Umumiy o‘rta ta‘lim muassasalarida Aqliy rivojlanishida muammolari bo‘lgan bolalar uchun tashkil etiladigan korreksion sinflar uchun tayanch o‘quv dasturlari

Kundalik hayotda uchraydigan joylarni koordinatalarda ifodalash. Kinoteatrdagi o‘rinlarning belgilanishi (koordinatalari) va ularga chipta bo‘yicha joylashish.

Takrorlash (10 soat).

Mavzuiy rejalashtirish

№	Bo‘lim va boblar nomi	Soatlar taqsimoti
		Jami		Nazariy		Amaliy topshiriq va N.I.
	1-sinfda o‘tilgan materiallarni takrorlash va umumlashtirish.	10				10
1.	Yuz ichida sonlarni qo‘shish.	20		10		10
2.	Yuz ichida sonlarni ayirish.	20		10		10
3.	Geometrik shakllar.	15		5		10
4.	Sonlarni ko‘paytirish.	20		10		10
5.	Sonlarni bo‘lish.	30		10		20
6.	Sonli ifodalar. Tenglamalar.	15		5		10
7.	Ulushlar.	15		5		10
8.	Ma’lumotlar bilan ishlash. Vaqt.	15		5		10
	Takrorlash.	10				10
Jami:			170		60		110

Ona tili fanidan o‘quv dasturi

Tushuntirish xati

(1-sinf uchun)

Eshitishida muammolari bo‘lgan eshitish apparatli yoki koxlear implanti bo‘lgan o‘quvchilarning so‘z boyligi, nutqiy tafakkurining to‘liq shakllanmaganligini inobatga olgan holda Ona tili fanini o‘qitishda maxsus yondoshuv talab qilinadi. Maktabgacha tarbiya davrida bolalar egallashi zarur bo‘lgan nutq ko‘nikmalari, muloqot imkoniyatlari maktab ta’limining tayyorlov davrida amalga oshirilishi ko‘zda tutiladi. Shu sababli 1-sinfning birinchi yarim yilligi savod o‘rgatishga ajratiladi.

Parallel ravishda bu davrda o‘quvchilar ta’lim jarayonida predmetli amaliy ta’lim darslarida faoliyat jarayonida o‘ziga qaratilgan nutqni tushunish, unda berilgan topshiriqni bajarish, predmetli harakatlar orqali ulardan nima talab qilinayotganini anglash va bajarish, nima haqida so‘ralishi, qanday faoliyat talab qilinishini tushunishni o‘rganadilar. Shu bilan bir qatorda, o‘quvchilar o‘qituvchining nutqiy harakatlariga (nutq paytidagi talaffuz artikulyasiyasi)ga taqlid qilish ko‘nikmalarini, nutq obrazlarini egallaydilar.

Bu davrda butun o‘quv faoliyati jarayonida, darslar interfaol usulda o‘qituvchi va o‘quvchilarning amaliy, predmetli faoliyati, o‘yin, dars jarayoni davomidagi izchil nutqiy muloqot tashkil etish orqali olib boriladi. O‘quvchining har bir harakati, murojaati, noroziligi, kayfiyati, munosabati, so‘rog‘i nutq orqali ifodalanishiga yo‘naltiriladi. Muloqot jarayonida nutqni anglash, tushunish bilan bir qatorda uni amaliy qo‘llash orqali o‘quvchilarda nutqiy imkoniyati, tilni egallash qobiliyati shakllanadi.

Bundan tashqari ona tili fanining milliy dasturi doirasida to‘liq o‘zlashtirilishi uchun qo‘shimcha “Nutq o‘stirish dasturi” ham xizmat qiladi. Bu dastur doirasida o‘quvchilar ham nazariy, ham amaliy ravishda og‘zaki va yozma nutqining grammatik jihatlarini egallab boradilar.

Maxsus korreksion sinf o‘quvchilari yuqorida ta’kidlab o‘tilgan qo‘shimcha fanlar orqali nutqiy imkoniyatlari sog‘lom o‘quvchilar bilan muloqotga kirishish darajasiga yaqinlashadi. O‘qituvchi tomonidan berilayotgan o‘quv materialini egallaydilar va umumta’lim maktabi uchun yaratilgan milliy dastur talabiga yaqinlashadilar. Jumlalarning tovushli tarkibini dastlab belgilangan talab darajasida o‘xshatib, keyinchalik aniq talaffuz qilgan holda ayta olish

va mazmunini ongli ravishda tushunish, unga javoban o‘z munosabatini bildirishni o‘rganadilar.

Bu davrda nutqiy muloqotni shakllantirish jarayoni bolalarda nutqiy muloqotning og‘zaki ko‘rinishi, shakli, ya’ni so‘zli nutqqa ehtiyojini tarbiyalashga qaratiladi.

O‘quvchilar diologik va monologik nutq uchun xos bo‘lgan dastlabki nutq imkoniyatlarini egallay boshlaydilar. Nutqni muloqot vositasi sifatida egallash bilan uning tizimi bilan tanisha boshlaydilar.

Savod o‘rgatish bo‘yicha “Alifbe” darsligida o‘quv materiali eshitishida muammolari bo‘lgan o‘quvchilarning tovushlar talaffuzining shakllanish tartibi o‘zbek tilining qisqartirilgan fonemalar tizimi asosida berilgan.

Ikkinchi yarim yillikdan keyin “O‘qish” va nutqning grammatik qurilishini shakllantirish darslari kiritiladi. Savod o‘rgatish darslari eshitishida muammolari bo‘lgan bolalar uchun maxsus “Alifbe” darsligi orqali o‘qitiladi.