Sotsiolingvistika - bu tilni va uning yaratilishidagi ijtimoiy va madaniy sharoit bilan aloqalarini o'rganadigan fan.
Buning uchun u ma'lum bir jamoada foydalanishning haqiqiy holatlarini tekshiradi, shaxslarning og'zaki ravishda qanday munosabatda bo'lishlarini va ba'zi kodlar va idiomatik qoidalarni baham ko'rishini tahlil qiladi.
Barcha jamiyatlarda nutqning o'ziga xos uslubi mavjud bo'lib, bu o'z navbatida suhbatdoshlarning yoshi, jinsi, tayyorgarlik darajasi va ijtimoiy sinfiga qarab o'zgaradi.
Uilyam Labov (AQSh, 1927)
Uilyam Labov (AQSh, 1927)
U shahar yoki variatsionistik miqdoriy sotsiolingvistikaning asoschisi hisoblanadi. U til va ma'ruzachining ijtimoiy holati o'rtasidagi munosabatni o'rganishda kashshoflardan biri bo'lgan va tilni ishlatish usullari odamlar va ularning sharoitlari o'rtasida turlicha ekanligi haqidagi g'oyani ilgari surgan.
Ushbu farqlarni tan olgan, ammo ularga katta ahamiyatga ega bo'lmagan Ferdinand de Sossyur va Noam Xomskiy kabi an'anaviy tilshunoslardan farqli o'laroq, Labov uchun bu asosiy jihat edi.
Charlz A. Fergyuson (AQSh, 1921-1998)
U diglossiya bo'yicha tadqiqotlari bilan tanilgan, bu ikki til bir populyatsiyada gaplashganda va biri ikkinchisiga qaraganda ustunlikka ega bo'lganda paydo bo'ladi.
Shu munosabat bilan u suhbat sohasi, har bir tilning obro'si, ona tili sifatida o'zlashishi, grammatik tizimlari, leksikaning xilma-xilligi, adabiy meros, fonologiya va boshqa omillarga qarab qanday qo'llanilishini tahlil qildi. .
U til sotsiologiyasida tadqiqotlarning kashshofi bo'lib, tilning populyatsiyalarga ta'sirini va odamlarning ijtimoiy dinamikasi va xarakterini o'zgartirish usullarini tahlil qildi.
Amaliy mashg‘ulotlarda talabalar fanning predmeti, vazifalari, asosiy yo‘nalish va muhim tarmoqlari, metodlari masalalarini o‘rganadilar.
Amaliy mashg‘ulotlarni tashkil etish bo‘yicha kafedra professor-o‘qituvchilari tomonidan ko‘rsatma va tavsiyalar ishlab ishlab chiqiladi. Unda talabalar ma’ruza mavzulari bo‘yicha olgan bilim va ko‘nikmalarini amaliy tahlil orqali yanada boyitadilar. Shuningdek, darslik va qo‘llanmalar asosida talablar bilimlarini mustahkamlashga erishish, tarqatma materiallardan foydalanish, ilmiy maqolalar va tezislarni chop ettirish orqali bilimni oshirish, matn ustida ishlash, mavzular bo‘yicha ko‘rgazmali qurollar, test savollari tuzish tavsiya etiladi.
Amaliy mashg‘ulot uchun tavsiya etiladigan mavzular:
