Ikkilamchi omillari
O‘qituvchi ta’lim jarayonida interfaol metodlar yordamida talabalarning qobiliyatlarini rivojlantirish, mustaqillik, o‘z-o‘zini nazorat, o‘z-o‘zini boshqarish, samarali suhbat olib borish, tengdoshlari bilan ishlash, ularning fikrlarini tinglash va tushunish, mustaqil hamda tanqidiy fikrlash, muqobil takliflarni ilgari surish, fikr-mulohazalarini erkin bayon qilish, o‘z nuqtai nazarlarini himoya qilish, muammoning yechimini topishga intilish, murakkab vaziyatlardan chiqa olish kabi sifatlarni shakllantirishga muvaffaq bo‘ladi. Interfaol metodlarni qo‘llash orqali o‘qituvchi talabalarning aniq ta’limiy maqsadga erishish yo‘lida o‘zaro hamkorlikka asoslangan harakatlarini tashkil etish, yo‘naltirish, boshqarish, nazorat va tahlil qilish orqali xolis baholash imkoniyatini qo‘lga kiritadi.
OdatdainterfaolmetodlargaAsoslanganta’limiyharakatlarquyidagishakllardatashkiletiladi:
individual; juftlik; guruh; jamoabilanishlash
Interfaolmetodlardanfoydalanishjarayonidatalabalar:
- guruhyokijamoabilanhamkorlikdaishlash;
- tengdoshlariorasidao‘zg‘oyalarinierkinbayonqilish,
bilimlarinihechqandayruhiyto‘siqlarsiznamoyishetish;
- muammonihalqilishgaijodiyyondashish;
- guruhyokijamoadoshlaribilanruhiyyaqinlikkaerishish;
- o‘zichkiimkoniyatvaqobiliyatlarinito‘liqnamoyonqilaolish;
- fikrlash, fikrlarniumumlashtirishvaularorasidanengmuhimlarinisaralash;
- o‘zfaoliyatininazoratqilishvamustaqilbaholash;
- o‘zimkoniyatlarivakuchigaishonchhosilqilish;
- turlivaziyatlardaharakatlanishvamurakkabvaziyatlardanchiqa
olishko‘nikmalarinio‘zlashtirishkabiimkoniyatlargaegabo‘ladi
Interfaolmetodlar:talabalardabilimlarnio‘zlashtirishgabo‘lganqiziqishniuyg‘otadi;
- harbirtalabanirag‘batlantiradi;
- harbirtalabaningruhiyatigaijobiyta’sirko‘rsatadi;
- o‘quvmaterialiningsamaralio‘zlashtirilishiuchunqulaysharoityaratadi;
- talabalargako‘ptomonlamata’sirko‘rsatadi;
talabalardao‘rganilayotganmavzularbo‘yichafikrhamdamunosabatniuyg‘otadi;
- talabalardahayotiyzarurko‘nikma, malakalarnishakllantiradi;
- talabalarningxulq-atvoriniijobiytomongao‘zgartirilishinita’minlaydi
Interfaol ta’limning asosiy belgilari quyidagilardir (32-rasm):
Izoh: Refleksiya (lot. “reflexio” – ortga qaytish, aks etish): kishining o‘z xatti-harakatlari, ularning asoslarini tushunib yetishi, fahmlashiga qaratilgan nazariy faoliyati; bilishning alohida faoliyati; shaxsiy kechinmalari, his-tuyg‘ulari va o‘y-xayollari mohiyatini fikrlash orqali anglash)10.
Ta’limni tashkil etishga interfaol yondashuvni qaror topshirish uchun o‘qituvchi (pedagog)lar bir qator shartlarga rioya eta olishlari zarur (33-rasm):
Bugungi kunda jahon ta’lim tizimida interfaol ta’limning quyidagi shakllarda amalga oshirilayotganligi barchaga ma’lum (34-rasm):
Dostları ilə paylaş: |