U. G‘afurov, Q. Sharipov

Xususiyatli 
belgilari
Tadbirkorlik turlari
Ishlab 
chiqarish 
tadbirkorligi 
Tijorat 
tadbirkorligi 
Moliyaviy 
tadbirkorlik 
Sug‘urta 
faoliyati 
Moddiy resurslarga 
talab darajasi
Yuqori (3)
Past (1)
Past (1)
Past (1)
Moliyaviy resursga 
talab darajasi
Ahamiyatli (2)
Yuqori (3)
Yuqori (3)
Yuqori (3)
Risk darajasi
Past (1)
Ahamiyatli 
(2)
Ahamiyatli (2)
Yuqori (3) 
Maxsus bilim va 
ruxsatnomaga talab 
darajasi
Ahamiyatli (2)
Past (1)
Yuqori (3)
Yuqori (3)
Umumiy daraja
8
7
9
10
Masal
an, ishlab chiqarish tadbirkorligida moddiy resurslar (bino, insho
-
ot, texnologik liniya, stanoklar, xomashyo va materiallar)ga talab qolgan 
tadbirkorlik turlariga nisbatan yuqori bo‘ladi. Moliyaviy resursga bo‘lgan 
talab ham ahamiyatli darajada, biroq tijorat, moliyaviy va sug‘urta tadbir
-
korligiga nisbatan pastroq bo‘ladi. Shu tarzda har bir tadbirkorlik turining 
xususiyatli belgilari bo‘yicha hosil qilingan ballar yig‘indisi ular murak
-

---

13
kabligining turli darajalarini ko‘rsatadi. Shunga ko‘ra, siz ham xususiyatli 
belgilarini baholash orqali o‘zingiz shug‘ullanishingiz mumkin bo‘lgan 
tadbirkorlik turini tanlashingiz mumkin.
TADBIRKORLIK SHAKLLARI
Tadbirkorlik turlari bilan bir qatorda, tadbirkorlik shakllarini ham 
to‘g‘ri tanlash muhim hisoblanadi. 
Tadbirkorlik shakli
– 
faoliyat yuza
-
sidan hamkorlar, boshqa tadbirkorlar va davlat idoralari bilan munosabati 
jihatidan farqlanuvchi belgilar tizimidir.
Tadbirkorlikning muayyan shakli bozorning holati va tadbirkor ixti
-
yorida kapitalning mavjudligi orqali belgilanadi. Tadbirkorlikning asosiy 
shakllariga yakka tartibdagi tadbirkorlik, jamoa tadbirkorligi, korporativ 
tadbirkorlik kiradi. Tadbirkorlik har bir shaklining o‘ziga xos xususiyat
-
larini keyingi mavzularda ko‘rib chiqamiz.
BU QIZIQ...
Berto Jekobs va uning ukasi Jon hayotga bo‘lgan ijobiy munosabatni 
ham sotish mumkin degan qarorga keldilar. Buning uchun ular «Life 
is good» brendini yaratdilar. Dastlab 1984-yilda 48 ta futbolkaga shun
-
day shiorli logotiplar bosildi. Ular Boston shahrida to‘g‘ridan to‘g‘ri 
avtofurgonda sotila boshlandi. 45 daqiqa ichida barcha kiyimlar soti
-
lib bo‘ldi! Shunda aka-uka kishilarga optimizm ulashish ham boylikka 
olib borishi mumkinligini tushunib yetdilar. Bugungi kunda «Life is 
good» brendi mahsulotlari AQSHning o‘zida 4500 ta savdo shoxob-
chasida sotiladi, dunyoning 27 ta mamlakatida uning filiallari mavjud. 
Jami do‘konlari soni yuzga yaqin. Kompaniyaning foydasi 2007-yilda 
100 million dollarga yetgan.