Universiteti umarov b. M., Norbekova b. Sh. Bolalar psixologiyasi

 
Testlar - 
hozirgi vaqtda keng qo‘llanilayotgan tekshiruv metodlaridan 
biridir. Test inglizcha so‘z bo‘lib sinash, 
tekshirish demakdir. Shaxsning aqliy 
o‘sishini, qobiliyatini irodaviy sifatlari va boshqa psixik xususiyatlarini 
tekshirishda qo‘llaniladi. Testlar, ayniqsa, odamning qanday kasbni egallashi 
mumkinligini, kasbga yaroqliligi yoki yaroqsizligini, iste’dodli 
yo
ki iste’dodli 
emasligini, aqliy darajasini aniqlashda, kishilarni saralashda keng 
qo‘llaniladi. 
1905-
yilda, ya’ni fransuz psixologi A. Bine va uning shogirdi A. Simon 
insonning aqliy o‘sishi va iste’dodi darajalarini o‘lchash imkoniyati borligi 
g‘oyasi
ni ilgari surgandan keyin psixologiyada test metodining bir necha 
xillari qo‘llana boshlangan edi.
Psixologlar K.M. Gurevich, V.A. Krutestkiy, E.I. Rogov va boshqalar 
qo‘llaydigan testlar tubdan boshqacha prinsipda tuzilgan. Ular testlar 
tafakkur ko‘rsatkichi bo‘lishi uchun harakat qildilar va muayyan yutuqlarga 
ham erishdilar. Hozirgi vaqtda bolalarni maktabga olishda, kasb-hunarga 
yaroqliligini aniqlashda, ishga qabul qilishda va boshqalarda test sinovlari 
keng qo‘llanilmoqda. Hozirgi davrda nodir testlar
qatoriga psixo loglar 
Rorshax, Rozensveyg, Kettel, Vartegg, Veksler, Meyli, Ayzenk, Agastazi, 
Raven va boshqalar ijodining namunalarini kiritish mumkin. 
Test metodining quyidagi turlari mavjud; test-
so‘rov, test
-topshiriq, 
proyektiv testlar, intellektual testlar. 
Test-
so‘rov 
- 
eng ko‘p tarqalgan testlar qatoriga yutuqqa erishish 
harakatlari, intellekt testlari, shaxs testlari (psixodiagnostika), shaxs 
«loyihasi» (proyektiv) testlari kiradi. Testlarning «Yetishmagan so‘z yoki 
raqamlarni topib, o‘rniga qo‘ying» singari shakllaridan qobiliyatni, 
kuzatuvchanlikni, xotirani tekshirish maqsadida ham foydalanish mumkin. 
Testlar yordamida ayrim qobiliyatlarning, ko‘nikmalarning, malakalarning 
bor yoki yo‘qligini aniqlashga yoki bu kasb sohasida ishlash uchun 
layoqatlilik darajasini va hokazolarni bilishga harakat qilinadi. 
Test-
topshiriq o‘quvchi bilimini tekshirish va baholashda qo‘llanilib, 
o‘quv materialining asosiy qismini aniq va to‘liq bilishlarini aniqlashga