Учебное пособие по курсу "Электрические измерения и инструменты" написано по типовой программе разработанной на основе Государственных
Elektromagnit asboblarining afzalliklari
Yüklə 407,09 Kb.
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Elektromagnit asboblarining kamchiliklari
- 3.2. Elektrodinamik o‘lchash asboblari
|
Elektromagnit asboblarining afzalliklari:
o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok zanjirlarida ishlatiladi, o‘ta yuklamaga bardoshligi, konstruksiyasining soddaligi, ishlashda ishonchliligi, katta tok (bir necha yuz ampergacha) va yuqori kuchlanishlarni bevosita o‘lchay olishi va narxining nisbatan arzonligidir. Elektromagnit asboblarining kamchiliklari: shkalasining notekisligi, tok chastotasi va harorat o‘zgarishi, tashqi maydon ta’siriga sezuvchanligi, quvvat iste’molining kattaligi, sezgirligining nisbatan pastligi (ayniqsa o‘lchash diapazonining boshlanish qismida). Elektromagnit asboblari asosan o‘lchash stendlari uchun ampermetrlar va voltmetrlar sifatida ishlatiladi. Bu asboblar sinusoidal tok zanjirlarida o‘lchanayotgan kattalikning ta’sir etuvchi qiymatini ko‘rsatadi. Sanoat va qishloq xo‘jaligi ishlab chiqarishida asosan E365 rusumli ampermetr va voltmetrlar qo‘llaniladi. Bunday ampermetrlar va voltmetrlarning o‘lchash diapazonlari: ampermetrlarda 0,01 ... 300A; voltmetrlarda 0,5 ... 600 V, chastota diapazoni 50, 60, 200, 500 va 1000 Gts. Aniqlik klassi 1,0 va 1,5. Ampermetrlarning gabarit o‘lchamlari 120x120x116 mm, massasi 1 kg. 27
Elektrodinamik o‘lchash mexanizmlari (3.4-rasm) qo‘zg‘almas g‘altak 4 va
3.4-rasm. Elektrodinamik o‘lchash mexanizmi: 1 – tinchlantirgichning g‘ilofi; 2 –strelka; 3 – qo‘zg‘aluvchan g‘altak; 4-qo‘zg‘almas g‘altaklar. G‘altaklardan mos ravishda I 1 va I 2 toklar o‘tganda ular atrofida B 1 va B 2 induksiyali magnit maydonlari hosil bo‘ladi va qo‘zg‘aluvchan qismga ikkita maydonlar yo‘nalishlarining moslashishiga harakat qiluvchi kuch yuzaga keladi. Bu holda natijaviy maydon asosan qo‘zg‘almas g‘altak maydoni ulushiga to‘g‘ri keladi, chunki undagi chulg‘am o‘ramlar soni qo‘zg‘aluvchan g‘altak chulg‘amining o‘ramlar sonidan 50 martacha ortiq qilib tayyorlanadi. G‘altaklarga toklar spiral prujinalar yoki tortqilar orqali beriladi. Qo‘zg‘aluvchan qismni tinchlantirishda havoli yoki magnitoinduksion tinchlantirgichdan foydalaniladi. 28
momentni ikkita o‘zgarmas tokli g‘altaklar elektromagnit energiyasi orqali topiladi. G‘altaklarning o‘zaro induktivligi qo‘zg‘aluvchan qism burilish burchagiga bog‘liq emas. Agar teskari ta’sir etuvchi moment elastik materialdan yasalsa, u holda qo‘zg‘aluvchan qism burilishining turg‘un rejimidan foydalanib tegishli muvozanat tenglamasi hosil qilinadi. Elektrodinamik asbobning statik tavsifidan g‘altaklardagi toklar yo‘nalishlarining bir paytda o‘zgarishi ko‘rsatkich og‘ish burchagi ishorasini o‘zgartirmasligi ko‘rinadi. Shuning uchun ham elektrodinamik asboblar o‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok zanjirlari o‘lchashlarida qo‘llaniladi. Elektrodinamik asbob o‘zgaruvchan tok manbaiga ulanganda uning g‘altaklaridan o‘zgaruvchan toklar o‘tadi. G‘altaklardan bir-biridan burchakka siljigan toklar o‘tayotgan bo‘lsin. Qo‘zg‘aluvchan qism ma’lum inertsiyaga ega bo‘lganligi tufayli u momentning oniy qiymati ta’sirida harakat qilishga ulgurmaydi va momentning bir davr mobaynida o‘rtacha qiymatiga proporsional bo‘lgan burchakka buriladi. Elektrodinamik mexanizmlar asosida nafaqat ampermetr va voltmetrlar balki boshqa kattaliklarni, masalan, aktiv quvvatni o‘lchashda ham foydalaniladi. Elektrodinamik asboblarining asosiy afzalliklari – o‘zgarmas va o‘zgaruvchan toklarda ko‘rsatishining bir xilligi (g‘altaklar ketma-ket ulanganda) va ko‘rsatishning vaqt bo‘yicha mo‘’tadilligidir. Yüklə 407,09 Kb. Dostları ilə paylaş:
|