Tuzuvchilar: M. J. Rajabov

IMO-ISHORAIAR ORQALI MULOQOTGA KIRISHISH VA
UIARN1NG KELIB CHIQISH1
B u tu n j a h o n d a i m o - i s h o -
ralar orqali m u loq olg a kirishish 
b i r - b i r i d a n f a r q q i l m a y d i .
O d a m l a r b a x tl i b o ' l i s h s a — 
kulishadi, g 'a m g i n b o'lishsa — 
qo voqlarini solishadi, g 'a z a b l a -
n ish sa — o 'q r a y i b q a ra s h a d i. 
Bosh irg'atLsh b u tu n d u n y o d a
«ha» yoki «tasdiqni» bildiradi.
1-rasm.
Yelkani qisish. 
ц и t u g 'm a im o -ish o ra g a o 'x -
sh ay d i, c h u n k i u n d a n kar va k o T o d a m l a r h a m foydala- 
nishadi. B o sh n i in kor qilish yoki ro/.i em aslik m a 'n o s i d a
c h a y q a s h esa universal b o 'lib , bolalikda ixliro qilingan 
im o - is h o r a la rd a n biri b o'lsa ajab em as. C h a q a lo q sulga 
to 'y g a n d a n s o 'n g o n a k o 'k ra g in i x o h la m a y q o la d i va 
b o s h in i b i r l o m o n d a n b o s h q a t o m o n g a c h a y q a y
b o sh la y d i. K ic h k in a bola q o r n i t o 'y g a n d a o v q a t b e - 
rilayotgan q o s h iq d a n o g 'z in i olib q o c h a d i, y a 'n i bosh ini 
u y o q d a n - b u y o q q a b u r a d i . Bu b i l a n u o ' z i n i n g
noroziligi va salbiy m u n o s a b a tin i ifodalash u c h u n bosh 
c h a y q a s h n i o 'r g a n a d i.
B a ’z i i m o - i s h o r a l a r n i n g kelib c h iq is h s a b a b l a r i n i
ibtidoiy o 'tm is h im i/. m isolida k u z a ta m iz . TLshni irjay- 
tirish d u s h m a n g a h u ju m qilish h o la tid a n sa q la n ib qolgan 
va z a m o n a v iy o d a m u n d a n g 'a z a b bilan k ulganda yoki 
d u s h m a n l i g i n i q a n d a y d i r b o s h q a
v o s i t a
b i l a n
ifo d a la g a n d a fo y d ala n ad i. Kulgi ilk b o r ta h d id r a m / i
b o ' l g a n , a m m o b u g u n u d o ' s t o n a i m o - i s h o r a l a r
m a jm u id a xu rsand chilik yoki xayrxohlikni bildiradi.
8

---

«Y elkani q is ish» ish o ra s i in so n g a p n im a h a q id a
k e tayotgan iig ini bilm asligi yoki tu s h u n m a s lig in i bildi- 
ruvchi universal im o -is h o ra g a yaxshi misol b o 'lad i. Bu 
uch tarkibiy q is nida n ib orat u y g 'u n im o - is h o r a d ir ; k o '-
tarilgan y elkalar va c h im iriig a n qoshlar.
Verbal tillar bir-biridan m ad a n iy a t turiga k o 'ra farq 
qilgani kabi bir m illatning noverbal lili boshqa millalning 
noverbal tilidan farq qilishi m u m k in . Q a n d a y d ir im o -
Lshora bir millatga u m u m Ian olingan aniq talqinga ega 
b o 'l s a , b o s h q a m illa ld a u h e c h q a n d a y belgiga ega 
b o 'l m a s l i g i y o k i b u i u n l a y q a r a m a - q a r s h i m a ' n o n i
bildirishi m u m k in . M a salan , h a r xil m illatlar to m o n id a n
q u y idagi u c h ta tipik im o-L sh o ra larn in g q o 'l b a r m o q -
laridan aylana yasash, bosh b a rm o q n i yuqoriga ko'tarish
va b a r m o q l a r b ila n V ga o 'x s h a s h i m o - i s h o r a l a r n i
ifodalash lalqin qilinishidagi tafo v u lla m i k o 'rib c hiqam iz.