Uroloqlar Assosiasiyasının növbəti tədbiri keçirildi Macarıstanın Semmelveis Universiteti ilə anlaşma memorandumu imzalanıb

MƏNSUR

Fotolar Cənnətalı Çingizindir

Macarıstanın baş naziri Viktor Orbanın 

rəhbərlik etdiyi nümayəndə heyəti Bakıda 

səfərdə olub. Səfər zamanı iki dövlət arasında bir 

sıra sahələrdə, həmçinin tibb və təhsil sahəsində 

önəmli sənədlər imzalanıb. 

İ

ldən-ilə beynəlxalq əlaqələrini gücləndirən 

Azərbaycan Tibb Universiteti ilə Macarısta-

nın Semmelveis Universiteti arasında anlaş-

ma memorandumu imzalanıb. Saziş Macarıstan 

nümayəndə heyətinin Azərbaycanın baş naziri 

Artur Rasizadə ilə görüşü zamanı baş tutub.

Əvvəlcə  Azərbaycanın  və  Macarıstanın  Baş 

nazirlərinin  təkbətək  görüşü  olub.  Sonra  görüş 

nümayəndə heyətlərinin iştirakı ilə geniş tərkibdə 

davam  etdirilib.  Azərbaycan  tərəfindən  görüşdə 

Tibb  Universitetinin rektor əvəzi Sabir Əliyev də 

iştirak edib. 

Artur  Rasizadə  Viktor  Orbanı  və  başçılıq  etdi-

yi  nümayəndə  heyətini  ölkəmizdə  görməkdən 

məmnunluğunu  bildirib.  Azərbaycanın  və  Ma-

carıstanın  dost  dövlətlər  olduğunu  vurğulayan 

A.Rasizadə ölkəmizin bütün sahələrdə Macarıstan 

ilə əməkdaşlığa önəm verdiyini söyləyib.

    Görüşdə  Macarıstan  nümayəndə  heyətinə 

Ermənistan-Azərbaycan, 

Dağlıq 

Qarabağ 

münaqişəsi  barədə  də  məlumat  verən  baş  na-

zir deyib ki, təcavüzkar siyasətini davam etdirən 

Ermənistanın tutduğu qeyri-konstruktiv mövqeyə 

görə  münaqişə  indiyədək  həll  edilməyib.  ATƏT-

in  Minsk  qrupunun  problemin  həlli  ilə  bağlı 

vasitəçilik səyləri hələ də heç bir nəticə verməyib.

    V.  Orban  ölkələrimiz  arasında  əməkdaşlıq 

əlaqələrinin  daha  da  inkişaf  etdirilməsi  üçün 

böyük  potensial  imkanların  olduğunu  bildirib. 

1990-cı  illərin  əvvəllərində  Azərbaycanın  çətin 

vəziyyətlə  üzləşdiyini  xatırladığını  deyən  Maca-

rıstanın baş naziri bu gün ölkəmizdə sürətli inki-

şafın şahidi olduğunu vurğulayıb.

  Görüşdə iqtisadi, investisiya yatırımı, nəqliyyat, 

energetika,  humanitar  və  digər  sahələrdə 

əməkdaşlığa dair fikir mübadiləsi aparılıb.

    Sonra  müxtəlif  sahələri  əhatə  edən  sənədlər 

imzalanıb. “Macarıstanın Semmelveis Universiteti 

ilə Azərbaycan Tibb Universiteti arasında Anlaş-

ma Memorandumu”nu Semmelveis Universitetinin 

rektoru Aqostan Szel və Azərbaycan Tibb Univer-

sitetinin rektor əvəzi Sabir Əliyev imzalayıblar.

  Anlaşma memorandumuna görə, iki universitet 

tədris sahəsi, tələbə və rezidentlərin mübadiləsi, 

təcrübə  bölüşməsi  üzrə  geniş  əməkdaşlıq 

edəcəklər.

İctimai Səhiyyə və İslahatlar Mərkəzinin əməkdaşları tütünlə 

mübarizəyə dair beynəlxalq seminarda iştirak edib

Moskvada tütünlə mübarizədə KİV-lərin 

potensialının gücləndirilməsi üzrə keçirilən 

beynəlxalq seminarda Azərbaycanın Səhiyyə 

Nazirliyinin İctimai Səhiyyə və İslahatlar 

Mərkəzinin (İSİM) əməkdaşları Tofiq Mu-

sayev, Aytən Məmmədova və Ayla Ələsgərova 

təmsil ediblər.

Dünya Səhiyyə Təşkilatının Avropa Regional Ofi-

sinin  təşkilatçılığı  ilə  keçirilən  seminarın  məqsədi 

tütün  əleyhinə  mübarizə  sahəsində  ən  son  elmi 

nailiyyətlərin  və  yeniliklərin  təqdim  edilməsi, 

ölkələrdə  bu  sahədə  uğurla  həyata  keçirilən 

fəaliyyət  və  strategiyalar  barədə  məlumatların 

verilməsi  olub.  Seminarda  çıxış  edənlər  son  on 

ildə  tütün  əleyhinə  mübarizədə  effektiv  siyasətin 

əsas  komponentlərinə  və  onların  icrasına,  eləcə 

də  təhlükəsizlik  strategiyalarına  diqqət  yetiriblər. 

Həmçinin tütünlə mübarizədə iştirakçı ölkələr ara-

sında  əldə  olunmuş  uğurlardan,  tütünçəkmənin 

qadağan olunmadığı ictimai yerlərin sayının ildən-

ilə azalmasından, tütün məhsullarının qablaşdırıl-

masında istifadə olunan şəkilli xəbərdarlıq üsulla-

rından söhbət açılıb.

İSİM-in əhalinin sağlamlığı şöbəsinin müdiri To-

fiq Musayev Azərbaycanda tütünçəkmə nəticəsində 

yaranan  qeyri-infeksion  xəstəliklərin  azaldılması 

sahəsində  görülən  işlərdən  danışıb.  Məlumat  ve-

rilib  ki,  Azərbaycanda  qeyri-infeksion  xəstəliklər 

üzrə mübarizə səhiyyə sisteminin və ümumiyyətlə 

dövlətin prioritet vəzifələrindən biridir. Hələ 2012-

ci  ildə  qəbul  edilən  “Azərbaycan-2020:  gələcəyə 

baxış”  İnkişaf  Konsepsiyasında  qeyri-infeksion 

xəstəliklərə  qarşı  mübarizəyə  dair  strategiyanın 

hazırlanması  işinə  başlanılıb.  2015-ci  il  dekab-

rın  23-də  Azərbaycan  Respublikası  Prezidentinin 

Sərəncamı  ilə  təsdiq  olunan  “Azərbaycan  Res-

publikasında  qeyri-infeksion  xəstəliklərə  qar-

şı  mübarizəyə  dair  2015-2020-ci  illər  üzrə 

Strategiya”nın  əsas  məqsədi  ölkəmizdə  həyata 

keçirilən  birgə  və  inteqrasiya  olunmuş  tədbirlər 

vasitəsilə əhalinin sağlamlığının yaxşılaşdırılması-

na, o cümlədən qeyri-infeksion xəstəliklərlə bağlı 

vaxtından əvvəl ölüm hallarının əhəmiyyətli azaldıl-

masına nail olmaqdır.

Şöbə müdiri bildirib ki, strategiyanın vəzifələri bu 

xəstəliklərlə  mübarizə  üzrə  səmərəli  sahələrarası 

əməkdaşlıq  mexanizminin  yaradılması,  qeyri-

infeksion  xəstəliklərin  risk  faktorlarından  olan 

tütündən istifadəni azaltmaq sahəsində işlərin apa-

rılmasıdır.  Əhalinin  maarifləndirilməsi  məqsədilə 

yenilik  olaraq  İSİM  tərəfindən  “Hər  günün  tütün-

süz olsun!” aksiyasına həsr olunmuş www.nosmo-

ke.az saytı yaradılıb, eləcə də tütünlə mübarizəyə 

aid həm əhali, həm də mütəxəssislər üçün faydalı 

məlumatları  özündə  cəmləşdirən  www.tobacco-

control.az elektron portalı istifadəyə verilib.

Macarıstanın Semmelveis Universiteti 

ilə anlaşma memorandumu imzalanıb

İmtahan 

sessiyasının 

yekunları müzakirə 

olundu

ATU-nun mətbuat xidməti

15 mart    2016-cı il

http://www.amu.edu.az

5

1 MART ÜMUMDÜNYA MÜLKİ MÜDAFİƏ GÜNÜDÜR

u Hər il olduğu kimi, bu il 

də  martın 1-i Mülki Müdafiə 

gününə həsr olunmuş tədbir 

keçirilmişdir.

ATU-nun MMTX təşkili kur-

sunun növbəti dəfə keçirdiyi 

1 mart – Ümumdünya Mülki 

Müdafiə Gününün 

mövzusu 

«Mülki  müdafiə  və  yeni  in-

formasiya  texnologiyaları» 

seçilmişdir.

MMTX təşkili kursu-

nun müdiri – hərbiləşdirilmiş 

MM qüvvələrinin ümumi koman-

diri Aqil Musayev çıxış edərək                      

“1 mart – Ümumdünya Mülki 

Müdafiə Günüdür”, «Mülki müdafiə 

və yeni informasiya texnologiyala-

rı» mövzusunda məruzə etmişdir. 

Məruzəçinin çıxışında Beynəlxalq 

Mülki Müdafiə Təşkilatının yaranma 

tarixi və fəaliyyəti istiqamətləri, 1 

mart– Ümumdünya Mülki Müdafiə 

Günü və onun qeyd edilməsinin 

məqsədi, Azərbaycan Respubli-

kasının Beynəlxalq Mülki Müdafiə 

Təşkilatına üzvlüyü, Azərbaycan 

Respublikasının Mülki Müdafiə 

sistemi, eləcə də mülki müdafiə 

təbliğatı və əhalinin fəlakət riskinin 

qarşısının alınmasına necə hazırlan-

ması barədə ətraflı məlumat veril-

mişdir.

Bildirilmişdir  ki,  BMT-nin  Baş 

Məçlisinin  qərarı  ilə  1972-ci 

ildən  etibarən  hər  il  1  Mart  bü-

tün  ölkələrdə    Ümümdünya  Mülki 

Müdafiə  günü  kimi  qeyd  olunur. 

Ulu öndərimiz Heydər Əliyev 

hakimiyyətə 

qayıtdıqdan 

sonra  onun  təşəbbüsü  ilə 

1993-cü  ilin  oktyabr  ayın-

dan Azərbaycan Respublika-

sı  Beynəlxalq  Mülki  Müdafiə 

Təşkilatının  üzvlüyünə  qəbul 

olunmuş  və  onun  keçirdiyi 

bütün  tədbirlərdə  fəal  işti-

rak  edir.  Bu  sahədə  dövlətin 

siyasətini  Fövqəladə  Hallar 

Nazirliyi layiqincə həyata ke-

çirir. 

Tədbirdə  Nəsimi  rayon  Fövqəladə 

Hallar  və  Mülki  Müdafiə  şöbəsinin 

rəisi,  mayor  Musa  Məhərrəmov  və  

ATU-nun  Mülki  Müdafiə  Qərargah 

rəisi  Firdovsi  Məmmədov  iştirak 

etmişlər.

MÜLKİ MÜDAFİƏ GÜNÜNƏ HƏSR OLUNMUŞ TƏDBİR KEÇİRİLİB

Bu  məqsədlə  martın  10-da 

Azərbaycan 

Tibb 

Universiteti-

nin    Tədris  Terapevtik  Klinikasın-

da  respublikanın  bütün  hemodializ 

mərkəzlərinin  və  Əziz  Əliyev  adı-

na  Azərbaycan  Dövlət  Həkimləri 

Təkmilləşdirmə  İnstitutunun  nefro-

logiya  kafedrasının  əməkdaşlarının, 

terapevtlər  və  transplantoloqla-

rın,  həmçinin  bu  sahə  ilə  maraq-

lanan  mütəxəssislərin  iştirakı  ilə 

elmi-praktiki  konfrans  keçirilib.                                       

Konfransı  giriş  sözü  ilə  açan  ATU-

nun  rektor  əvəzi,  professor  Sabir 

Əliyev bildirib ki, dünya səhiyyəsinin 

mühüm problemlərindən biri də xro-

niki  böyrək  xəstəliyidir:  “Təəssüf 

ki,  bu  xəstəlik  ölkəmizdə  də  geniş 

yayılıb.  2006-cı  ildən  başlayaraq 

Amerika  Nefroloji  Assosiasiyası  və 

Beynəlxalq  Böyrək  Fondunun  təklifi 

ilə hər il mart ayının ikinci 

həftəsinin dördüncü günü 

Dünya  Böyrək  Günü  kimi 

qeyd olunur. Bu xəstəliyin 

aradan 

qaldırılmasına, 

mövcud  sahədə  proble-

min  həllinə  hər  bir  icti-

mai  qrup  və  insan  qo-

şulmalıdır.  Yalnız  birgə 

əməkdaşlıq,  diqqət  və 

qayğı sayəsində xəstələrə 

yardım 

etmək 

olar.”                                                                                                                                   

O,  ölkəmizdə  bu  prob-

lemin  həlli  üçün  2006-

cı  ildə  Nazirlər  Kabineti 

tərəfindən xroniki böyrək 

xəstəliyinə  dair  Dövlət 

Proqramının  qəbul  olun-

duğunu,  bu  xəstəlikllə 

mübarizəyə  dövlətimizin 

və o cümlədən möhtərəm 

Prezidentin  xüsusi  diqqət  və  qayğı-

sını  vurğulayaraq,  son  illər  region-

larda açılan yeni dializ mərkəzlərinin 

əhalinin dövlət hesabına müalicə al-

masına imkan yaratdığını qeyd edib. 

Böyrək  transplantasiyasının  uğur-

la  həyata  keçirilməsindən  söhbət 

açan  S.Əliyev  bu  sahə  üzrə  baca-

rıqlı  mütəxəssislərin  hazırlanma-

sından  da  söhbət  açıb.    Sonra  aka-

demik  M.Cavadzadə  adına  Respub-

lika  Klinik  Uroloji  Xəstəxanasının 

hemodializ  şöbəsinin  müdiri  Fa-

riz  Babayev  “Azərbaycanda  böyrək 

əvəzedici  terapiyanın  2015-ci  il  re-

gistri”  mövzusunda  məruzə  ilə  çıxış 

edib.  O,  məlumat  verib  ki,  bu  gün 

Azərbaycanda  xroniki  böyrək  ça-

tışmazlığından  2842  nəfər  əziyyət 

çəkir. Dializ xəstələrinin 1138-i Bakı-

da, 1704-ü regionlarda müalicə alır-

lar. Onlar regionlarda yerləşən 26 və 

Bakıdakı  8  hemodializ  mərkəzində 

dövlət 

hesabına 

hemodializlə 

təmin  olunublar.  O  deyib:  “Hazırda 

xəstələrə  3  növbəli  əsasda  534  he-

modializ aparat fəaliyyət göstərir. Bir 

aparat gün ərzində  6 xəstəyə xidmət 

edir ki, bu da 3 mindən artıq xəstəyə 

xidmət  deməkdir.  Bu  səbəbdən 

ölkəmizdə  hemodializ  növbəsi  yox-

dur.  Ümumiyyətlə,  xroniki  böyrək 

çatışmazlığı  uzun  sürən  böyrək 

xəstəliyi  nəticəsində  əmələ  gəlir.  Bu 

tendensiyaya  həm  dünyada,  həm  də 

ölkəmizdə rast gəlinir. Azərbaycanda 

hemodializ  qəbul  edən  xəstələrin 

əksəriyyətində  böyrək  xəstəliyinə 

səbəb əsasən şəkərli diabetdir”.                                  

Şöbə  müdiri  çıxışında  böyrək  ça-

tışmazlığı  xəstəliyinin  müalicəsində 

mövcud  problemlərdən  də  danı-

şıb.  Deyib  ki,  bu  sahədə  ən  böyük 

problemlərdən  biri  kadr  çatışmaz-

lığıdır.  Hazırda  dializ  müalicəsi  ilə 

məşğul olan 171 həkim vardır ki, bu 

da yetərincə deyil. Dializ müalicəsi ilə 

məşğul olan orta tibb işçilərinin sayı 

isə 408 nəfərdir.

F.Babayev  əlavə  olaraq  onu  da 

qeyd  edib  ki,  ölkəmizdə  1971-ci 

ildə  keçirilən  böyrək  köçürülməsi 

əməliyyatları  hazırda  bərpa  olu-

nub. Ölkə üzrə indiyədək 611 böyrək 

transplantasiyası  əməliyyatı  aparılıb. 

Ötən il isə 93 xəstəyə böyrək köçü-

rülüb. Bunun 81-i Mərkəzi 

Neftçilər  Xəstəxanasının 

payına  düşür.  Konf rans-

da  həmçinin  “Uşaqlarda 

sidik  yolları  infeksiyası-

nın  müasir  müalicə  tak-

tikası”,  “Böyrək  əvəzedici 

terapiya  alan  xəstələrdə 

arterial 

hipertenziyanın 

müalicəsi”,  “Renal  ane-

miya  müalicəsinə  müasir 

baxış”,  “XBÇ-dən  əziyyət 

çəkən  pasiyentlərdə  HCV-

nin  müalicə  prinsipləri”, 

“Periton  dializinin  BXX-

nin  müalicəsində  yeri  və 

perspektivləri”    mövzu-

larında  elmi  məruzələr 

dinlənilib.

Q.ABDULLAYEV

ÜMUMDÜNYA BÖYRƏK 

GÜNÜ QEYD OLUNDU

ÜMUMDÜNYA BÖYRƏK 

GÜNÜ QEYD OLUNDU

D

ünya əhalisinin təxminən 

10 faizi xroniki böyrək 

xəstəliklərindən əziyyət çəkir 

və hər il milyonlarla insan bu 

xəstəliklərin fəsadlarından tələf 

olur. Dünya Böyrək Gününün 

keçirilməsində məqsəd 

anadangəlmə və sonradan 

qazanılmış böyrək xəstəliklərinin 

profilaktikası və vaxtında 

düzgün müalicəsinə diqqəti 

artırmaq, həmçinin xroniki 

böyrək çatışmazlığı yarada 

bilən digər xəstəliklərin (şəkərli 

diabet, arterial hipertenziya 

və s.) müalicəsi ilə məşğul olan 

mütəxəssislərlə birgə əməkdaşlığı 

daha da inkişaf etdirmək, 

əhali arasında təbliğat işlərini 

gücləndirməkdən ibarətdir.

http://www.amu.edu.az

15 mart  2016-cı il

6

u 

Azərbaycan Tibb Univer-

siteti yarandığı 1930-cu ildən 

bu günədək mənalı, olduqca 

keşməkeşli bir yol keçib.  Uni-

versitet o vaxtdan  indiyədək 

həkimlik peşəsini yüksək tutan, 

Hippokrat Andına sadiq qa-

lan və bu peşənin şərəfini istər 

ölkəmizdə, istərsə də ölkənin hü-

dudlarından kənarda qorumağa 

müvəffəq olan həkimlər ordusu-

nun yetişməsinə öz töhfələrini 

verə bilib. Savadlı kadrların 

yetişməsi və formalaşmasın-

da isə kafedraların rolu danıl-

mazdır. Hazırda universitetdə 

70-dən çox  kafedra fəaliyyət 

göstərir. Biz bu rubrikamızda 

ayrı-ayrılıqda kafedraların ya-

ranması, dünəni və bu günü ilə 

bağlı oxuculara ətraflı məlumat 

verməyi qərarlaşdırmışıq.  

İndi  isə  ilk  olaraq  I  da-

xili  xəstəliklər  və  reani-

matologiya 

kafedrası-

nın  tarixindən  başlayaq.                                             

Qeyd  edək  ki,  I  daxili 

xəstəliklər  kafedrası  1969-

cu  ildə  I  Hospital  terapi-

ya  kafedrasından  ayrıla-

raq  1969-1974-cü  illərdə 

pediatriya 

fakültəsinin 

hospital  terapiya,  1974-

1985-ci  illərdə  I  müalicə-

profilaktika  hospital  tera-

piya,  1985-1991-ci  illərdə  I 

daxili  xəstəliklər  kafedrası 

kimi  fəaliyyət  göstəribdir. 

Kafedranın  ilk  əməkdaşları 

professor  H.İsazadə,  pro-

fessor  Z.Tağızadə,  do-

sent  Ə.Mehdiyev,  dosent 

E.Mahmudbəyova 

olub-

lar.  Kafedraya  1969-1990-

cı  illərdə  ə.e.x,  professor 

H.İsazadə, 

1990-1991-

ci  illərdə  isə  professor 

A.Baxşəliyev  rəhbərlik  edib.                                                                                             

Anesteziologiya  və  reani-

motologiya  kafedrası  ilk 

dəfə  1974-cü  ildə  yara-

nanda  kafedraya  profes-

sor  A.Axunbəyli  rəhbərlik 

edib, əməkdaşları isə dosent 

E.İsmayılov,  t.e.n.  V.Soskin, 

t.e.n. E.Eldarova olublar. 

Kafedra 

1991-ci 

ildə 

universitetdə  aparılan  isla-

hatlar  nəticəsində  yenidən 

təşkil olunub. Yəni  kafedra 

I  daxili  xəstəliklər  və  anes-

teziologiya-reanimatologi-

ya  kafedralarının  birləşməsi 

nəticəsində 

yaranıbdır. 

1991-ci  ildən  2010-cu  ilin 

yanvar  ayına  qədər  kafed-

raya  ə.e.x.  A.Axunbəyli 

rəhbərlik edib, həmin vaxt-

dan  etibarən  isə  bu  ka-

fedra  professor  İsfəndiyar 

İsmayılovun    rəbərliyi  ilə 

fəaliyyətini  günün  tələbləri 

səviyyəsində qura bilib.                                                                                  

Bəs hazırda kafedrada 

ümumi vəziyyət necədir? 

Kadr hazırlığı, elmi və tədris 

işləri necə təşkil olunur? 

Son dövrlər kafedrada apa-

rılan  yeniliklərlə  bağlı  su-

allarımıza  kafedranın  mü-

diri,  professor  İsfəndiyar 

İsmayılov  ətraflı  cavab  ve-

rib.  Onun  “Təbib”ə  verdiyi 

açıqlamaya  görə,  hazırda  I 

daxili  xəstəliklər  və  reani-

matologiya kafedrasında 36 

əməkdaş  çalışır.  Bunlardan 

3-ü t.e.d, professor, 9-u tibb 

üzrə  fəlsəfə  doktoru,  do-

sent, 14-ü assistentdir: “Elmi 

işlərə gəlincə, bu illər ərzində 

kafedrada  8  doktorluq  və 

40-dan çox namizədlik dis-

sertasiyası  yerinə  yetirilib. 

1300-dən çox elmi məqalə, 

20-dən  çox  dərslik  və  dərs 

vəsaiti,  90-dan  çox  tədris-

metodik  işləmələr  işıq  üzü 

görübdür.  Kafedranın  elmi 

istiqamətlərini  ürəyin  koro-

nar xəstəliyin diaqnostikası, 

profilkatikası və müalicəsinin 

səmərələşdirilməsi, 

böh-

ranlı  vəziyyətlərdə  inten-

siv  müalicənin  təkmil-

ləşdirilməsi  təşkil  edir.”                                                                            

Tədrisin  yüksək  səviyyədə 

aparıldığını  qeyd  edən  ka-

fedra  müdiri  I  müalicə  işi 

fakültəsinin  IV-VI  və  Hərbi-

tibbi  fakültəsinin    IV  kurs-

larında  daxili  xəstəliklər 

və  peşə  xəstəlikləri,  I  və  II 

müalicə  işi  fakültələrinin  V 

və VI, Hərbi-tibbi fakültənin 

V və Hərbi Tibbi Məktəbin II 

kurslarında  reanimatologiya 

fənlərinin tədris olunduğunu 

bildirdi.  

Əlavə  olaraq  onu  da  qeyd 

etdi  ki,  kafedrada  savadlı 

və  təcrübəli  kadr  hazırlığı-

na ciddi diqqət və yetərincə 

qayğı  var:  “Kafedranın 

əməkdaşları yüksək ixtisaslı 

mütəxəssislər  kimi  kafed-

ranın  kliniki  bazalarında 

-  Tədris  Terapevtik,  Tədris 

Cərrahiyyə klinikalarında və 

I saylı Şəhər Xəstəxanasında 

müalicə  işlərinə  rəhbərlik 

edir  və  Bakı  şəhərinin 

digər    tibb  müəssisələrində 

məsləhətlər  aparır,  müalicə 

işlərində  yardım  göstərirlər. 

O cümlədən, son dövrlər ka-

fedranın  bazaları  olan  kar-

diologiya,  reanimasiya  və 

intensiv terapiya şöbələrində 

kardioloji  və  reanimato-

loji    yardım    kifayət    qədər 

yüksək    səviyyədə    təşkil 

olunub, kafedranın kadr po-

tensialı  xeyli  güclənibdir” 

–  deyən  İ.İsmayılov  bunun 

həm tədrisin, həm də elmi-

tədqiqat  işlərinin  daha  yeni 

və    yüksək  pilləsini  əldə 

etməyə  imkan  verdiyini  də 

diqqətimizə çatdırdı.

Qabil ABDULLAYEV

K a f e d r a l a r ı m ı z

İ.İSMAYILOV: 

“ƏMƏKDAŞLARIMIZ YÜKSƏK İXTİSASLI MÜTƏXƏSSİSLƏR KİMİ KAFEDRANIN 

KLİNİK BAZALARINDA MÜALİCƏ İŞLƏRİNƏ RƏHBƏRLİK EDİR”

 Məlum olduğu kimi, ətrafların 

qeyri-iradi titrəməsi Parkinson 

xəstəliyinin əsas əlamətlərindən 

biridir. Bu xəstəlikdən əziyyət 

çəkən adamlar üçün onların həyat 

keyfiyyətini xeyli yaxşılaşdıracaq 

mexanizm hazırlanır.

Parkinson  xəstəliyi  dofamin  me-

diatoru  hasil  edən  hərəkətəgətirici  si-

nir  hüceyrələrinin  (neyronların)  tədricən 

tələf  olması  ilə  bağlı  degenerativ  nevro-

loji  xəstəlikdir.  Bu  səbəbdən  hərəkətlərin 

requlyasiyası  və  özünü  səciyyəvi  titrəmə 

şəklində  büruzə  verən  əzələ  tonusu  pozu-

lur,  əl-qol  hərəkətləri  nəzarətdən  çıxır.  Bu 

vəziyyət xəstələrin gündəlik fəallığına və həyat 

keyfiyyətinə təsir göstərir.

AZƏRTAC  “hi-news.ru”  saytına  istinad-

la  xəbər  verir  ki,  dərman  terapiyası  əsasən 

xəstəliyin  erkən  stadiyalarında  səmərəlidir. 

Müalicə  getdikcə  səmərəsini  itirir  və  bir  sıra 

əlavə təsirlər əmələ gəlir.

İyirmi altı yaşlı britaniyalı tələbə Fai Onqun 

təklif  etdiyi  “GyroGlove”  əlcəkləri  titrəmənin 

əl-qol  hərəkətlərinə  təsirini  mexaniki  şəkildə 

aradan qaldıraraq, yuxarı ətrafı sabitləşdirmək 

iqtidarındadır.

İxtiraçı  qeyd  edir  ki,  bu  əlcəyi  geyinən 

pasiyent  hiss  edir  ki,  əl-qol  hərəkətləri  daha 

dəqiq və rəvan olub. O, adət etdiyi işləri əvvəlki 

kimi rahat yerinə yetirir, məsələn, özünə qəhvə 

dəmləmək, yaxud yemək hazırlamaq iqtidarın-

da olur.

Artıq  bazarda  yüksək  amplitudalı 

titrəmədən  əziyyət  çəkən  adamlar  üçün  xü-

susi mexanizmlər – çəngəl-bıçaq, qab-qacaq, 

qələmlər var, amma onlar bu problemi yetərincə 

həll etmir. Fai Onq bildirib ki, “GyroGlove” artıq 

tədqiqatın əvvəlində əllərin titrəməsini 90 faizə 

qədər azaltmağa imkan verir.

Qiyməti təqribən 600-900 dollar olan bu 

əlcəklər Böyük Britaniyada bu ilin sentyabrında 

satışa çıxarılacaq.

İxtiraçı ümid bəsləyir ki, əlcək təkcə Par-

kinson  xəstələrinə  deyil,  həm  də  başqa  etio-

logiyalı titrəmədən əziyyət çəkən pasiyentlərə 

kömək  edəcək.  “GyroGlove”  əlcəklərinin  ka-

mandan oxatmada, foto və video çəkilişlərində 

tətbiq ediləcəyi ehtimal olunur.

“GyroGlove” əlcəkləri titrəməni aradan qaldırır

Amerikalı mütəxəssislər uşaqlar üçün zərərli olan qi-

daların yeni siyahısını açıqlayıb.

A Z Ə R T A C 

“dni24.com”  saytı-

na  istinadla  xəbər 

verir  ki,  bu  siyahı-

da  olan  yeməkləri 

uşaqlara 

verməyi 

alimlər məqbul say-

mır.  “Qara  siyahı” 

əsasən  hazır  qi-

dalardan  ibarətdir. 

Onların  hamısı  artıq 

çəki  yaradır.  Alimlər  bundan  əvvəl  də  zərərli  qidalarla 

bağlı siyahı hazırlamışdı, orada zərərli ərzaqlar arasın-

da  ilk  yeri  çipsilər  və  qazlı  sular  tuturdu.  Yeni  siyahı-

da çeşidlərin sayı artırılıb və bura kartof-fri, qızardılmış 

balıq, istənilən növ şirniyyatlar, habelə dəfələrlə istifadə 

olunmuş yağ daxil edilib.

Un məmulatları da çəki artıran məhsul hesab olu-

nub.  Çipsi  və  qazlı  sular  yenə  də  siyahıda  saxlanılıb. 

Alimlər  bildiriblər  ki,  siyahıya  daxil  edilən  məhsulların 

uşaq orqanizmi üçün heç bir faydası yoxdur. Bu qida-

lar yalnız əlavə çəki yığmağa yarayır. Müxtəlif növ süd 

kokteyllərindən  də  imtina  etmək  gərəkdir,  onlar  da 

zərərli qidalar siyahısındadır.

Faydalı ərzaqlara gəlincə, mütəxəssislər uşaqları sı-

yıqlar, qədərincə çörək, tərəvəz, meyvə, göy-göyərti və 

göbələk yedizdirməyi məsləhət görür. Ət məhsullarından 

yalnız toyuq ətini rasiona daxil etmək olar.

Alimlər uşaqlar üçün yeni 

“qara siyahı” hazırlayıb

15 mart    2016-cı il

http://www.amu.edu.az

7

Son zamanlar insanlar arasında 

mədə-bağırsaq xəstəlikləri geniş 

yayılıb. Burada bir çox faktorlar 

rol oynayır – genetik və xarici 

faktorlar, düzgün qidalanmamaq, 

rejimsizlik, düzgün olmayan həyat 

tərzi, maddələr mübadiləsinin 

pozulması və s.