Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

382-mashq. 
Uyga vazifa. «So‘z ko‘rki — maqol» mavzusida bog‘lanishli
matn tuzing. Unda ishlatilgan sifatlarni tahlil qiling.
1-t o ð s h i r i q . Berilgan juftliklardagi juda, sal so‘zlari qo‘shilgan
sifatlarning ma’no jihatidan qanday farqlanishini ayting.
1. Juda shirin — sal shirin. 2. Juda sovuq — sal sovuq.
2-t o ð s h i r i q . Shunday juftliklar qatorini davom ettiring.
BILIB OLING.
 Belgining me’yordan kam ekanligini
bildiruvñhi shakl sifatning ozaytirma daraja shakli hisobla-
nadi. Ozaytirma shakl sifatning oddiy daraja shakli oldiga
sal, biroz, ðiñha, xiyla, nim so‘zlarini qo‘shish orqali hosil
qilinadi.
Rang-tus bildiruvchi ayrim sifatlardan -(i)mtir, -ish
qo‘shimchalari yordamida ham ozaytirma daraja shakli
yasaladi.
383-mashq.
Gaðlarni o‘qing. Ozaytirma daraja shaklidagi sifatlarni
toðib, ularning yasalishini tushuntirib bering.
1. Gulzorga to‘kilgan bulturgi xazon ilma-teshik bo‘lib, ji-
garrang tus olgan. (O‘. Hoshimov) 2. Shamning qizg‘ish shu’lasi
kulbaga fayz berib turar edi. (G‘afur G‘ulom) 3. Maxsum kiñhki-
SIFAÒLARNING OZAYÒIRMA SHAKLI

---

152
nagina, ozg‘in, siyrak soqoli-yu qoð-qora yuzidan yoshini ñhama-
lab bo‘lmaydigan bir odam edi. (Abdulla Qahhor) 4. Shunda
ulg‘aydi bo‘yi, Ko‘ring bo‘ldi yigitñha. Vazmin, tiyrak, ñhaqnoq
ko‘z, Sarg‘ish soñh-u oððoq yuz. (Po‘lat Mo‘min)
384-mashq.
Ko‘ñhiring. Ozaytirma daraja shaklidagi sifatlarning
tagiga ñhizing.
1. U duduq, xiylagina duduq bo‘lishiga qaramay sho‘x,
xushñhaqñhaq, yaxshigina askiya ham qilar ekan. (Abdulla Qah-
hor) 2. Õira yorug‘ iñhkariga to‘kiladi, gugurtñho‘ð alanga olib
Olim Qodirovning kulñha, oqish yuzlarini, quyuq kiðriklari va
bezovta ñhaqnayotgan ko‘zlarini bir zum yoritib, asta-asta ðasayib
o‘ñhadi. (N. Òilabov) 3. Kalishlarni kiyib olaman. – Sag‘al katta-
ku!— deyman sevinganimdan entikib. (Oybek) 4. Qoramtir osmon
asta-sekin yorisha boshladi. (Ertakdan)
1. Sifatlarning ozaytirma daraja shakli deb nimaga aytiladi?
2. -(i)mtir, -ish qo‘shimñhalari yordamida ozaytirma sifatlar
yasang.