Turli tillardagi fonetik hodisalar



Yüklə 19,09 Kb.
səhifə1/5
tarix22.04.2023
ölçüsü19,09 Kb.
#101509
  1   2   3   4   5
Turli tillardagi fonetik

Turli tillardagi fonetik hodisalar

REJA


  • O`zbek tilidagi fonetik o`zgarishlar.

  • Turk tilidagi tovush o`zgarishlar.

  • Fonema tushunchasi va fonemalar soni.


O`zbek tilidagi fonetik o`zgarishlar


  • O`zbek tilidagi fonetik o`zgarishlar

  • Nutq jarayonida turli xil so`zlarda tovush o`zgarishlari vujudga kelishi mumkin.

  • Tovush o`zgarishlari turlicha bo`lishi mumkin.

  • Jumladan, tovush tushishi, tovush almashinishi, tovush ortishi, tovush ikkilanishi kabilar.

  • Bunday tovush o`zgarishlari pozitsion va kombinator tovush o`zgarishlariga bo`linadi.
    Kompozitsion o`zgarishlar

akkomodatsiya
disimilatsiya
metateza

Diereza


assimilatsiya

Masalan: til oldi unlilari (a, e, i) til orqa undoshlari (q, g`, x) ning talaffuz etilishiga muvofiqlashib orqaga siljiydi.

Masalan: til oldi unlilari (a, e, i) til orqa undoshlari (q, g`, x) ning talaffuz etilishiga muvofiqlashib orqaga siljiydi.
Kombinator tovush o`zgarishlari


Kombinator ( lot. Combinare – qo`shmoq, birlashtirmoq) o`zgarishlar yonma- yon tovushlarning o`zaro ta`sirlashuvi natijasida yuzaga keladi.
Akkomodatsiya- (lot. Accomodatio-moslashish) – yonma-yon turuvchi 2 tovush (unli va undosh) artikulatsiyasining qisman moslashishi.

Assimilatsiya – yonma-yon kelgan ikki tovushning o`zaro o`xshashga aylanishi.


  • Assimilatsiya – yonma-yon kelgan ikki tovushning o`zaro o`xshashga aylanishi.

  • Mas: ketdi – ketti, sizsiz - sissiz

  • Dissimilatsiya – yonma-yon kelgan ikki tovushnining aksincha noo`xshashga aylanishi.

  • Mas: maqsad - maxsat

  • Metateza – yonma-yon kelgan iki tovushnining o`zaro o`rin almashinishi.

  • Mas: tuproq – turpoq, daryo – dayro

  • Diareza – (yun. Diaresis – ajralish, bo`linish) muayyan talaffuz sharoiti tufayli so`z tarkibidagi tovushlarning tushib qolishi.

  • Mas: pastqam - pasqam
    Pozitsion o`zgarishlar

sinkopa
apakopa
Eliziya
Sinerezis
Epenteza
epiteza
Prokopa
proteza

Yüklə 19,09 Kb.

Dostları ilə paylaş:
  1   2   3   4   5




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin