Urganch – 2022 O’zbekiston respublikasi oliy va o’rta maxsus ta’lim vazirligi urganch davlat universiteti



Yüklə 13,34 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə158/160
tarix07.01.2024
ölçüsü13,34 Kb.
#202776
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160
33740 Strategik boshqaruv

ошириш 
Халкаро бозорга 
чикиш 
Ишлаб 
жараёнини 
чикариш 
Харажатларни 
модернизация 
камайтиришга 
килишга эътиборни 
эътиборни 
каратиш 
кучайтириш 
Параметрик 
каторларини 
кискартириш 
Ракобатчи 
фирмаларни паст 
бахоларда 
олиш 
сотиб 
 
 
1. Фирма стратегиясини мавжуд шароитга 
куниктириш. 
Маркетинг стратегиясини 
мавжуд 
шароитга 
мослаштиришни 
амалга 
ошириш учун тармокдаги 
вазиятнинг 
 қуйидаги 
вариантини куриб чикиб, 
намойиш этиш мумкин. 
Тармокдаги шароит 
вариантлари: 

Янги ва тез усаётган тармоклардаги 
ракобат. 

Етуклик боскичида булган 
тармоклардаги ракобат. 

Депсинаётган ёки тушкунлик 
холатида булган тармоклардаги 
ракобат. 

Тарқоқ тармоклардаги ракобат. 

Халкаро бозорлардаги ракобат. 




Фирма ахволининг 
вариантлари: 
Бозордаги илгорлар (етакчилар). 
Иккинчи даражали ўринда 
бўлганлар. 

Заиф ёки рақобатда талофат 
кўрган фирмалар. 


172 
 
6. Халкаро бозорларда ракобат стратегияси 
Фирмаларнинг халкаро бозорга чикишларини асосий сабаблари 
куйидагилардир: 
 
 
 
 
ЯНГИ БОЗОРЛАРНИ ЭГАЛЛАШ 
 
 
 
БОШКА МАМЛАКАТЛАР ТАБИИЙ 
РЕСУРСЛАРИДАН 
 
 
ФОЙДАЛАНИШ ХУКУКИНИ ОЛИШ ЁКИ ЯНА 
ХАМ ПАСТ ХАРАЖАТЛАРГА ЭРИШИШ 
ЗАРУРИЯТИ 
 
 
5.
 
Тарқоқ тармокларда ракобат стратегияси 
 
Тарқоқ тармокларда ракобат кураши ўртача кучлидан шиддатлигача 
булиши мумкин. Тарқоқ тармокларга тўғри келадиган ракобат 
стратегиясининг эхтимолдаги вариантларига куйидагилар киради: 
 
1.
 
Намунали шароитларни яратиш ва улардан фойдаланиш 
 
 
2.
 
Паст харажатларни таъминлаш 
 
 
3.
 
Интеграция йули билан харидор учун фойдани ошириш 
 
 
4.
 
Товар турига ихтисослашиш 
 
 
5.
 
Харидор турига ихтисослашиш 
 
 
6.
 
Чекланган географик худудларга фокуслаш 


173 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
8.Муваффакиятли ишбоп стратегия ишлаб чикиш учун 
тавсиялар 
Рақобат 
мавқеи 
ёмонлаша 
ётган 
фирма уз 
сиёсатини 
туртта 
асосий 
стратегик 
имкониятл 
ардан 
келиб 
чикиб 
куради 
Фирмада 
молия 
маблаглар 
и мавжуд 
булса, у 
куйидаги 
стратегия 
ни амалга 
ошириши 
мумкин 
Айланма 
хужум 
стратеги- 
яси 
Химоя ва 
мустахкам 
лаш 
стратеги- 
яси 
Тезлик 
билан 
чекиниш 
стратеги- 
яси 
«Хосил 
йигиш» 
стратеги- 
яси 
7. Иккинчи даражали ўринда булган фирмалар стратегияси 
 
. Вакант уя стратегияси 
Мутахассис стратегияси 
Фирманинг «бизда 
улардагидан яхши» 
стратегияси 
«Итоатгуй издош» 
стратегия 
«Эга булиш (ёки 
орттириш) хисобига 
усиш» стратегияси 
Обруга мос стратегия 
И
кк
ин
чи
 
дар
аж
ал
и
 
ур
ин
да
 
бу
лг
ан
 ф
и
рм
ал
ар
 с
тр
ат
еги
яс
и
 


174 
1. Корпорациянинг усиши ва ривожланиши 

миллий бозорда 
якка 

ихтисослашиш 
бизнесга 
вертикал
 

интеграция

асосий 
ёки 
эркин 
бизнесдаги 
энг ресурсларни 
кучли 
позиция бизнеснинг бош
қ
а 
томон 
экспансия 
глобал турига 
инвестициялаш 
йули 
билан 
диверсиялаш 
Компаниянинг усиши ва ривожланиши одатда учта асосий 
босқичдан иборат: 
 
 
7-Модул. Диверсификациялашнинг корпоратив 
стратегиялари 
Режа: 
1.
 
Корпорациянинг ўсиши ва ривожланиши. 
2.
 
Диверсиялашни қўллаш. 
3.
 
Вертикал интеграция 
4.
 
Янги тармокларга кириш стратегияси. 
5.
 
Турдош тармокларга диверсиялаш стратегияси. 
6.
 
Нотурдош тармокларга диверсиялаш стратегияси. 
7.
 
Кискартириш ва тугатиш стратегияси. 
8.
 
Кайта таркиблаштириш стратегияси. 
9.
 
Кўпмиллатли диверсиялаш стратегияси. 
10.
 
Нотурдош тармоқларга диверсияланиш стратегиялари. 
Қисқартиш ва тугатиш стратегиялари. Қайта таркиблаштириш, 
қайта тиклаш ва тежамкорлик стратегиялари. Қайта 
таркиблашга эҳтиёж туғилиш ҳолатлари. 
11.
 
Диверсияланишнинг кўп миллатли стратегиялари. Миллатлараро 
компаниялар. Диверсияланган миллатлараро компаниялар. 


175 
2. Диверсиялашни куллаш
 
 
2. Диверсификациялашни қўллаш 
Боғлиқ ва боғлиқ бўлмаган диверсиялашни такқослаш
 
3. 
Вертикал интеграция 

Технолог 
ик 
занжирн 
инг 
босқичла 
ри ва 
вертикал 
интеграц 
ия 
йўналиш 
лари 
1
3

Даст- 
лабки 
тайёр- 
лов 

Йиғиш 

Тақ- 
симот 

Сотиш 
2
4
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Диверсиялаш 
стратегияси 
Амалга ошириш 
йуллари 
Бошқарув 
харажатларининг 
манбалари 
Боғлиқ 
Ички капитал бозори. 
Кайта таркиблаштириш 
Ресурсларни тақсимлаш 
Ўрта корхоналар сони 
Ўрта корхоналар 
ўртасидаги координация 
Боғлиқ эмас 
Ички капитал бозори 
Қайта таркиблаштириш 
 
 
 
 
 
 


176 
 
5. Турдош тармокларга диверсиялаш стратегияси 
 
Турдош тармокларга диверсиялашнинг энг таркалган йуллари куйидагилар: 
 
 
Сотиш имкониятлари ва реклама фаолиятидан биргаликда 
фойдаланиши мумкин булган тармокларга кириш 
 
 
Турдош технологиялардан фойдаланиш 
 
 
Ноу-хау ва тажрибаларни бир фаолият туридан бошка фаолият 
турларига утказиш 
 
Янги махсулотга фирманинг номи ва истеъмолчиларнинг ишончини 
утказиш 
 
Фаолиятнинг асосий турини кувватлаш учун янги тармокларда харид 
килиш 
 
 
4. Янги тармокларга кириш стратегияси 
Янги 
тармокка 
кириш 
куйидаги уч 
шаклдан 
бирида 
давом этиши 
мумкин: 
а) «ютиб 
юбориш» 
б) янги 
компания 
тузиш 
в) қўшма 
корхона 
тузиш 


177 
 
7. Кискартириш ва тугатиш стратегияси 
 
Корпорация фаолиятининг аник йуналиши ўз жозибасини йукотиб куйса 
 
 
бундай ахволдан омадли чикиш йули бизнесни 
сотиш хисобланади 
 
 
Махсулотни сотиш вактини ва заруратини 
аниклашнинг мухим тамойили «Агар биз 
мазкур фаолият билан шугулланмаганимизда
хозир шу сохада иш бошлармидик? 
 
 
Агар жавоб салбий булса, бундай корхонани 
сотиш имкониятларини хисоблаб чикиш зарур 
 
 
6. Нотурдош тармокларга диверсиялаш 
стратегияси 
Диверсиялаш 
хакидаги 
компанияларни 
излаш 
ва 
сотиб 
карор 
олиш 
даромадли 
натижаси 
хисобланади. Нотурдош диверсиялашнинг асосий коидаси 
шуки, унда манфаатли молиявий шартларда сотиб 
олиниши мумкин булган ва фойда олиш учун яхши 
истикболга эга булган хар кандай компания диверсиялаш 
учун манфаатли йуналиш булади. Баъзида, нотурдош 
диверсияни амалга ошираётган компаниялар узининг 
алохида мавкеи хисобига тез молиявий фойда олиш учун 
имкониятларни таклиф киладиган компанияларни излаб 
топишга уз кучларини йуналтирадилар 


178 
9. Кўпмиллатли диверсиялаш стратегияси 
60-йилларнинг 
бошланишида ТНК турли 
мамлакатларда бутунлай 
мустакил булган кичик 
80-йиллардан 
бошлаб 
рақобат 
устунлигининг 
корхоналар 
катори 
сифатида мавжуд булган. 
Уларнинг хар биридан уз 
миллий 
конунчиликларининг 
узига хос хусусиятларига 
мувофик келиш талаб 
этилган 
70-йиллардан 
 
бошлаб 
купмиллатли стратегия 
бошқа манбаъи вужудга 
кела бошлади: бир йула 
бир нечта тармокларда 
уз самарасини 
бошлади 
йукота 
кучли 
позицияларини 
ракобат 
эгаллаш 
учун боглик тармокларни 
диверсиялашнинг 
стратегик 
манфаатларидан 
фойдаланиш 
 
 
Портфелни кайта таркиблаш стратегияси таркибни ва корпорациянинг 
ишбоп портфелида фоиз нисбатларини тубдан кайта куриб чикишни уз 
ичига олади. Кайта таркиблашга булган эхтиёж куйидаги вазиятларда 
пайдо булиши мумкин: 
1. Корпорацияни 
стратегик тахлил 
килиш портфелда 
секин 
ривожланаётган, 
зарар билан 

Yüklə 13,34 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   152   153   154   155   156   157   158   159   160




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin