Universiteti umarov b. M., Norbekova b. Sh. Bolalar psixologiyasi
Yüklə 2,6 Mb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- 3) suhbat paytida «ha» yoki «yo‘q» demay, to‘liq javob olish kerak; 4) suhbatni haddan
- Proyektiv testlarda
|
1) suhbatning
mavzusi va mazmuni bolalarning taraqqiyot darajalariga va yosh xususiyatlariga mos bo‘lishi kerak; 2) savollar rejali va maqsad asosida tuzilishi kerak; 3) suhbat paytida «ha» yoki «yo‘q» demay, to‘liq javob olish kerak; 4) suhbatni haddan tashqari cho‘zib yubormaslik kerak; 5) suhbat orqali bolalarning bilishlari, narsa va hodisalar haqida tasavvurlari, qiziqishlari va odamlar bilan bo‘lgan munosabatlarini o‘rganish mumkin. 21 qaratilgandir. Unda savol va 3-4 ta javob beriladi, shulardan javobning eng to‘g‘risini topish talab qilinadi. Javoblarga ballar berilishi yoki berilmasligi ham mumkin. Proyektiv testlarda testning asl maqsadi tekshiriluvchiga sir bo‘ladi. Ya’ni shunday topshiriq beriladiki, tekshiriluvchi topshir iqni bajarayotib nimani aniqlashi mumkinligini bilmaydi. Masalan, mashhur Rorshaxning «Siyoh dog‘lari» testi, tugallanmagan hikoyalar kabi testlarda bir narsaning proeksiyasidan go‘yoki ikkinchi bir narsaning mohiyati aniqlanadi. 1921 - yilda kashf etilgan «Siyoh dog‘lari» va ularga qarab tekshiriluvchining nimalarni eslayotganligi, dog‘lar nimalarga o‘xshayotganligiga qarab, uning shaxs sifatidagi yo‘nalishlari, hayotiy tamoyillari, qadriyatlarga munosabati, ishni bajarish paytidagi emotsional holatlari aniqlanadi. Bu testlar juda noyob, qimmatli, lekin uni faqat professional psixologgina qo‘llashi va natijalarni mohirona tahlil qilishi talab qilinadi. Test metodi orqali bolalarning umumiy aqliy taraqqiyot darajalari va ayrim psixik jarayonlarning (tafakkur, xayol, xotira) qanchalik rivojlanganlik darajasi aniqlab taqqoslanadi. Test metodi yordami bilan bolalarning o‘z yoshlariga nisbatan normal taraqqiy etganliklari yoki orqada qolganliklarini ham aniqlash mumkin. Qo‘llaniladigan testlar orasida intellektu al testlar katta ahamiyatga ega. Intellektual testlarda bolalarning umumiy aqliy taraqqiyot darajalari aniqlanadi. Test vazifalari bolalarning o‘yin faoliyatlari bilan bog‘lansa, bola lar bunday vazifalarni bajon-u dil bajaradilar. Masalan: biron butun narsa ning mayda bo‘laklarga ajratib tashlangan qismlarini yig‘ib murakkab va chiroyli animatsiyalar yasay olish, turli labirintli suratlardan to‘g‘ri yo‘lni topa bilish vazifalarini bajarishda foydalanish mumkin. Masalan: test metodida bolalarga topshiriladigan vazifalar bir necha variantda bo‘lib, ular kuchlari е tgan variantlardagi vazifalarni bajaradilar. Har bir bajarilgan vazifaga ball sistemasida baho qo‘yib boriladi. Vazifalardan qanchasini bajarganligi va to‘plangan baliga qa rab, bolalarning o‘rtacha tar aqqiyot darajasi aniqlanadi. Yüklə 2,6 Mb. Dostları ilə paylaş:
|