TüRKĠye cumhurġyetġ ankara üNĠversġtesġ sağlik bġLĠmlerġ enstġTÜSÜ
Yüklə 5,42 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
5. SONUÇ VE ÖNERĠLER
Bu çalıĢmada, pleural efüzyon ĢekillenmiĢ kedi ve köpeklerde radyografi, ultrasonografi, torakoskopi ve efüzyon sıvısının laboratuvar sonuçlarının karĢılaĢtırılması amaçlandı. Tanısal yöntemlerin birbirine olan üstünlükleri ve tutarlılıkları istatistiki açıdan değerlendirildi. Aynı zamanda henüz ülkemizde çalıĢılmayan kalp dıĢı toraks ultrasonografisi ve torakoskopi yöntemleri pleural efüzyonun etiyolojisi tespit etmek için kullanıldı. 25 kedi ve 15 köpekten oluĢan çalıĢma olgularında pleural efüzyonun tanısında klinik muayenenin önemli olduğu gözlemlendi. Klinik muayenede en sık belirlenen dispne, letarji ve siyanoz pleural efüzyon için belirleyici bulgulardır. Bu Ģikayetleri bulunan hastalar mutlaka pleural efüzyon yönünden değerlendirilmelidir. Pleural efüzyonun varlığını tespit etmede en kullanıĢlı görüntüleme yöntemi radyografidir. Pleural efüzyonun tipik radyografik bulguları ile tanı konulabilmektedir. Fakat radyografi pleural efüzyon sıvısının karakteri ve etiyojisi hakkında bilgi vermemektedir. Az miktarda pleural efüzyon ĢekillenmiĢse ve efüzyonun nedeni toraks için yapılarından kaynaklı ise etiyoloji hakkında fikir edinilebilir ama yine de efüzyon karakteri belirlenemez. Kalp dıĢı toraks ultrasonografisi, sağlıklı bir hayvanda kısıtlı bir görüntüleme tekniğidir. Akciğerlerde bulunan hava ve sadece kostalar arası görüĢ sağlanabilmesi, ultrasonografik tanıyı zorlaĢtırmaktadır. Pleural efüzyon ise kalp dıĢı ultrasonografik görüntüleme için büyük avantajdır. Efüzyon anekoik bir görüntüleme alanı yaratır ve efüzyon çevresindeki dokuların değerlendirilebilmesine olanak sağlar. Olgularda, tümöral oluĢumlar rahatlıkla belirlenebilmiĢtir. Genellikle eksudat karakterli efüzyonlar içindeki fibrinden ve hücre sayısının çokluğundan dolayı partiküllü heterojen bir görüntü bulunmaktadır. Bu durum az da olsa efüzyonun karakteri hakkında bir fikir edinmemizi sağlamaktadır. Fakat olgularda da görüldü ki pleura yüzeyindeki lezyonların tespitinde yetesizdir. 162 Ekokardiografi, kalp kökenli hastalıların değerlendirilmesinde çalıĢma kapsamındaki tanı yöntemleri arasındaki en kullanıĢlı ve en güvenilir yöntemdir. Olgularda mitral ve triküspital yetmezlikler, kardiomyopatiler ve perikardial hastalıklar tespit edildi. Pleural efüzyona neden olan bu patolojilerin tanısı en doğru ekokardiografi ile konuldu. Abdominal ultrasonografi, pleural efüzyona neden olabilen hepatititis, nefropati, pankreatitis, neoplazik oluĢumlar ve enteropati gibi hastalıklarının tanısı için kullanıldı. Bu tarz metabolik hastalılarda da abdominal ultrasonografi yol gösterici olmuĢtur. Olgularda belirlenen metabolik hastalıklara yönelik yapılan sağlatımın sonunda yeniden pleural efüzyon ĢekillenmemiĢtir. ÇalıĢmada kullanılan diğer tanı yöntemlerinin hiçbiri intraabdominal patolojilerilere yönelik değildi. Bu açıdan seçilen abdominal ultrasonografik değerlendirme amacına ulaĢmıĢtır. Torakoskopi, toraks patolojini belirlemede birincil tanı yöntemi olmuĢtur. Radyografi ve kalp dıĢı ultrasonografi ile belirlenemeyen patolojiler tespit edilebildi. Diğer tanı yöntemleri ile gözlemlenebilen patolojiler ise torakoskopi ile doğrulandı. Torakoskoskopi eĢliğinde alınan biyopsiler sonucunda pleural efüzyonların etiyolojisi belirlendi. Torakoskopinin teleskopik büyütmesi sayesinde çıplak gözle tespit edilemeyecek kadar küçük olan lezyonlar dahi görüntülenebilmiĢ ve biyopsi alınabilmiĢtir. Torakoskopi sayesinde pleural efüzyonun tam olarak drenajı sağlanmıĢ ve torakoskopi rehberliğinde olgulara göğüs tüpü yerleĢtirildi. Toraskoskopi ile sadece kalp içi yapıları ve kardiomyopatilerin tanısı konulamadı. Torakoskopi yöntemiyle hastalar invazif olan torakotomiden kurtulmuĢ ve operasyon bitimini takiben 2-3 saat içerisinde ayağa kalkmıĢlardır. Özellikle perikardial efüzyonun sağaltımında % 100 baĢarı kazanılmıĢ ve hiç bir komplikasyonla karĢılaĢılmamıĢtır. Sadece torakoskopi tecrübe isteyen bir yöntemdir. Ġyi bir teknik bilgi ve manüplasyon yeteneği gerektirir. Bütün bu avantajlar düĢünüldüğünde pleural efüzyonun etiyolojisinin tasınında mutlaka kullanılması gereken bir tanı ve operatif tekniktir. Ülkemize henüz kedi ve köpeklerde kullanılmayan bu tanı yöntemiyle ilgili daha fazla çalıĢma yapılmalı ve torakoskopik cerrahinin geliĢtirilmesi gerekmektedir. Böylece Avrupa’da ve 163 Amerika’da olduğu gibi ülkemizde de gelecekte veteriner hekimlikte, invazif olan ve hastanın operasyon sonrası Ģiddetli derecede ağrı duymasına neden olan torakominin yerini alabilir. Pleural efüzyon sıvı örneklerinin biyokimyasal, sitolojik, mikrobiyoloji ve virolojik değerlendirilmesi özellikle efüzyon tipinin belirlenmesi ve sağaltım planı olĢuturulabilmesi açısından çok önemlidir. Fakat çalıĢmada kullanılan diğer tanı yöntemleri kullanılmadığı sürece pleural efüzyonun etiyolojisini tespit etmede yeteriz kalmaktadır. ÇalıĢmayla ilgili varınlan sonuçlar ve öneriler özet olarak; 1. Pleural efüzyonun klinik muayenede en sık belirlenen dispne, letarji ve siyanoz pleural efüzyon için belirleyici bulgulardır. Bu Ģikayetleri bulunan hastalar mutlaka pleural efüzyon yönünden değerlendirilmelidir. 2. Pleural efüzyonun varlığını tespit etmede en kullanıĢlı görüntüleme yöntemi radyografidir fakat pleural boĢluktaki serbest sıvı torasik yapıların görünmesini engeller ve pleural efüzyonun etiyolojisini belirlemede yetersiz kalmaktadır. 3. Pleural efüzyonu olan hastalarda torasik yapıların değerlendirilmesinde kalp dıĢı toraks ultrasonografisi önemli bir yer tutmaktadır. Özellikle tümör kaynaklı pleural efüzyon Ģekillenen hastalarda, tümöral oluĢumlar rahatlıkla bu tanı yöntemi ile belirlenebilmektedir ama pleural yüzeylerdeki lezyonları belirlemede yetersiz kalmaktadır. 4. Kalp kaynaklı pleural efüzyonların etiyolojisinin belirlenmesinde en kullanıĢlı yöntem ekokardiografidir. Bütün kapakcıklar, endokard, myokard ve perikard detaylı bir Ģekilde değerlendirilebilir. 5. Pleural efüzyon Ģekillenen hastalarda efüzyona neden olabilen karaciğer, böbrek ve pankreas hastalıkları gözden kaçırılmamalıdır. Mutlaka abdominal ultrasonografi ile bu yapılar değerlendirilmeli ve bu bulgular kan değerleri ile karĢılaĢtırılmalıdır. 164 6. Pleural efüzyon sıvısının analizi mutlaka yapılmalıdır. Sıvı örneklerinin biyokimyasal, sitolojik, mikrobiyoloji ve virolojik değerlendirilmesi özellikle efüzyon tipinin belirlenmesi ve sağaltım planı olĢuturulabilmesi açısından çok önemlidir. Fakat çalıĢmada kullanılan diğer tanı yöntemleri kullanılmadığı sürece pleural efüzyonun etiyolojisini tespit etmede yeteriz kalmaktadır. 7. Torakoskopi, toraks patolojini belirlemede birincil tanı yöntemdir. Torakoskopinin teleskopik büyütmesi sayesinde çıplak gözle tespit edilemeyecek kadar küçük olan lezyonlar dahi görüntülenebilmiĢ ve biyopsi alınabilir. Non invasiv bir tanı yöntemidir ve hastalar operasyonun bitimini takiben kısa bir süre içerisinde ayağa kalkabilmektedirler. Fakat iyi bir teknik bilgi ve manüplasyon yeteneği gerekmektedir. Torakoskospi kalp pericardial efüzyonun değerlendirilmesinde kullanılabilir fakat kalp içi yapıları görüntülemediğinden kalp yetmezlikleri sonucu Ģekillenen pleural efüzyonların etiyolojisini değerlendirmede yetersiz kalmaktadır. 8. Sonuç olarak; Pleural efüzyonun etiyolojisini belirlemek için çalıĢmada kullanılan tüm tanı tekniklerinin sırayla kullanılmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Önce radyografide pleural efüzyon tanısı konulan hastada sırasıyla kalp dıĢı ultrasonografi, ekokardiografi, abdominal ultrasonografi ve torakoskopi görüntüleme yöntemleri uygulanmalıdır. Alınan biyopsi, sıvı ve hematolojik değerlendirmeler sonunda tanı yöntemleri ile elde edilen bulgular karĢılaĢtırılmalı ve ortak bir değerlendirmeye tabi tutulmalıdır. Yüklə 5,42 Mb. Dostları ilə paylaş:
|