Urganch – 2022 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti

Partizan urushi. 
5.
Zarbalar. 
 
Raqobat ustunligini ximoya qilish uchun mudofaa strategiyalaridan 
foydalanish 
 
Raqobat 
bozorlarida 
barcha 
Korxonalar 
raqobatchilar 
uyushtiradigan 
xujumlarning ob’ektlari bo’lishi mumkin. Xujumlar xuddi eski, amaldagi Korxonalar 
tomonidan bo’lganidek, yangi Korxonalar tomonidan bo’lganidek, yangi Korxonalar 
tomonidan xam bo’lishi mumkin. Ximoyaviy strategiyaning maqsadi xujumga uchrash 
xavfini kamaytirish yoki ularni eng kam yuqotish bilan utkazib yuborish. Ximoya 
strategiyasi kompaniyaning raqobat ustunligini kuchaytirmasa xam, raqobat pozitsiyasi 
atrofida mudofaa inshootlarini tashkil etish va raqobat ustunligini saklab kolish 
imkonini beradi. 
Raqobat ustunligini ximoya qilishning bir qancha yullari mavjud. Ulardan biri - 
raqobatchilarning sozlangan xarakatlarni boshlashlari uchun xalal berish. Bunday 
yondoshuv kuyidagi asosiy qadamlarni ko’zda tutadi
35
: 
1.
Bo’sh bozor uyalarini tuldirish uchun mahsulot nomenklaturasini kengaytirish. 
2.
Raqobatchilar ega bo’lgan yoki ega bo’lishi mumkin bo’lgan modellar va 
mahsulotlar sortlarini ishlab chiqish. 
3.
Pastroq narxlarda raqobatchilarning mahsulotlariga yakin modellarni taklif 
etish. 
4.
Raqobatchilarni vositachi va distribьyuterlarning taksimlash tarmogidan sikib 
chiqarish uchun ular bilan shartnomalar imzolash. 
5.
Vositachilar va distribьyuterlar boshqa ta’minotchilar bilan aloka 
boglashlariga xalal berish uchun ularga sezilarli skidkalarni kafolatlash. 
6.
Istemolchilarni bepul yoki past narxlarda ukitishni taklif etish. 
7.
O’z mahsulotiga istemolchilar talabini saqlab kolish uchun choralar ko’rish. 
8.
Kreditga sotish xajmlarini oshirish.
9.
Butlovchi qismlar yetkazib berish vaktini qisqartirish.
10.
Muqobil texnologiyalarni patentlash.
11.
Xususiy nou-xaularni ximoyalash.
12.
Eng yaxshi ta’minotchilar bilan eksklyo’ziv kontraktlar imzolash.
13.
Raqobatchilarni yakinlashtirmaslik uchun xom ashyolarni katta xajmlarda 
sotib olish.
14.
Raqobatchilar bilan ishlaydigan ta’minotchilardan voz kechish.
15.
Tovarlar va raqobatchilar xarakatlarni doimo nazorat qilib turish.
Ximoyaviy strategiyaga bo’lgan ikkinchi yondoshuv raqobatchilarga ularning 
xarakatlari javobsiz kolmasligi va kompaniya xujumga tayyor ekanligini yetkazib 
turishdan iborat. 

---

36
Strategic Management concepts and cases. Arthur A. Thompson. Jr. A.J Strikland. p.186 
64 
Raqobatchilarning xujumkor xarakatlariga karshilik ko’rsatishning boshqa yuli 
raqobatchilarni o’ziga jalb etadigan va ularni xujumkor xarakatlarga undaydigan 
foydani kamaytirishga urinishdan iborat. 
Korxonaning foydaliligi qanchalar yuqori bo’lsa, bu boshqalar uchun o’ziga jalb 
etadigan «xurak» vazifasini utaydi va xujumkor xarakatlar qilish istagini tugdiradi. 
Bunday sharoitda kompaniya xisob mexanizmlari yordamida ximoyalanishi mumkin.