cover IqtNaz Kaf 04.ZAMONAVIY IQTISODIY NAZARIYA 10ta
mulkchilik munosabatlarining globallashuvi. Hozirda
mulkiy o‘zlashtirishning mamlakatlar hududidan chetga chiquvchi, ko‘plab
davlatlarning ishtiroki asosida ro‘y beruvchi ko‘rinishlari amal qilmoqda. Bularga
transmilliy korporatsiyalar (TMK), shuningdek TMKning xalqaro birlashmalarini
misol keltirish mumkin.
Evropa ittifoqi tajribasi shuni ko‘rsatadiki, mintaqaviy integratsiyalashuv
milliy tuzilmalardan yuqori turuvchi organlarni tarkib toptirishi mumkin. Bu
organlar EIga a’zo davlatlarning mulkchilik munosabatlarini ham ma’lum darajada
tartibga soladi.
Ikkinchi yo‘nalish –
kooperatsiya va mehnat taqsimotining nisbatan yuqori darajasiga o‘tish. Yuqori darajada rivojlangan mamlakatlar hozirgi zamon
murakkab mehnat kooperatsiyasiga xos bo‘lgan xo‘jalik o‘zaro aloqalarining juda
katta tarmog‘iga kirishib ketganlar. Eng mukammal texnika vositalarini yaratishda
turli
mamlakatlardan
etkazib
beriluvchi
ko‘plab butlovchi qismlardan
foydalaniladi. Masalan, AQSH “Boing” samolyotini ishlab chiqarishda butlovchi
qism va detallarni mingga yaqin xorijiy firmalardan oladi.
Uchinchi yo‘nalish –
xo‘jalikni tashkil etishning butunlay yangi shakllarining paydo bo‘lishi va rivojlanishi. Jahonda xo‘jalik aloqalarini tashkil
etish shakllarining tubdan o‘zgarishi ko‘p jihatdan axborot tarqatishning
globallashuvi bilan bog‘liq. Jumladan, yangi asrimizning dastlabki davri uchun
quyidagi jarayonlar xos bo‘ladi: a) butun jahonni to‘liq kompyuterlashtirishni
taqozo etuvchi global axborot tizimlari (Internet singari) yanada rivojlanadi; b)
sun’iy yo‘ldoshlar imkoniyatlaridan foydalanishning yangi tizimi uyali telefon
aloqasidan yo‘ldoshlar orqali ta’minlanuvchi global aloqaga o‘tish imkonini
beradi; v) insoniyat ochiq axborotlashgan jamiyat tomon intiladi; g) Internet orqali
savdo tizimi keng rivojlanadi.