Urganch davlat universiteti I. S. Abdullayev

CDI-BDI matritsasi
BDI
CDI
M arketing h arak atlan n g izn i 
^
, 
„ . . . 
b 
Strategiya 
yo‘n altin sh
yuqori
yuqori
Tovar katta bozor ulushiga ega, mintaqa Yetakchilikni 
katta savdo potensiali bilan ajralib [ saqlab qolish 
turadi va mahsulot toifasini sotishda 
va o'sish 
ustuvor b o iib bormoqda. Iste’molchilar 
j
brendga sodiqligini saqlashga, uning tan 
olinishini, tegishli dasturlaming miqdori 
va sifatini ta’minlashga qaratilgan 
;
yuqori
past
Brend bozorda yaxshi namoyish etilgan, | 
Savdo 
ammo mintaqa past potensial va mah- 
hajmini 
sulot iste’moli pastligi bilan ajralib turn- 
saqlash 
di. Faoliyat mavjud savdo hajmini saq­
lashga qaratilgan. Narxlami kamayti- 
rishga mavjud kanallardan foydalangan j 
holda taqsimlash tizimini yaratish orqali 
erishiladi. 
|
112

---

past
past
Tovarlarni xarid qilish sonini ko‘payti- 
rish uchun arzon va oqilona usullar va 
kanallar qoilaniladi, uzoq muddatli iz- 
chil o ‘sish istiqbollariga ustunlik berila- 
di. Mahsulotlar tarqatish tizimini yara- 
tishga va tovarlarni eng ko‘p savdo nuq- 
talariga tarqatishga qaratilgan.
Asta-sekin
o‘sishi
past
yuqori
Brend bozorda ahamiyatsiz ravishda 
namoyish etilib, raqobatchilardan past 
turadi. Marketing faoliyati sa’y-harakat- 
laming maksimal o'sishini ta’minlashga 
va tanlangan segmentda yetakchilikni 
o ‘rnatishga, maqsadli auditoriya bilan 
o ‘zaro aloqani kuchaytirishga qaratilgan
Yetakchi- 
likning 
shakllanishi 
va o'sishi
Haqiqiy yoki real bozor sig‘imi - aholi o ‘rtasidagi mahsulot yoki 
xizmatga b o ‘lgan talabning hozirgi rivojlanish darajasiga asoslangan 
bozor hajmi. Haqiqiy bozor sig‘imi iste’molchilar orasida mahsulotni 
iste’mol qilish va undan foydalanishning hozirgi darajasiga qarab 
belgilanadi.
Potensial bozor sig‘imi - bu iste’molchilar orasida mahsulotga yoki 
xizmatga b o ig a n talabning maksimal rivojlanish darajasiga asoslangan 
bozor hajmi. Talabning maksimal darajasi mahsulotni ishlatish mada- 
niyati maksimal darajaga yetganligini anglatadi: iste’molchilar mahsu­
lotni iloji boricha k o ‘proq iste’mol qiladilar va doimiy ravishda undan 
foydalanadilar. Potensial bozor s ig im i - bu barcha potensial iste’mol­
chilar mahsulot kategoriyasini bilish va undan foydalanish asosida 
aniqlanadigan bozoming maksimal hajmi.
Mavjud bozor sig im i - kompaniya mavjud mahsulot va uning xusu­
siyatlari (taqsimot, narx, auditoriya) yoki kompaniyaning mavjud resurs- 
lari bilan qondira oladigan talab darajasi bilan kompaniya murojaat 
qilishi mumkin b o ig a n bozor hajmi. Boshqacha qilib aytganda, mavjud 
bozor sig im in i hisoblashda kompaniya bozoming barcha isteinolchila- 
rini potensial xaridor sifatida emas, balki uning maqsadli auditoriya 
mezonlariga javob beradiganlami hisobga olgan holda haqiqiy bozor 
sig im in i aniqlaydi.