Umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 6- sinfi uchun darslik

167-mashq. 
Biror badiiy matndan ravishdosh shakllarini topib,
ularning talaffuzi va imlosini tushuntiring.
168-mashq.
Berilgan gaplardagi ravishdoshlarning ma’no turlarini
aniqlang.
1. Aslida, qosh qorayguncha yetib olish kerak. (Omon Mux-
tor) 2. Òog‘ga yetgach, qo‘ylarni o‘z holiga tashlab qo‘ydi. (Òog‘ay
Murod) 2. Gapni bilib-bilmay gapirmaslik kerak. (U. Hamda-
mov) 2. Yodgor kelib-kelmay hasharni adog‘iga yetkazdi. (G‘afur
G‘ulom) 3. Doirani olgach, chalgani odam izlab ketdi.
(N. Aminov) 4. Òog‘ga chiqqach, osmonning pastligini his qildi.
(Òog‘ay Murod) 5. Kechga yaqinlashgach, havo aynib, shamol
turdi. (Oybek)

---

66
169-mashq. 
Berilgan fe’l asoslariga ravishdoshning -(i)b, -a/-y,
-gach, -guncha, -gani, -gancha qo‘shimchalarini qo‘shing va qanday
ma’no o‘zgarishi bo‘layotganini ayting.
O‘tir, yoz, ter, yur, gapir, boq, yog‘, buk.
N a m u n a : o‘tirib, o‘tira-o‘tira, o‘tirgach, o‘tirguncha, o‘tirgani,
o‘tirgancha.
1. Payt ma’nosini bildiruvchi ravishdoshlarga misollar
ayting.
2. Holat ma’nosini bildiruvchi ravishdoshlarga izoh bering.
3. Maqsad ma’nosini bildiruvchi ravishdoshlarni tavsif-
lang.
4. Sabab ma’nosini bildiruvchi ravishdoshlar qaysi
qo‘shimchalar bilan yasaladi?
170-mashq.
Uyga vazifa. Rasm asosida ravishdoshlardan
foydalanib, «Bugungi hayotimiz» mavzusida bog‘lanishli matn tuzing.
Qanday ravishdoshlardan foydalanganingizni ayting.
T o p s h i r i q . Berilgan fe’llardagi ravishdosh qo‘shimchalarini
aniqlang. Ularning talaffuzi va imlosiga e’tibor bering.
Chiqqach, kelgach, ekkach, aytgach, chiqquncha, kel-
guncha, ekkuncha, aytguncha, sig‘gancha, kelgancha, ekkan-
cha, aytgancha, chiqqani, kelgani, ekkani, aytgani.