Umumiy ma'lumoti tayyori. Doc

Savdo balansining defitsiti (trade deficit) – hisob davri oxirida import 
bo’yicha qilingan jami xarajatlar eksport daromadlaridan ustun kelgan vaziyat.Sarf- 
xarajat balansi (spending balance) – makroiqtisodiyotda ßMM ni ishlab 
chiqarishga ketgan jami xarajatlar va yaratilgan yalpi milliy mahsulot oxirgi iste’mol 
maqsadida ishlatilishi orasidagi balans. 
Soliq siyosati – soliq siyosatini rivojlantirish uchun kapital qo’yilmalarni 
moliyalashtirishda “majburiy jamg’armalar” tashkil qiluvchi asosiy omillardan biri. 
Soliqlar (taxes) – milliy daromadni taqsimlash jarayonida uning bir qismini 
davlat ixtiyoriga olish. Soliq byudjet va byudjetdan tashqari pul fondlarini tashkil 
etishning asosiy vositasi hisoblanadi. 
Solishtirma afzallik (comparative advantages) – ayrim iqtisodiy agentlarning 
tovar va xizmatlarni kamroq xarajatlar evaziga ishlab chiqarish xususiyati. 
Makrodarajada solishtirma afzalliklar printsipi ishlab chiqarish va eksportning 
samarali strukturasini shakllantirish uchun qo’llaniladi. 
Subsidiya (subsidy) – davlat byudjeti hisobidan korxonalar, tashkilotlar va 
xorijiy davlatlarga qaytarib bermaslik sharti beriladigan mablag’. Subsidiya bozor 
iqtisodiyotini tartibga solish vositasi hisoblanadi. 
U shuningdek, iqtisodiy rivojlanishning haqiqiy va strukturaviy ishsizlik 
ko’rsatkichlari yig’indisi sifatida ham hisoblanishi mumkin. SHunigdek, betaraf 
ishsizlik (natural rate of enemloyment) – atamasi ishsizlikning o’smaydigan 
darajasi ko’rsatkich ham qo’llaniladi. Bu ko’rsatkich ijtimoiy jihatdan nisbatan 
neytral bo’lib, inflyatsiyani turg’un, barqaror sur’atlari hamda real va potentsial yalpi 
milliy mahsulot (ßMM) mos tushishi holatdagi ishsizlik darajasini aks ettiradi. 
Tarkibiy ishsizlik (structural unemloyment) – iqtisodiyotni tarkibiy qayta 
qurish, eskirgan tarmoq va kasblarning bartaraf etilishi, ishchi kuchining malaka 
darajasi pastligi yoki umuman, yo’qligi natijasida yuzaga keladigan majburiy 
ishsizlik. 
PDF created with pdfFactory trial version 
www.pdffactory.com

---

141 
Tayyorlanayotgan mahsulotga ketgan sarfni tayyorlanayotgan mahsulotga 
singdirib borish asosiy jamg’armalarning amortizatsiyasini tashkil etadi. Asosiy 
jamg’armalarning amortizatsiyasi xarajatlari mahsulot tannarxini ichiga kiradi. Bu, 
korxona, tashkilotlarga asosiy jamg’armalarning moddiy va ma’naviy sarfini qoplash 
uchun mahsulotlarni sotish orqali mablag’ to’lash imkonini beradi.