Unit 3 Mavzu: O`zgaruvchan tokdagi ta`minlovchi manbalar. Reja

Payvandlash transformatorlarning texnik tavsifi.

3 .1-jadval

Flyus qatlami ostida suyuqlanadigan elektrod bilan avtomatik va yarimavtomatik payvandlash uchun TДФ rusurnli maxsus transformatorlar ishlab chiqariladi (3.2- rasm)

3.2-rasm. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun TДФ transformatorlari

Flyus ostida payvandlashni kattaroq tokda olib boradilar, shuning uchun yoy turg`un yonadi va yoy VAT ning o'sib boradigan shaxobchasida chok sifatli shakllanadi. (3.3-rasm. 3 va 4 e chiziqlar). Demak, transformatorning tashqi VAT sekin pasayadigan bo'lishi lozim (2 egri chiziq VAT ning qiyaligini kattalashtirish payvandlash toki qiymatining kamayishiga olib keladi, bunda payvandlash jarayoni turg'un bo'lishi mumkin. chunki yoyning tavsifi manbaning VAT bilan A, va A2 nuqtalarida kesishishi chap tomonga suriladi)

3.3-rasm. Ta`minlash manbalarining volt-amper tavsifi (1 va 2) va flyus ostida payvandlash turida uzunligidagi (3 va 4 ) payvandlash yoyining tavsifi

TДФ transtormatorining sekin pasayadigan VAT ning chulg'amli 4 (3.4- rasm) elektromagnit shunti 3 yordamida olina digan, rostlanadigan alohida tok 002 manhayidan ta minlanadi. Sh 3 po'lat plastinkalaridan yig ilgan va transformator o'zagi I ni ichida qo'zg almas qilib o'matil- gan. O'zakda har biri ikkita g'altakdan iborat bo'lgan birlamchi 2 va ikkilamchi 5 chulg'amlar o'rnatilgan. Chulg'amlar o'zakda qo`zg`almaydigan qilib mahkamlangan va joylashtirilgan, natijada kattalashtirilgan sochilma oqim Ф_s olinadi.

Salt yurish rejimida birlamchi chulg`am 2 380 v li tarmoq kuchlanishiga ulanadi. Payvand konturi ochiq, unda tok yo`q, salt yurishi kuchlanishi U_s.y≤80 V bo`ladi. Transformatorning kuchlanishi U_s.y= (1.5-3.0) U_d shartidan kelib chiqib hisoblanadi. Yuklama rejimda, yoy yonganda transformatorning ikkilamchi chulg'ami S, payvandlash simlari va yoydan iborat bo'lgan payvandlash konturi berk, undan payvandlash toki o'tadi.

3.4-rasm. Elektromagnit shuntli transformatorning chizmasi:

1- o`zak; 2- birlamchi chulg`am; 3- shunt; 4- chulg`amlar; 5-ikkilamchi chulg`am.

Shunt 3 chulg' ami 4 da tok nolga teng bo'lgan asosiy magnit oqimi Ф_t, ning ko' p qismi va sochilma oqim Ф_s shuntining magnit o'tkazuvchi 3 orgali berkiladi, ikkilamchi chulg 'am 5 orqali o`tmaydi. Bu holda payvandlash zanjirida tok eng kichkina miqdorni tashkil etadi. Agar shunt 3 chulg'amida tok oshirilsa, Ф<sub>s</sub> oqimi kamayadi, Ф<sub>t</sub> oqimi kattalashadi va payvandlash toki oshadi. Shunt chulg`amida Tok maksimal bo`lganida Ф_s=0; Ф_t= Ф_tmax va payvandlash toki ham maksimal.

Hozirgi zamon payvandlash transformatorlarida shunt chulamida, payvandlash tokini boshqarish juda tekis va tashqi po`latdan masofadan amalga oshiriladi. Qisga tutashish rejimida payvandlash zanjiri elektrod va buyum orqali berkiladi. Flyus qatlami ostida yoy bilan payvandlash uchun qisqa tutashish toki I=(1.3-1.5)I_d

Bu shart TДФ rusumli transformatorlarning barcha konstruksiyalarida bajariladi. Bu transformatorlarning texnik tavsiflari yaxshi (3.1- jadvalga qarang), lekin ular katta aktiv materiallar sarfi ni talab qiladi (shunt o'zagiga transformator temiri va chulg'amlari uchun mis), demak, ularning massalari katta bo`ladi.

2.