150
N
ə
sir t
ə
yinatla
Sumqayıt
şə
h
ə
rin
ə
göndərilmiş,
iki
saylı
İs
-
tilik
Şə
b
ə
k
ə
si
İdarə
sind
ə
ə
m
ə
k f
ə
aliyy
ə
tini davam etdir-
miş
di.1993-
cü
ilin iyul
ayına
q
ə
d
ə
r h
ə
min
müə
ssis
ə
d
ə
qay
naqçı
işləmişdi.
H
ə
min il iyul
ayının
13-d
ə
milli ordu
sı
-
ralarına
çağırılmışdı.
H
əmişə
ön
at
əş
x
ə
ttind
ə
vuruş
ma
ğa
can atan N
ə
sirin
döyüş
yolu
çox
qısa
olmuşdu.
O c
ə
bh
ə
-
d
ə
c
ə
mi on
beş
gün
vuruşmuşdu.
Son
döyüşü
1993-
cü
ilin
iyulun 28-d
ə
Ağdam
rayonunda
olmuşdu.
H
ə
min
gün
N
ə
-
sir
üzbəüz
döyüşdə
üç
erm
ə
ni quldurunu m
ə
hv ed
ə
r
ə
k
şə
hidlik zirv
ə
sin
ə
yüksəlmişdir.
Subay idi.
Atası
Xan
ə
h-
m
ə
d
kişi
deyir ki, m
ə
n h
ə
yatda
heç
vaxt b
ə
dbin olma
mı
-
şam.
Oğlum
v
ə
t
ə
nimizin
azadlığı,
müstə
qilliyi, torpaqla-
rımızın
bütövlüyü
uğrunda
şə
hid
olmuş
dur. M
ə
ni
yandıran
onun h
ə
yatdan toysuz,
nişansız,
nakam getm
ə
sidir.
Ə
zizim bu
dağınan,
El ged
ə
r bu
dağınan,
M
ə
n
ölüm,
s
ə
n
ə
qurban,
S
ə
n
ölmə
bu
dağınan.
Ziy
ə
ddin Calal
oğlu
Paşayev
Ö
t
ə
n
ə
srin alt
mışıncı
ill
ə
rinin
ə
v-
v
ə
ll
ə
rind
ə
, daha da d
ə
qiq des
ə
k,
20 aprel 1960-
cı
ild
ə
Qubad
lı
rayo-
nunun Tarovlu k
ə
ndind
ə
anadan
olmuşdu.
U
şaq
yaş
la
rından
elin
ə
,
yurduna
bağlı
olan Ziy
ə
ddinin ar-
zusu polis
sı
rala
rın
da
addım
laya-
raq
xalqımızın
asayi
şinin
keşiyində
durmaq idi. O 1977-ci ild
ə
Tarovlu
k
ə
nd orta m
ə
kt
ə
bini bitirdikd
ə
n son-
ra ordu
sıralarına
yollandı.
Onun
1979-1981-ci ill
ə
ri
ə
hat
ə
ed
ə
n
ə
s-
g
ə
ri xidm
ə
ti v
ə
t
ə
nd
ə
n xeyli uzaq-
larda
–
Rusiya Federasiya
sının
Xabarovsk vilay
ə
tind
ə
keç
-
___________________
________Üç dağ qoynunda yatan T
arovlum
151
mişdir.
Ə
sg
ə
ri xidm
ə
ti za
manı
kifay
ə
t q
ə
d
ə
r b
ə
rkd
ə
n-
boş
-
dan
çıxmış
Ziy
ə
ddin Pa
şayev
, o ill
ə
rd
ə
artıq
bir zaman ar-
zuladığı
polis
sıra
lar
ı
na tam
hazır
idi. Lakin h
ə
rbi xidm
ə
t-
d
ə
n sonra polis
sıralarına
daxil olma
ğa
t
ə
l
ə
sm
ə
di. T
ə
xmi-
n
ə
n on il
müddə
tind
ə
xalq t
ə
s
ə
r
rü
fa
tının
müxtə
lif sah
ə
l
ə
-
rind
ə
çalışan
Ziy
ə
ddin b
ə
lk
ə
d
ə
polis
sıralarına
daxil ol-
maq fikrin
ə
düşmə
zdi,
ə
g
ə
r d
ə
f
ə
l
ə
rl
ə
yada
saldığımız
o
s
ə
ks
ə
n s
ə
kkizinci ill
ə
rd
ə
oğuz
diyarı
erm
ə
ni mill
ətçilə
rinin
fitn
ə
l
ə
ri il
ə
üz
-
üzə
qalmasay
dı
.
Ə
lb
ə
tt
ə
,
artıq
qollarına
ə
r
ə
n
qüvvə
ti g
əlmiş
Ziy
ə
ddin
Paşayav
el-
obasının
hara
yı
-
na yetm
ə
liydi. El
ə
bununla
bağlı
1991-ci ilin ilk
aylarında
o
işə
girm
ə
k m
ə
qs
ə
dil
ə
Qu
badlı
rayon polis
şöbə
si r
ə
hb
ə
rli-
yin
ə
müraciə
t etdi v
ə
az sonra-1991-ci il iyul
ayının
onun
da polis
serjantı
kimi f
ə
aliyy
ə
t
ə
ba
şlaması
haqqında
ə
mr
verildi.
Ziy
ə
ddin
Paşayev
polis
işçisi
kimi r
ə
hb
ə
rlik t
ə
r
ə
find
ə
n
veril
ə
n
tapşırıqları
layiqinc
ə
yerin
ə
yetir
ə
r
ə
k r
ə
hb
ə
r orqan-
la
rın
hö
rm
ə
tini
qazanmışdı.
Polis
sıraların
da f
ə
aliyy
ə
t
gös
-
t
ə
rdiyi
dövrdə
, dem
ə
k olar ki, rayonun
bütün
y
aşayış
m
ə
n-
t
ə
q
ə
l
ə
rind
ə
ged
ə
n
döyüşlə
rd
ə
iştirak
etmişdi.
Ziy
ə
ddin
1993-
cü
il, avqust
ayının
18-d
ə
Xallı
qaya
uğrunda
ged
ə
n
döyüş
l
ə
rd
ə
m
ə
rdlikl
ə
vuruş
araq h
ə
lak olub.
Şaiq
Müseyib
oğlu
İbrahimov
1972-ci ild
ə
Tarovlu k
ə
ndind
ə
ana-
dan
olmuşdu.
1987-ci ild
ə
doğ
ma
k
ə
ndd
ə
s
ə
kkizillik m
ə
kt
ə
bi bitirdikd
ə
n
sonra t
ə
hsilini
Xanlıq
k
ə
ndind
ə
ki 126
saylı
Texniki
Peşə
M
ə
kt
ə
bind
ə
davam
etdirmişdi.
1990-
cı
ild
ə
h
ə
min m
ə
kt
ə
bi
bitirib,
sürücülük
peşə
sin
ə
yiy
ə
l
ə
ndik-
d
ə
n sonra sovet ordusu
sıralarına
ça
-
ğırılmışdı.
O 1992-ci ild
ə
h
ə
rbi xidm
ə
ti
El
şad Eyvazov_____________________
______________________
152
başa
çatdırdıqdan
sonra erm
ə
ni t
ə
ca
vüzünə
m
ə
ruz qalan
V
ə
t
ə
nin
ağır
gün
l
ə
rini
gö
r
ə
r
ə
k, iki il
Almanıya
v
ə
Rusi-
yadakı
ağır
h
ə
rbi t
ə
liml
ə
rd
ə
n
yorulmasına
baxmayaraq bir
gün
bel
ə
dinc
ə
lm
ə
d
ə
n
doğma
torpaqların
müdafiə
si
uğ
-
runda silaha
sarılmışdı.
Mahir bir
topçu
kimi Goyyal, Ta-
rovlu k
ə
ndl
ə
rind
ə
ki
yük
s
ə
klikl
ə
rd
ə
m
ə
sk
ə
n salaraq torpaq-
larımızı
göz
b
ə
b
ə
yi kimi qoruyurdu.
Şaiq
in
atdığı
s
ə
rrast
top at
əşlə
ri
ə
razimiz
ə
basqın
ed
ə
n
düşmə
nin xeyli h
ə
rbi
texnikası
v
ə
canlı
qüv
v
ə
sini m
ə
hv
etmişdi.
Şaiq
1993-
cü
ilin qara avqust
günlə
rind
ə
düşmə
nl
ə
t
ə
k
başına
vuruşmuş,
Tarovlu
Çardaxlı,
Ə
yin,
Yuxarı
Cibik-
li,
Aşağı
Cibikli v
ə
başqa
k
ə
ndl
ə
rd
ə
ə
halinin t
əhlükə
siz
yerl
ə
r
ə
çıxarılması
üçün
böyük
f
ədakarlıq
göstərmişdi
r. O
öh
d
ə
sind
ə
olan iki topla m
ə
rmil
ə
r qurtarana q
ə
d
ə
r
vuruş
-
muş,
onlarla erm
ə
ni qurdunu z
ə
r
ə
rsizl
əşdirmiş
v
ə
bir
neçə
tankını
sıradan
çıxarmışdı.
Şaiq
döyüşə
-
döyüşə
qoşunla
birl
əşmə
k m
ə
qs
ə
dil
ə
geri
çə
kil
ə
rk
ə
n 1993-
cü
il
sentyabrın
1-d
ə
Hal k
ə
ndind
ə
ağır
yaralan
dı
. Q
ə
hr
ə
man
topçunun
h
ə
yat
ını
xilas etm
ə
k
üçün
onu helikopterl
ə
Ba
kıya
g
ə
tir-
miş
dil
ə
r. H
ospitalın
h
ə
kiml
ə
ri
düz
on doqquz
gün
koma
v
ə
ziyy
ə
td
ə
saxlamalarına
baxmayaraq, onun h
əyatını
xi-
las ed
ə
bilm
ə
dil
ə
r.
Süleyman
Vaqif
oğlu
Süleyman
ov
1975-ci il iyul
ayının
2-d
ə
Qu-
badlı
rayonunun Tarovlu k
ə
ndind
ə
anadan olub. 1993-
cü
ilin 2 iyu-
lunda S
ə
bail rayon h
ə
rbi komis-
sar
lığı
t
ə
r
ə
find
ə
n Milli Ordu
sı
rala-
rına
s
ə
f
ə
rb
ə
r olub. Moto
atıcı
ta-
borda
atıcı
idi.
Qısamüddə
tli h
ə
rbi
hazı
r
lıq
dan sonra qaynar
döyüş
bö
lg
ə
sin
ə
ged
ə
n
Süley
ma
nın
ama-
___________________
________Üç dağ qoynunda yatan T
arovlum
153
lı
v
ə
t
ə
ni
düşmə
nd
ə
n azad
görmə
k, sonra is
ə
Bakıya
qa-
yıdıb
ürə
k
arzularını
h
ə
yata ke
çir
m
ə
k idi. El
ə
ilk
gündə
n
öz
bacarığı
say
ə
sind
ə
komandirl
ə
ri v
ə
döyüş
yol
daşları
ara
sında
hörmə
t
ə
malik oldu.
Döyüş
zamanı
öz
h
əyatını
t
ə
h
lü
k
ə
qarşısında
qoyub
ağır
yaralı
döyüş
yolda
şının
h
ə
-
ya
tını
xilas etmi
şdi
.
Doğma
k
ə
ndinin v
ə
böyük
ə
razil
ə
rin
düş
m
ə
n t
ə
r
ə
find
ə
n
işğal
edilm
ə
si
Süleymanı
daha da
hidd
ə
tl
ə
ndirirdi.
Murovdağ
yüksə
klikl
ə
rinin erm
ə
ni
iş
-
ğalçıları
t
ə
r
ə
find
ə
n tamamil
ə
tutulması
döyüş
ə
m
ə
liyya
tını
daha da
çə
tinl
əşdirirdi.
Buna baxmayaraq, h
əyatlarını
t
ə
h-
lükə
qar
şısında
qoyan v
ə
t
ə
n
övladları
bir metr bel
ə
geri
çə
kilm
ə
yib onlarla erm
ə
ni
yaraqlısını
m
ə
hv etdil
ə
r.
Süleyman
18 aprel 1994-
cü
ild
ə
Murovdağ
uğrunda
ged
ə
n
qanlı
döyüşdə
m
ə
rdlikl
ə
vuruşaraq
q
ə
hr
əmanlıqla
h
ə
lak olub.
Bakıda
Şə
hidl
ə
r X
iyabanında
d
ə
fn edilib.
Aydın
Ağaqulu
oğlu
F
ə
rz
ə
liyev
1 aprel 1966-
cı
ild
ə
Qubad
lı
ra-
yonunun Tarovlu k
ə
ndind
ə
anadan
olub.
İ
btidai t
ə
hsilini k
ə
ndind
ə
aldıq
-
dan sonra ail
ə
v
ə
ziyy
ə
ti il
ə
ə
laq
ə
dar
olaraq valideynl
ə
ri il
ə
birlikd
ə
Erm
ə
-
nis
tanın
Kacaran
şə
h
ə
rin
ə
köçür
. O
1982-ci ild
ə
Kacaran
şə
h
ə
rind
ə
orta
m
ə
kt
ə
bi bitir
miş
dir. Erm
ə
nil
ə
r Kaca-
ran
şə
h
ə
rind
ə
ya
şayan
az
ə
rbaycan-
lı
lara
qarşı
zo
rakılığa
yol verir, onla-
rın
haqq v
ə
hü
quq
larını
tez-tez po-
zurdular. N
ə
hay
ə
t,
gün
l
ə
rin birind
ə
bir qrup erm
ə
ni
onların
yaşadığı
m
ə
nzilin qa
pısını
dö
y
ə
r
ə
k bu
şə
h
ə
rd
ə
n
köç
m
ə
l
ə
rini t
ə
l
ə
b
edirl
ə
r,
ə
ks t
ə
qdird
ə
ya
şadıqları
m
ə
nzili
yandıracaq
la
rı
il
ə
h
ə
d
ə
l
ə
yirl
ə
r. Bunu
gö
r
ə
n
Ağa
qulu
kişi
1983-
cü
ild
ə
ail
ə
üzv
l
ə
ri il
ə
birlikd
ə
Bakı
şə
h
ə
rinin X
ə
tai rayonuna
köçür.
El
şad Eyvazov_____________________
______________________
154
Aydın
bir
müddə
t
Bakı
şə
h
ə
rinin
müx
t
ə
lif
müə
ssis
ə
l
ə
rind
ə
f
ə
hl
ə
iş
l
ə
yir. N
ə
hay
ə
t, 1985
–
ci ild
ə
ordu
sıralarına
çağı
-
rılır.
1987-ci ild
ə
xidm
ə
t etdiyi h
ə
rbi hiss
ə
d
ə
n t
ə
rxis olunur.
Xidm
ə
t etdiyi Xabarovsk
şə
h
ə
rind
ə
Daxili Q
oşun
lar H
ə
rbi
Hiss
ə
sinin Komandan
lığı
t
ə
r
ə
find
ə
n d
ə
f
ə
l
ə
rl
ə
mü
kafatlara
layiq
görülü
r. 1991-ci ild
ə
Bakı
şə
h
ə
rind
ə
ail
ə
qurur v
ə
1992-ci ild
ə
Emin ad
lı
bir
övladı
dün
yaya g
ə
lir. 1993-
cü
ilin iyun
ayın
da
könüllü
olaraq torpaq
ların
mü
dafi
ə
si
üçün
Qu
badlı
rayonuna
yollanır.
1994-
cü
il yanvar
ayının
5-d
ə
Füzul
i rayonunun
işğaldan
azad olunma
sı
uğ
runda ged
ə
n
döyüşlə
rd
ə
ağır
yarala
nır.
Beyl
ə
qan rayon tibbi h
ə
rbi his-
s
ə
sind
ə
müa
lic
ə
olunduqdan sonra yenid
ə
n h
ə
rbi briqada-
ya
qayıdır
v
ə
tank q
oşunlarına
ta
ğım
komandiri t
ə
yin olu-
nur.
Aydın
1994-
cü
ilin iyun
ayında
erm
ə
ni
qoşunları
il
ə
üz
-
üzə
döyüşə
n zaman
şə
hid
olmuş
dur.
Bakı
şə
h
ə
rind
ə
Şə
hidl
ə
r
xiyabanın
da d
ə
fn olunub.
Bakı
şə
h
ə
rind
ə
ə
vv
ə
l-
l
ə
r ya
şadığı
küçə
y
ə
onun
adı
verilib v
ə
h
ə
min binaya xa-
tir
ə
löv
h
ə
si vurulub. Hal-ha
zırda
xidm
ə
t etdiyi h
ə
rbi hiss
ə
-
d
ə
t
ağım
komanda
sı
na onun
adı
verilmişdir.
Nağı
Kamran
oğlu
H
ə
s
ə
nov
1967-ci il avqustun 20-d
ə
Ta-
rovlu k
ə
ndind
ə
anadan
olmuş
-
dur.
Ümumi
orta t
ə
hsil
almışdı
r.
1986-1988-ci ill
ə
rd
ə
sovet ordu-
su
sıralarında
xidm
ə
t et
miş
di.
V
ə
t
ə
n
ə
qayıtdıqdan
sonra Sum-
qa
yıt
şə
h
ə
rind
ə
ki iki
saylı
Tikinti
Trestind
ə
ə
m
ə
k f
ə
aliyy
ə
tin
ə
baş
-
la
mışdı.
Bir
müd
d
ə
t
işlə
dikd
ə
n
sonra milli ordu
sı
rala
rı
na
çağırıl
-
mışdı
r.
Ağdam
v
ə
T
ə
rt
ə
r rayonla-
rında
ged
ə
n
ağır
döyüşlə
rd
ə
f
ə
-
da
karlıqla
vuruşmuş,
igidlik
nü
-
___________________
________Üç dağ qoynunda yatan T
arovlum
155
mun
ə
l
ə
ri
göstərmişdi.
1995-ci il iyunun 5-d
ə
minaya
dü
-
şə
r
ə
k h
ə
lak
olmuşdur.
Şə
hid
anası
Ayna
Abış
qızı
oğlunun
haqqında
ürə
k
ağ
-
rısı
il
ə
d
anışa
raq, son
görüşlə
rini bel
ə
xatırlayır
:
«
M
ə
nim
oğlum
olduqca qeyr
ə
tli v
ə
v
ə
t
ə
np
ə
rv
ə
r idi. 1995-ci il
mayın
16-da
qı
sa
müddə
tli m
ə
zuniyy
ə
t
ə
g
əlmişdi.
Yola
düşə
nd
ə
dedim ki,
özündə
n
muğayat
ol, bala.
Nağı
boynumu qu-
caq
layıb
üzüm
d
ə
n
öpdü
, dedi ki, ana m
ə
nd
ə
n nigaran ol-
ma
yın.
Siz
özünüz
d
ə
n
muğayə
t olun. Atamdan,
özündə
n,
qar
daşım
Hü
seyn
alıdan,
bacılarım
Solmazdan, Xuraman-
dan, m
ə
nim balaca Fatmamdan, bir d
ə
onun
anasından–
g
ə
lininiz Xatir
ə
d
ə
n
muğayə
t olun.
İnşallah
müharibə
sona
çatar
,
torpaqlarımızı
azad ed
ə
rik, m
ə
n d
ə
sağ
-salamat qa-
yıdıb
g
ə
l
ə
r
ə
m. Ancaq bel
ə
olmadı.
Yola
düşə
nd
ə
n iyirmi
gün
sonra sevimli
oğlu
mun c
ə
naz
ə
sini g
ə
tirdil
ə
r. M
əzarı
Sum
qayıt
şə
h
ə
rind
ə
«Şə
hidl
ə
r
Xiyabanı»ndadır.»
Fikrimizi tamaml
amaq üçün şə
hidl
ə
r
ə
ithaf etdiyi şeirdə
onların tutduqları yoldan dönmə
zliyi t
ə
r
ənnüm edilir.
Dostları ilə paylaş: |