Turli tillardagi fonetik hodisalar

Pozitsion fonetik o`zgarishlar

• 
  Pozitsion o`zgarishlar (lot. Positio – holat, joylashish) so`z o`zagidagi yoki unga qo`shiladigan qo`shimchalar tarkibidagi ayrim tovushlarning ma`lum fonetik qurshhov yoki pozitsiya natijasida talaffuz etilmasligi.
  
• 
  Prokopa –so`zning boshida talaffuzda tovush tushishi. Mas: yiring – iring, yilon – ilon.
  
• 
  Sinkopa – so`z o`rtasida tovushnining tushib qolishi. Mas: o`g`il – o`g`lim
  
• 
  Apakopa – so`z oxirida talaffuzda tovush tushib qolishi. Mas: baland - balan
  

Eliziya – unli bn tugovchi va unli bilan boshlanuvchi ikki so`zning qo`shilishi natijasida unlilardan birining tushib qolishi.

• 
  Eliziya – unli bn tugovchi va unli bilan boshlanuvchi ikki so`zning qo`shilishi natijasida unlilardan birining tushib qolishi.
  
• 
  Mas: yoza oladi – yozoladi
  
• 
  Sinerezis – so`z o`rtasida bir joyda kelgan ikki unlining biri kuchsizlanib, nutqda tushib qolishi.
  
• 
  Saodat – so:dat, maorif – mo:rif
  
• 
  Proteza – so`z bshida talaffuzda tovush ortishi.
  
• 
  Mas: stakan – istakan
  
• 
  Epenteza – so`z o`rtasida talaffuzda tovush ortishi. Mas: fikr – fikir
  
• 
  Epiteza – so`z oxirida talaffuzda tovush ortishi.
  
• 
  Mas: bank - banka
  

Turk tilidagi [d] tovushi til oldi, portlovchi, shovqinli, jarangli tovush

• 
  Turk tilidagi [d] tovushi til oldi, portlovchi, shovqinli, jarangli tovush
  

bo‘lib, uning artikulyatsiya o‘rni xuddi jarangsiz [t] tovushi kabidir.

• 
  Turk tilidagi [g] tovushi til orqa, portlovchi, shovqinli, jarangli undosh
  

tovush bo‘lib, artikulyatsiyasi xuddi [k] tovushi kabidir.

• 
  Turk tilidagi [v] tovushi lablanish, sirg‘aluvchi, shovqinli, jarangli
  

undosh tovushdir. [v] tovushining artikulyatsiya o‘rni xuddi [f] tovushi kabidir
Turk tilidagi tovush o`zgarishlari