak. həlakət.

 

1

. 

bəngiyuxu. oymazyuxu. əbədi 

yuxu. 

1

. 

əcəl. köç. irtihal. yoxluq. ədəm. tinənc. tinəniş. 

tinər. əcəl. üzgəri.

 

üzəri. 

 

-

 

üzəri düşmüş qapıya

, 

el gələnməz belə

, 

açıya: əcəl bir 

qapıya düşdükdə, əcəl çatdığı çağ, el aləm yığılsın belə, 

qapıya açar salamaz. 

 

ARIN

 

Türkcə Etimoloji Sözlük

 

 

WWW.TURUZ.NET

 

632 

- 

ölümün istəmək: başını istəmək. 

 

-

 

ölümü yaxınlaşmış. bir ayağı çuxurda, gorda. 

 

- 

bir uğurda

, yolda 

ölümü

 g

özə almaq: baş qoymaq, 

vermək. 

 

- 

ölümün

, 

yoxluğun

 

sağlamaq: başını yemək. 

 

-

 

ölüm beşiyi: qorxunc, təhlükəli, oynac, sallantıc, sarsıntıc 

durum, yer.  

-

 

ölüm

 

gəldi cana

, 

baş ağrısı mahana

.  

-

 

ölüm köynəyi: kəfən. 

 

-

 

ölümsüz ağrıya gələsi: ölməyib, öləsiyə

 

acılıq kəkəsi. 

-

 

ölmə ölmək: ölüm çağı çatıb ölmək. əcəli ilə ölmək. 

 

-

 

ölümünə susamaq: qorxunc durumda qılınmaq. 

 

-

 

ölümə çarpası

.  

-

 

ölümü gələn it

, 

məçid duvarına siyər

: 

işiyər. 

 

-

 

ölümü gəlmək: sonu gəlmək. 

 

-

 

ölüm təri tökmək: boyük bir qorxu, sıxıntı, bunaltı içində 

olmaq. 

 

- 

bir ölümə, min ağlamazlar.

 

- 

ölüm yatağı

: 

dinəc döşək: dinc döşək. 

 

-

 

ölümü yaxlaşmaq: gününü bəkləmək. gününü saymaq. 

 

HƏSƏN BƏY HADİ

 

                                                                                                

TƏBRİZ

 

 

 

WWW.TURUZ.COM

 

-

 

uçmağa gedən 

(

behişt istəyən.

), 

ölümə tablaşır. 

 

-

 

qara ölüm: acı ölüm. 

 

-

 

ölüm savın bildirən kağaz

:

 

qar

alı bəlgə: qaralı çapar: qaralı 

kağaz. 

 

- 

sevgi yoxluğu, ölümdür, axan suyun çağıltısı, yaşam 

değilmi. 

 

-

 

ümüt bir gəvəzə quşdur

, 

haçan susdu

, bil 

ölüm

 

yaxlaşdı

. 

 

-

 

ölümə gedmək

: 

ipə gedmək. 

 

ölümcül

 

 

1

. 

öləzik. 

1

. 

ölüstük. ölüştük. ölüşlü. ölümsər. ölüşgəmiş. 

 

ölümcül

 

 

öldürücu

. 

öldürən

. 

1

. qırıcı. 

1

. çox etgili, təpgili, təsirli. 

1

. 

öldürücü. davasız. çıxırsız. düzəsiz. onarsız. onursuz. 

olunmaz. otsuz. otasız. arnaşsız. əlacsız. 

 

- 

ölümcül işələ uğraşmaq

: 

başı ilə oynamaq.