|
Uliwmalastiriw ha`m konkretlestiriwUliwma psixologiya kk
Uliwmalastiriw ha`m konkretlestiriw. Abstraktsiya uliwmalastiriwdin`- zatlardi ha`m qubilislardi
abstraktsiyalaniw protsessinde ajiratilip shig`arilatug`in uliwma ja`ne en` a`hmiyetli belgilerine qaray
oydan toparlarg`a biriktiriwdin` tiykarin quraydi. Mektep oqiwshilarinin` ta`lim aliw jumisinda
uliwmalastiriw a`dette juwmaqlarda, aniqlamalarda, qa`delerde, klassifikatsiya jasawda ko`rinedi.
Oqiwshilarg`a geyde uliwmalastiriw jasaw qiyin boladi, o`ytkeni a`ytewir uliwma emes, al en`
a`hmiyetli belgilerdi o`z beinshe ajiratip shig`ariw ba`rhama olardin` qolinan kele bermeydi.
Konkretlestiriw- bul oyda uliwma na`rseden usi uliwma na`rsege sa`ykes keletug`in jalg`iz
na`rsege o`tiw boladi. Oqiw xizmetinde konkretlestiriw- uliwma teoriyaliq rejeni, qa`deni, nizamdi
(grammatikaliq, tariyxiy) da`lilleytug`in misal, illyustratsiya, konkret fakt keltiriw degen so`z boladi.
A`hmiyeti- ol bizin` teoriyaliq bilimlerimizdi turmis penen, praktika menen baylanistiradi ha`m
haqiqatliqti duris tu`siniwge ja`rdem beredi. Konkretlesiwdin` bolmawi bilimlerdin` formal` boliwina
alip keledi, bunday bilimler turmistan ajiralip jalan`ash ha`m paydasiz abstraktsiyalar boladi.
Abstraktsiya-bul haqiyqatta o`z aldina o`mir su`rmeytug`in qubilistin` qanday-da bir ta`repi
yamasa aspektin belgilew (ayiriw). Abstraktsiyalaw olardi, a`dette aldin ala o`tkerilgen analiz ha`m
sintez tiykarinda elede teren`irek u`yreniw ushin orinlanadi. Bul operatsiyalardin` na`tiyjesi sipatinda
jiyi tu`siniktin` qa`liplesiwi shig`adi.
Tek g`ana qa`siyetler emes, al ha`reketler de, sonnan ma`seleni sheshiw usillari, abstraktsiyalang`an
boliwi mu`mkin.
Oylaw menen so`ylewdin` baylanisi. Egerde, normal` adamnin` oylawi so`ylew menen ajiralmas
baylanisli boladi. Pikir tilsiz, so`ylewsiz payda bolmaydi, ju`z bermeydi de, jasay almaydi da. Biz
o`zimizdi esittirip yamasa ishimizden aytatug`in so`zler arqali oylaymiz, yag`niy oylaw formasinda
ju`z beredi.
Dostları ilə paylaş: |
|
|