O‘zgaruvchan hodisalar yoki o‘zgaruvchilar (variables). Butun yoki hodisaning o‘lchanadigan/sinaladigan xususiyatlari o‘zgaruvchan hodisalar deyiladi. Eksperiment o‘zgaruvchan hodisalar o‘rtasida munosabatlarga induktiv tarzda asos solishga qaratilgan harakatdir. O‘zgaruvchan hodisalar turlicha tasniflanadi: a) tabiat: xulq-atvor (behavior), stimul, sub’ekt (tadqiqot ishtirokchisi); b) rol: mustaqil, tobe, tashqi (extraneous) va doimiy (constant); v) tur: kategoriyali (categorical), alohida/bo‘lingan (discrete), davomiy (continuous), tirtibli (ordinal).
