272-mashq.
Uyga vazifa. Gul so‘zi yordamida qo‘shma otlar hosil
qilib, gaðlar tuzing. Ularning yozilishini tushuntiring.
1-t o ð s h i r i q . Berilgan otlarni juft va takroriy otlarga ajrating,
imlosini tushuntiring.
Dori-darmon, orzu-armon, ko‘rða-to‘shak, qovun-ðovun,
uy-ðuy, bug‘doy-mug‘doy.
JUFÒ VA ÒAKRORIY OÒLAR IMLOSI
109
2-t o ð s h i r i q . Nuqtalar o‘rniga mos so‘zlar qo‘yib, juft va takro-
riy so‘zlar hosil qiling, imlosini izohlang.
Ish..., ota..., aka..., oða..., ekin..., qo‘y..., oshna..., qand...
BILIB OLING.
Juft va takroriy otlar qismlari ñhi-
ziqñha bilan ajratib yoziladi.
ESDA TUTING.
Es-es, chelak-chelak, qator-qator
kabi takror kelgan otlar ravish so‘z turkumiga o‘tadi.
273-mashq.
Nuqtalar o‘rniga juft otlarning tegishli qismini toðib
qo‘ying va ular ishtirokida gaðlar tuzing.
Savdo-..., tevarak-..., o‘y-..., huzur-..., ...-qatiq, o‘t-...,
ko‘z-..., gað-..., hol-..., yor-..., temir-..., rang-... .
274-mashq.
Gaðlarni ko‘ñhiring. Juft va takroriy otlarning yasa-
lishiga e’tibor qiling.
1. Arða-bug‘doy osh bo‘ldi, oltin-kumush tosh bo‘ldi,
bolam! 2. Ana-mana degunñha javzak o‘rik, gilos, olñha, bod-
ring, orqama-orqa handalak, qovun-tarvuz ðishib, ma’murñhilik
boshlanib ketardi. 3. Karnay-surnay, ñhildirma-nog‘ora sadolari
yangraydi. 4. Barñhaga barobar Navro‘z bayramiga yosh-qari,
ayol-erkak — hamma qatnashardi. (N. Safarov)
275-mashq.
Juft so‘zlarning imlosiga diqqat qiling va ular bildirgan
ma’nolarni izohlang.
1. O‘zbek oyimning orzu-havas, to‘y-tomoshalarni shartta
kesib qo‘ygan bu uylanishga nima deyishi va qanday qarashi,
albatta, ma’lum edi. (Abdulla Qodiriy) 2. U hammaning kasb-
korini, qandoq ishlashini, oilasini, fe’l-atvorinigina emas, dard-
hasratini, orzu-armonini, qobiliyatini, zaif tomonlarini juda
ham yaxshi bilar edi. (Abdulla Qahhor). 3. Sigir-buzoqlar, ay-
niqsa, qo‘y-qo‘zi, eñhki-uloqlar ko‘ð. (Oybek) 4. Adabiyot
fan-texnika inqilobi davrida ham inson bilan ish ko‘rishi kerak.
(Asqad Muxtor)
1. Juft so‘zlar deb nimaga aytiladi?
2. Òakroriy so‘zlar qanday yasaladi?
3. Juft va takroriy so‘zlar qanday yoziladi?
|
