Umumiy fizika

2. Induktivlikni magnit oqimiga bog’liqligi.
3. To’g’ri o’tkazgichni magnit maydonda harakatlantirilganda unda hosil bo’luvchi induksiya E.Yu.K .
4. Faradey tajribasi.
5. O’zinduksiya hodisasi. O’zinduksiya E.Yu.K .


1. Magnit oqimi.
Magnit oqim – bu maʼlum yuza orqali oʻtadigan umumiy magnit maydon induksiyasi. U maʼlum yuzani egallagan jismga magnit kuchining taʼsirini tasvirlashda juda foydali. Magnit oqimning qiymati tanlangan muayyan yuzaga bogʻliq. Biz yuzani xohlagan oʻlchamda tanlashimiz va uni magnit maydonga nisbatan ixtiyoriy qiyalikda joylashtirishimiz mumkin.
Agar biz magnit induksiya chiziqlaridan foydalansak, yuzadan oʻtadigan har bir induksiya chizigʻi magnit oqimni hosil qilishda oʻz hissasini qoʻshadi. Magnit induksiya chiziqlarining yuzani kesib oʻtish burchagi ham muhimdir. Kichik burchak ostida oʻtadigan induksiya chiziqlari magnit oqimning kichik bir qismini tashkil qiladi. Biz magnit oqimni hisoblashda magnit induksiya chiziqlarining olingan yuzaga normal yoʻnalgan komponentini hisobga olamiz.
Agar biz sinov maydoni sifatida yuzali tekis sirtni tanlasak va unga oʻtkazilgan normal hamda magnit induksiya vektorlaridir.


2. Induktivlikni magnit oqimiga bog’liqligi.
Induktivlik (lotincha: inductio — taʼsirlash, uygʻotish) — oʻtkazgichdan yasalgan konturdan bir amper tok kuchi oʻtayotganda shu konturni kesib oʻtuvchi magnit maydon induksiyasi oqimini vujudga keltirish xususiyati. Berk kontur bilan chеgaralangan sirtni kеsib o’tuvchi magnit maydon induktsiya vеktori oqimining har qanday o’zgarishi shu konturda elеktr tokini hosil qiladi (Faradеy tajribalari). Bu tok induktsion tok dеyiladi. Shu tokning qayd qilinishi konturda EYUK mavjud ekanligini bildiradi. Bu EYUK induktsion EYUK dеyiladi.Induktsion tokning hosil bo’lish jarayoniga elеktromagnit induktsiya hodisasi dеyiladi. Induktivlik - bu elektr o'tkazgichning u orqali o'tadigan elektr tokining o'zgarishiga qarshi turish tendentsiyasi. Elektr tokining oqimi o'tkazgich atrofida magnit maydon hosil qiladi. Maydon kuchi oqimning kattaligiga bog'liq va oqimning har qanday o'zgarishini kuzatib boradi. Faradeyning induksiya qonunidan magnit maydonning zanjir orqali har qanday o'zgarishi o'tkazgichlarda elektromotor kuchni (EMF) (kuchlanish) keltirib chiqaradi, bu jarayon elektromagnit induksiya deb nomlanadi. O'zgaruvchan oqim tomonidan yaratilgan bu induktsiya qilingan kuchlanish oqim o'zgarishiga qarshi ta'sir ko'rsatadi. Bu Lenz qonuni bilan aytilgan va kuchlanish qayta EMF deb ataladi.Induktivlik induktsiya qilingan kuchlanishning uni keltirib chiqaradigan tokning o'zgarish tezligiga nisbati sifatida aniqlanadi. Bu elektron o'tkazgichlarning geometriyasiga va yaqin atrofdagi materiallarning magnit o'tkazuvchanligiga bog'liq bo'lgan mutanosiblik omilidir. zanjirga induktivlikni qo'shish uchun mo'ljallangan elektron komponent induktor deb ataladi. Odatda spiral yoki spiraldan iborat sim. Atama induktivlik tomonidan kiritilgan Oliver Heaviside 1884 yil May oyida. Bu induktivlik uchun ramzi foydalanish oddiy emas, fizik Heinrich Lenz sharafiga. SI tizimida induktivlik birligi Genri (H), bu oqim sekundiga bir amper tezlikda o'zgarganda, bir volt kuchlanishiga olib keladigan induktivlik miqdori. Bu faradeydan mustaqil ravishda induktivlikni kashf etgan Jozef Genri uchun nomlangan.