Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных

1.2. O‘lchash xatoliklari va o‘lchash natijalarini tahlil etish 

O‘lchash xatoliklari turli sabablarga ko‘ra turlicha ko‘rinishda namoyon
bo‘lishi mumkin. Bu sabablar qatoriga quyidagilarni kiritishimiz mumkin:


o‘lchash vositasidan foydalanishda uni sozlashdan yoki sozlash

darajasini siljishidan kelib chiquvchi sabablar;


o‘lchash ob’ektini o‘lchash joyiga (pozitsiyasiga) o‘rnatishdan kelib

chiquvchi sabablar;


o‘lchash vositalarining zanjirida o‘lchash ma’lumotini olish, saqlash,

o‘zgartirish va tavsiya etish bilan bog‘liq sabablar;


o‘lchash vositasi va ob’ektiga nisbatan tashqi ta’sirlar (temperatura

yoki bosimning o‘zgarishi, elektr va magnit maydonlarining ta’siri, turli
tebranishlar va hokazolar) dan kelib chiquvchi sabablar;


o‘lchash ob’ektining xususiyatlaridan kelib chiquvchi sabablar;



operatorning malakasi va holatiga bog‘liq sabablar va shu kabilar.

O‘lchash xatoliklarini kelib chiqish sabablarini tahlil qilishda eng avvalo
o‘lchash natijasiga salmoqli ta’sir etuvchilarini aniqlash lozim bo‘ladi.
Agar asbob shu sharoitdan farqli bo‘lgan tashqi sharoitda ishlatilsa, hosil
bo‘ladigan xatolik qo‘shimcha xatolik deyiladi.
Mohiyati, tavsiflari, o‘zgarish xarakteriga qarab va bartaraf etish
imkoniyatlariga ko‘ra:
1)

muntazam xatoliklar;

2)

tasodifiy xatoliklar;

3)

qo‘pol xatoliklar yoki yanglishuv xatoliklarga bo‘linadi.

---

---

8
1.3. Elektr o‘lchashlar haqida 

Elektromexanik turidagi analogli asboblar to‘g‘risida umumiy ma’lumotlar
O‘lchash asbobi deb, o‘lchash uchun qo‘llaniladigan va me’yorlangan
metrologik xossalarga ega bo‘lgan texnik vositaga aytiladi.
Analogli o‘lchash asboblari yoki bevosita ko‘rsatuvchi asboblar Elektr
o‘lchashlar va umuman o‘lchash texnikasida keng o‘rin olgan asboblardan
hisoblanadi. Analogli o‘lchash asbobining struktura sxemasi 1.1-rasmda
tasvirlangan. Bu turdagi asboblarda ko‘rsatuv qaydnomasi uzluksiz (Funktsional)
ravishda o‘lchanayotgan kattalik bilan bog‘liqlikda bo‘ladi[16].

1.1-rasm. Analogli o‘lchash asbobining struktura sxemasi.