Üç dağ qoynunda yatan Tarovlum Kitab, dünyasını dəyişmiş tarovluların
Yüklə 7,55 Mb. Pdf görüntüsü
|
|
ŞƏHİDLƏR HAQQINDA M ə kt ə b ill ə rind ə n ayr ılan anda, Siz ə ana torpaq ə sg ə r demişdi. Düşmə nl ə üz - üzə duran zamanda, H ə l ə bığ yeriniz t ə rl ə m əmişdi. Düşmə n ə h ə r zaman z ə rb ə vurdunuz, Günəşin özü d ə nur aldı sizd ə n. Elin keşiyində sayıq durdunuz, Bulaqlar çağladı gur s ə sinizd ə n. Axdı c ə bh ə l ə rd ə qızı l qanınız, Zülmə t gec ə l ə rd ə mayak oldunuz. Qeyb oldu qorxunuz, h ə y əcanınız, Bu el ə bir arxa, dayaq oldunuz. El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 156 Çarpan ürə yiniz şam kimi yandı, Eli qorudunuz dardan, çə tind ə n. S ə h ə rl ə r üfüqlə r nura boyandı, Axan qanınızın t ə rav ə tind ə n. Bu eli zülmə td ə n qurtarmaq üçün, Bütün varlığınız oda b ə l ə ndi. Amansız güllə l ə r siz ə qıyan gün, Başınız üstünə gül s ə p ə l ə ndi. Qızıl qanınızdan torpaq aldı kam, Yaxşı bildirdiniz azadlıq n ə dir, Adınız s ə sl ə nir h ə r s ə h ə r, axşam, Ruhunuz nağıllar al ə mind ə dir. Sizin p ənahınız , sizin ə hdiniz, Yen ə s ə f ə rd ə dir, yolda-rizd ə dir. Uca dağları da aşan c ə hdiniz, Sizi xatırlayan q ə lbimizd ə dir. Siz ə ərmağandır el m ə h ə bb ə ti, Ruhunuz çağlayır gur çaylar kimi. Qurub-tikdiyiniz z ə f ə r m ə b ə di. Yaşayır möhtəşə m saraylar kimi. Elin şöhrə tind ə n nur almışdınız , Elin dağlarından güc aldınız siz. Oxuya-oxuya ucalmışdınız, Döyüşə - döyüşə qocaldınız siz. Bağımız , bağçamız açır gül, çiçə k, Sizin ruhunuzla üzümüz ağdır. Qızıl qanınızla doğulan ist ə k, Bizim q ə lbimizd ə yaşayacaqdır. Vaqif R əsuloğlu ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 157 “Xalqı n, V ə t ə nin taleyi h ər bir insanın taleyinə çev rilm ə li dir.” Heyd ər Əliyev Az ə rbaycan Respublikasının Prezidenti Heyd ə r Ə liye- vin uzaqgörə nliyi v ə yorulmaz siyasi f ə aliyy ə ti say ə sind ə At əş k ə sin elan olunması, faktiki olaraq müharibə nin da- yandırılması m ə hrumiyy ə tl ə r ə düçar olmuş xalqımıza xeyli toxt aqlıq vermiş, qaçqınlarımızın q ə lbind ə öz yurdlarına dönmə k üçün ümid qığılcımları yandırılmışdır . Ötə n iyirmi iki il müddə tind ə soydaşlarımızın m ə nzil-kommunal, so- sial, t ə hsil, s ə hiyy ə v ə dig ə r probleml ə ri il ə bağlı davamlı t ə dbirl ə r h ə yata keçirilmişdir. Qaçqın v ə m ə cburi köçkünlə rin h ə yat şə raitinin yaxşı - laşdırılması v ə m əşğulluğunun artırılması istiqam ə tind ə q ə bul olunmuş dövlə t proqramlarının uğurla icra edilm ə si bütün qaçqın v ə m ə cburi köçkünlə rin, o cümlə d ə n h ə mye- rlil ə rimizin h ə yat şə raitin ə müsbə t t ə sir göstərmişdir. Döv - l ə t qayğısı n ə tic ə sind ə köçkünlə rimizin h ə yat şə raitinin yax şılaşdırılması istiqam ə tind ə n ə q ə d ə r iş görülsə d ə , adam larımızın fikri-zikri d ə d ə -baba yurdlarının , doğm a Qu badlının yanındadır. Şübhə siz ki, bütün bu uğurları t ə min ed ə n ölkə Prezi- denti İlham Ə liyev c ənablarının torpaqlarımızın işğaldan azad edilm ə si istiqam ə tind ə ki siyas ə ti d ə öz n ə tic ə l ə rini ver ə c ə kdir. Çünki dövlə t başçımızın Az ərbaycanın ə razi bütövlüyünün b ərpası il ə bağlı prinsipial v ə d əyişilmə z möv qeyi vardır: « Az ərbaycanın beyn ə lxalq birlik t ə r ə fin- d ə n tanınan ə razi bütövlüyü danışıqlar mövzusu deyil, heç vaxt olmayıbdır , hec vaxt olmayacaqdır. Az ə rbaycan tor- paq larında ikinci qondarma erm ə ni dövlə tl ə rinin yaradıl - ma sına biz heç vaxt imkan verm ə y ə c ə yik. Bu müna qi şə - nin h ə lli beyn ə lxalq hüquq normaları əsasında olmalıdır. İşğalçı qüvvə l ə r torpaqlarımızdan çə kilm ə lidir. M ə nd ə heç bir şübhə yoxdur ki, Az ə rbaycan öz ə razisi bütövlüyünü El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 158 b ə rpa ed ə c ə kdir » . Bu mövqe h əmişə dövlə t ə v ə döv l ə t çi li- y ə s ə daq ə ti il ə seçilə n, Az ərbaycanın xoşbə xt g ə l ə c ə yini Ulu Öndə r Heyd ə r Ə liyevin müdrik siyas ə tind ə n ay rı t ə - s ə v vür etm ə y ə n qubadlılar t ə r ə find ə n birm ənalı şə kild ə d ə st ə kl ə nir v ə müdaf i ə olunur. Tarovlular ə m ə ksev ə rdir. Onlar köçkünlük dövründə , nec ə dey ə rl ə r, ə ll ə rini- ə ll ə rinin üstünə qoyub oturmamış - lar. Dövlə t t ə r ə find ə n veril ə n iqtisadi azadlıq dan istifad ə ed ə n ə ks ə r adamlarımız gec ə - gündüz çalışaraq özlə rin ə gü z ə ran qurmuşlar. Onlar çə tin dövrlə rd ə mümkün q ə d ə r döv l ə t ə yük olmamaq üçün ə ll ə rind ə n g ə l ə n işdə n yapış - mışlar. Xalqımız ordumuzun güclə nm ə si, onun müasir döyüş qabiliyy ə tin ə malik olması, düşmə n tapdağı altında olan torpaqlarımızın azad edilm ə si üçün ə lind ə n g ə l ə ni ə sirg ə - mir. « Bizim ordumuz ist ə nil ə n vaxt öz torpaqlarımızı azad etm ə y ə qadirdir » , «Xalqın V ə t ə nin taleyi h ə r bir insanın ta- leyin ə çevrilmə lidir » sözlə rini Heyd ə r Ə liyev t əsadüfə n de- m əmiş di. Ulu Öndə r ordumuzun, ə sg ə r v ə zabitinin şü ca ə - ti, döyüşkə nliyi v ə t ə n ə olan tükə nm ə z m ə h ə bb ə ti ə sa sın - da bu d ə y ə rli ifad ə l ə ri işlətmişdi . Az ə rbaycan r ə hb ə rliyinin nüfuzlu Beyn ə lxalq t əşkilatlarla apardığı diplomatik görüş - l ə r erm ə ni separatçıları bar ə d ə h ə qiq ə tl ə ri üzə çıxarır v ə Qa rabağ m ə s ə l əsinın sülh yolu il ə ə dal ə tli şə kild ə h ə llin ə inam yaradır. Şair Şamil D əlidağ «Haydı qubadlılar, qalxın ayağa» şeirində deyir: Salamımı alsın iki Cibikli, Süleyman ünvanlı Ə yinli eli. Çardaxlı, Tarovlu, X ə l ə c m ə rdl ə ri Qoymasın qatilin birini diri. Doğma yurdumuza g öz dik ə nl ə r ə , Döndə rsin meydanı ənşə r-m əhşə r ə . Haydı, Q ubadlılar, qalxın ayağa! Fürsə ti verm ə yin azğın daşnağa! ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 159 O vaxt k ənd icra nümayə nd əsi Nümayiş Möhsüm oğlu Meh d iyevin şəxsi gündə liyind ə n 1993 – cu il avqustun-31-d ə k ə ndi t ə rk etm ə k m ə cburiyy ə tind ə qalmış sakinl ə r : S/S Soyadı, adı M ə nzili Ail ə t ə rkibi 1 Süleymanov Nuruş 3 6 2 Q ə dimal ı yeva Güldə st ə 4 5 3 Eyvazova Mur ə st ə 4 4 4 İbişov Xasay 4 7 5 Q ə hr ə manov Q ə hr ə man 3 6 6 Q ə dimal ı yev Möhübbə t 2 6 7 Şahbazov Ötə xan 4 7 8 Şahbazova Ə sli 4 7 9 Şahbazov Ziyadxan 4 6 10 H ə s ə nov Müseyib 3 5 11 H ə s ə nov Nüslə t 5 10 12 İskə nd ə rov N ə c ə f 2 4 13 Şahbazov Oqtay 5 4 14 Şahbazov İsrafil 4 5 15 Şahbazov Narınc 2 2 16 Eyvazov Tofik 4 5 17 Q ə dimal ı yev Qorxmaz 4 6 18 Q ədimalıyev Af ə rim 4 7 19 Xuduyev Tapdıq 4 6 20 Mikayılov Behbud 2 2 21 Hüseynov Misirxan 4 10 22 Mehdiyev Nümayiş 6 10 23 Quluyev Zaman 2 6 24 F ə rz ə liyeva Sitar ə 1 2 25 Allhverdiyev Valeh 2 4 26 Ağalarov Nüşrə van 4 5 27 İsmayılov B ə hr ə m 3 5 28 Ağalarov Seyf ə ddin 2 4 29 İbişov Rizvan 2 5 30 Quluyev Firad 2 4 31 Cavadov Vahid 3 10 32 Cavadov İnqilab 3 8 33 Allahverdiyev T ə hm ə z 2 4 34 Şə k ə r ə liyev Ə ziz 4 7 35 K ə rimov S ə di 2 4 El şad Eyvazov_____________________ ______________________ 160 S/S Soyadı, adı M ə nzili Ail ə t ə rkibi 36 Allahyarov Yunus 2 5 37 Zamanov Telman 4 6 38 İbişova Və zif ə 2 5 39 Camalov Əmirxan 2 5 40 M ə mm ə dov X ə lil 2 7 41 Ocaqquliyev Kazım 2 4 42 Camalov F ə r ə m ə z 2 5 43 Camalov K ə r ə m 2 6 44 Süleymanova Gülsayad 2 4 45 Süleymanov Saybalı 3 6 46 İbişov Humay 3 6 47 İbişov Murtuza 4 10 48 H ə s ə nov Kamran 2 4 49 F ə rz ə liyev Misir 4 7 50 F ə rz ə liyeva T ərgül 2 5 51 F ə hradov Xan ə hm ə d 4 6 52 Paşayev Ramiz 2 6 53 Allahverdiyev Cabbar 2 4 54 F ə rz əliyev Ağaqulu 4 4 55 Cavadova Sitar ə 4 6 56 Q ə dimal ı yev M ə cid 4 5 57 Ağalarov Baloğlan 4 3 58 F ə rz əliyev Çə rk ə z 5 6 59 Allahyarova Raya 2 3 60 İldırımov Qə dir 4 4 61 İldırımov Urman 4 6 62 İldırımov Mayıs 1 2 63 Bağırov Urfan 2 4 64 Eyvazov Çingiz 2 4 65 Süleymanov Baxış 4 5 66 Süleymanov Vaqif 3 5 67 İbişova Sə kin ə 4 3 68 İbişov Əlif 2 2 69 Q ə dimal ı yev B ə hr ə m 2 5 70 Mirzalıyev Yadigar 4 5 71 Q ə dimal ı yev N ə hm ə d 4 6 72 Bağırova Durna 1 1 73 Quliyeva Firuz ə 1 1 74 Quliyeva Kilim ə 1 1 75 Quliyeva Nazxanım 1 1 ___________________ ________Üç dağ qoynunda yatan T arovlum 161 Tarovlu k ə ndinin z ə hm ətkeş və ziyal ı insanlar ı Akademik Ziya Bünyadov ell ə rimiz, obalarımız, k ə nd v ə şə h ə rl ə rimiz, orada yaşayan z ə hm ətkeş , ziyalı insanlar haq qında , q ə l ə m çalanlar bar ə d ə demişdir:» H ə r bir alim, yazıcı , jurnalist bütövlükdə , “ q ə l ə m çalanlar” öz q ə s ə b ə l ə - rinin, şə h ə rl ə rinin tarixini yazmağa t əşəbbüs göstə rsinl ə r. Doğ rudur, bu çə tindir, lakin fay dalı bir işdir . Çünki bu bir h ə qiq ə tdir ki, tarixçilə r ümumi tarixi yazırlar v ə h ə r bir ya- şayış m ə nt ə q ə sinin tarixini h ə min yerin sakinl ə ri q ə d ə r bil- m ə zl ə r. Bu m ə s ə l ə d ə onları günahlandırma q olmaz. K ə n- dinin tarixini bilm ə y ə n v ə onu sevm ə y ə n v ə t ə nini sev ə bil- m ə z. » Tarovlu k ə ndinin z ə hm ə tke ş insanları t ə s ərrüfat işlə ri il ə m əşğul olur, çə tinliy ə qarşı birg ə mübarizə aparırdılar . On ların ə sas v ə zif ə si öz yaşayış şə raitl ə rini t ə min etm ə k, öl k ə nin m ə nafeyini, müdafiə sini, dövlə tciliyini v ə dövlə ti qorumaqdan ibar ə t olmuşdur. Tarovlu sakinl ə ri bu k ə ndd ə doğulub boya- başa catmış ağsaqqal v ə ziyalı h ə myerlil ə ri il ə f ə xr edirl ə r. Kitabda iqtisadiyyatda, inc ə s ə n ə td ə , t ə hsil sah ə sind ə t ə msil olunan tarovlular haqqında m ə lumat ve- r ə c ə yik. K ə ndd ə mövcud olmuş n ə sill ə r öz əcdadlarının ad ə t- ə n ə n ə l ə rini davam etdirib bu gun ə q ə d ə r yaşatmışdılar. Bu n ə sill ə rin indiki nümayə nd ə l ə ri aras ı nda olan ə laq ə v ə mü nasib ə tl ə r t əması , onların düşmə n ə qarşı mübarizə apar ması yolunda bir araya g ə lm ə sini z ə ruri edir. Ə sas m ə qs ə d ondan ibar ə tdir ki, g ə l ə c ə k n ə sill ə r öz ulu-ata ba- baları , k ə ndin ke çmiş tarixi, ağrılı - acılı günlə ri haqqında m ə lumat ə ld ə etm ə kl ə onları yada salsınlar. Hal- hazırda k ə ndin əsasını qoymuş n ə sill ə rin nümayə nd ə l ə ri işğaldan sonra ölkə mizin şə h ə r v ə k ə ndl ə rind ə m əskunlaşsalar da, v ə t ə n, yurd v ə doğma k ə nd h ə sr ə ti il ə yaşayırlar. Budur o n ə sill ə rin nümayə nd ə l ə ri: |