Uygulamalarimiz

KALÇA EKLEM N   LG LEND REN KASLAR 
A)Kalçanın Dorsal Grup Kasları(Şekil 6):  
1-M.Gluteus Maksimus:  
Vücudun en büyük ve en kalın kasıdır. Bu bölgedeki en yüzeyel kas olup yağ 
kitlesi  ile  birlikte  buranın  kabarıklılığını  verir.  Bu  kas  uyluğun  en  kuvvetli 
ekstansörüdür. Ayrıca uyluğa dış rotasyon yaptırır. Üst lifleri abduksiyona, alt lifleri 
adduksiyona  yardım  eder.  Traktus  iliotibialis  vasıtasıyla  diz  ekleminin  ekstansiyon 
pozisyonunda kalmasını sağlar. Uyluk sabit iken gövdeye ekstansiyon yaptırır. Siniri 
N.Gluteus inferior’dur. 
2-M.Gluteus Medius: 
Yelpaze şeklinde kalın bir kas olup M. Gluteus maksimusun altında bulunur. 
Uyluğa  abduksiyon  ve  iç  rotasyon  yaptırır.  Uyluk  tespit  edildiği  zaman,  en  kuvvetli 
çalışır.  Bu  hareket  yürüme  sırasında,  pelvisin  yerden  teması  kesilmiş  ekstremite 
tarafına  düşmesini  önler.  M.Gluteus  medius  felcinde  ördekvari  yürüyüş  denilen 
durum ortaya çıkar. Hasta vücudunu felçli tarafa eğerek yürür (Trendelenburg testi). 
Siniri N. Gluteus superior’dur. 
 

 
11 
3- M.Gluteus Minimus: 
M.Gluteus  mediusun  derininde  bulunan  ve  ondan  daha  küçük  olan  yelpaze 
ş
eklinde  bir  kastır.  Görevi  uyluğa  abduksiyon  ve  iç  rotasyon  yaptırmaktır.  Siniri  N. 
Gluteus superior’dur. 
4-M.Tensor Fasciae Lata: 
Uyluğa  fleksiyon  abduksiyon  yaptırır.  Sonlandığı  tractus  iliotibialis,  diz 
eklemininin transvers ekseninin önünden geçmesi nedeniyle, M.Gluteus maksimus ile 
diz  ekleminin  ekstansiyon  pozisyonunda  kalmasını  sağlar.  Siniri  N.  Gluteus 
superior’dur. 
 
Ş
ekil  6:  Kalçanın  dorsal  grup  kasları  (Clinically  Oriented  Anatomy;  Keith 
L.MOORE, Arthur F.DALLEY) 
 
5-Uyluk Dış Rotator Kasları: 
a)M.Piriformis: 
Uyluğa  dış  rotasyon  ve  abduksiyon  yaptırır.  Siniri  birinci  ve  ikinci  sakral 
sipinal sinirlerin ön dallarıdır. 
 

 
12 
b)M.Obturator  nternus: 
Uyluğa  dış  rotasyon  ve  abduksiyon  yaptırır.  Siniri  sakral  pleksus  ve 
N.quadratus femoris’dir. 
c)M.Gemellus Superior: 
Uyluğa dış rotasyon yaptırır. N.obturatorius internus tarafından innerve edilir. 
d)M.Gemellus  nferior: 
Uyluğa dış rotasyon yaptırır. N quadratus femoris tarafından innerve edilir. 
e)M.Quadratus Femoris: 
Uyluğa dış rotasyon ve adduksiyon yaptırır. Siniri pleksus sacralis’in dalı olan 
N.quadratus femoris’dir. 
f) M.Obturator eksternus: 
Uyluğa  dış  rotasyon  ve  adduksiyon  yaptırır.  N.obturatoriustur  tarafından 
innerve edilir. 
B)Uyluk Kasları: 
Uyluğu saran fasia lata’nın iç yüzünde linea aspera’ya uzanan üç fasial bölme 
bulunur.  Uyluk  bu  fasial  bölmeler  vasıtasıyla  içerisinde  kas,  damar  ve  sinirlerin 
bulunduğu  üç  kompartmana  ayrılır.  Bunlar  anterior,  medial  ve  posterior 
kompartmanlar olarak isimlendirilir. (Şekil 7) 
a)Uyluğun Anterior Fasial Kompartmanında Bulunan Kaslar: 
1)M.Sartorius: 
nce uzun şerit şeklinde bir kas olup vücudun en uzun kasıdır. Kalça ve dize 
fleksiyon,  uyluğa  abduksiyon  ve  dış  rotasyon  hareketlerini  yaptırır.  Siniri 
N.femoralis’dir. 
2)M.Quadriceps Femoris: 
Bu  kas  m.rectus  femoris,  m.vastus  medialis,  m.vastus  lateralis,  m.vastus 
intermedius  isimli  dört  kasın  birleşmesinden  oluşmuştur.  Diz  ekleminin  en  kuvvetli 
ekstansör kasıdır. M.Rektus femoris kalça ekleminin fleksiyonuna yardım eder. Siniri 
N.femoralis’dir. 
3)M.Pectineus: 
Uyluğa fleksiyon ve adduksiyon yaptırır. N.femoralis tarafından innerve olur. 
 
 

 
13 
4)M. liacus: 
Yelpaze  şeklinde  bir  kas  olup,  karın  boşluğunda  fossa  iliacadan  başlar. 
M.Psoas  major  ile  birleşerek  m.iliopsoas’ı  oluşturur  ve  trokanter  minöre  yapışarak 
sonlanır. M. liopsoas uyluğa veya uyluk sabit iken gövdeye fleksiyon yaptırır. Ayrıca 
uyluğa  dış  rotasyon  yaptırır.  Uyluğun  en  güçlü  fleksörüdür.  M. liacus  N.Femoralis 
tarafından innerve edilir. 
5)M.Psoas Major: 
Son  torakal  ve  tüm  lomber  vertebraların  transvers  çıkıntılarının  köklerinden, 
gövdelerinden  ve  aralarındaki  disklerden  başlayıp,  distalde  m.iliacus  ile  birleşerek 
m.iliopsoas’ı  oluşturur.  M.Psoas  major  pleksus  lumbalis’ten  gelen  dallar  tarafından 
innerve olur.  
 
Ş
ekil 7: Uyluk kasları (Sobotta  nsan Anatomi Atlası)  
 

 
14 
 
b) Uyluğun Medial Fasial Kompartmanında Bulunan Kaslar: 
1-M. Adduktor Longus: 
Uyluğa adduksiyon ve fleksiyon yaptırır. Uyluk fleksiyonda iken dış rotasyon 
yaptırır.  N.Obturatorius tarafından innerve olur. 
2- M. Adduktor Brevis: 
Uyluğa adduksiyon ve birazda dış rotasyon yaptırır. Siniri N.Obturatorius’tur 
3- M. Adduktor Magnus: 
Adduktor  bölümü  uyluğa  adduksiyon  ve  dış  rotasyon,  hamstring  bölümü  ise 
ekstansiyon  yaptırır. Adduktor bölümü N.Obturatorius tarafından, hamstring bölümü 
ise N.ischiadicus’un n.tibialis dalı tarafından inerve olmaktadır. 
4-M.Grasilis: 
Uyluğa adduksiyon, bacağa  fleksiyon ve  fleksiyon pozisyonundaki bacağa iç 
rotasyon yaptırır. N.Obturatorius tarafından innerve olmaktadır. 
5-M.Obturatorius Eksternus: 
c) Uyluğun Posterior Fasial Kompartmanında Bulunan Kaslar: 
1-M.Biceps Femoris: 
Uyluğun arka ve dış tarafında bulunur. Caput longum ve brevis olarak iki adet 
başı  vardır.  Kalçaya  ekstansiyon  yaptırırken,  dize  fleksiyon  ve  bacağa  dış  rotasyon 
yaptırır.  Caput  longum  N.Tibialisten,  caput  brevis  N.Peroneus  (fibularis) 
communis’ten inerve olur. 
2-M.Semitendinosus: 
Kalçaya  ekstansiyon  yaptırırken,  dize  fleksiyon  bacağa  iç  rotasyon  yaptırır. 
N.Tibialis tarafından inerve edilir. 
3-M.Semimembranosus: 
Bu kas da semitendinosus gibi kalçaya ekstansiyon yaptırırken, dize fleksiyon 
bacağa iç rotasyon yaptırır. N.Tibialis tarafından inerve edilir. 
KALÇA ÇEVRES N N NÖROVASKÜLER YAPISI 
A)NÖROLOJ K YAPI 
N. schiadicus: 
L 4-5, S1-2-3 ‘den gelen üst sakral pleksus köklerinin devamıdır. N.Tibialis ve 
N.Peroneus  (fibularis)  communis’i  içerir.  ncisura  ischiadica  major’den  geçerek 

 
15 
pelvisten çıkmadan önce M.Piriformisin anterior ve medialinden geçer.  nfrapriformis 
fossadan  çıkarak  asetabulumun  arka  kolonunun  posterolateral  yüzeyinden  geçer. 
Trokanter  major  ile  tuber  ossis  ischii  arasından  m.obturator  internus,  m.gemellus 
superior, m.gemellus inferior, m. quadratus femoris kasları üzerinden geçerek aşağıya 
iner.  N. schiadicus,  incisura  ischiadica  major’dan  geçerken,  N  peroneus  communise 
ait lifler lateralde yer alır ve daha kolay yaralanabilir, ayrıca bu lifler gerilmeye daha 
hassastır (Şekil 8). 
 
Ş
ekil 8: Kalça posterior nörolojik yapıları 
 
N.Femoralis: 
L  2,  L3  veL  4  köklerinin  dallarından  oluşur.  Femoral  arterin  lateralinde  yer 
alır. Pelviste iliopsoas üzerinde seyrederek uyluğa femoral üçgenden girer. Çok sayıda 
dallara  ayrılarak,  M.iliacus,  M.pectineus,  M.  sartorius  ve  M.quadricepsin  motor 
innervasyonunu sağlar. Uyluğun anteromedialinin duyusal innervasyonunu sağlar.  
N.Gluteus Superior: 
L 4, L5, S1’in köklerinin dallarından oluşan bu sinir, fossa suprapiriformeden 
aynı adı taşıyan arter ve ven ile birlikte geçerek gluteal bölgeye gelir. Superior gluteal 
damarların derin dalları ile birlikte M.gluteus medius ve M.gluteus minumus arasında 
dışarıya doğru ilerler. M.gluteus medius, minumus ve tensor fascia latayı inerve eder. 
N.Gluteus  nferior: 
L 5, S1, S2 köklerinin dallarından oluşur. Foramen infrapriformeden aynı adı 
taşıyan  arter  ve  ven  ile  birlikte  n.ischiadicus,  a.,  v.  pudenda  interna,  n.pudentus  ile 

 
16 
beraber  geçerek  gluteal  bölgeye  ulaşır.  Bu  bölgede  M.gluteus  maksimus’un  ön 
yüzünden  aşağı  ve  dış  yana  doğru  ilerler,  M.gluteus  maksimusa  motor  dallar,  kalça 
eklemi kapsülüne ise duyusal lifler verir. 
 
B) VASKÜLER YAPI 
Aorta  L4  vertebranın  ön  yüzünde  bifurkasyon  yaparak  iki  a.  iliaca 
communis’e ayrılır. Her iki iliac arter biraz aşağı ve dışa doğru giderek lumbosakral 
disk’in  yanlarında  a.iliaca  eksterna  ve  a.iliaca  interna  olarak  ikiye  ayrılır.  A.iliaca 
interna pelvis içi ve gluteal bölge organlarının çoğunu besler(Şekil 9).
41,139 
 
Ş
ekil  9:  Kalça  çevresinin  vasküler  görünümü  (Clinically  Oriented  Anatomy; 
Keith L.MOORE, Arthur F.DALLEY)  
 
A. liaca Eksterna: 
Ana  iliac  arterden  lumbosakral  bileşke  seviyesinde  ayrıldıktan  sonra  fossa 
iliacayı öne doğru geçerek inguinal ligamanın orta noktasının altından uyluğa  geçer. 
Bu  noktadan  itibaren  adı  a.  femoralis  olur.  A.femoralis,  psoas  kasının  ön  tarafında 
bulunur ve kalça eklemi ile arasında m.psoas major bulunur. 
 

 
17 
A.Femoralis: 
A.femoralis üst ön tarafta yüzeyel olup sadece fasia ve deri ile örtülüdür. Alt 
bölümü  ise  m.sartorius  ‘un  derininde  bulunur.  A.  femoralis  m.psoas  major, 
m.pectineus  ve  m.adduktor  longusun  ön  tarafında  bulunur.  A.  femoralis  ile  kalça 
eklemi arasında m.psoas major bulunur. Femoral arterin iç tarafında femoral ven, dış 
tarafında ise n.femoralis yer alır. 
A.Profunda Femoris: 
Ana  femoral  arterden  inguinal  ligamentin  yaklaşık  4cm  altında  dışa  doğru 
ayrılır. Femoral arterin önce dış sonra arkasında biraz indikten sonra, adduktor longus 
kasının  arkasından  uyluğun  arka  lojuna  geçer.  Femoral  arterden  ayrıldıktan  sonra 
başlangıç  kısmında  arteria  circumflexa  femoris  medialis  ve  lateralis  dallarını 
verir(Şekil 10). 
 
Ş
ekil  10:  Femur  baş  ve  boynunun  arteriyel  beslenmesi  (Clinically  Oriented 
Anatomy; Keith L.MOORE, Arthur F.DALLEY)  
 
A. Circumflexa Femoris Medialis: 
liopsoas  ve  pektineus  kasları  arasında  içe  doğru  giderek  uyluğun  arkasına 
geçer.  Collum  femoris  ve  caput  femoris’in  hemen  tüm  kanını  verdiği  için  klinik 
yönden önemlidir. 
A. Circumflexa Femoris Lateralis: 
Sartorius  ve  rektus  femoris  kaslarının  derininden  dışa  doğru  gider,  uyluk  dış 
bölgesi ve caput femorisi besler. 
 

 
18 
A.Glutealis Superior: 
Arteria iliaca interna’nın posterior bölümünün dalıdır. Asetabulumun posterior 
kolonu  ile  aralarında  çevre  yağ  dokusu  ve  ekstraperitoneal  doku  vardır.  Kemikle 
aralarında 2mm lik mesafe vardır. 
A.Glutealis inferior: 
Arteria  iliaca  interna’nın  anterior  bölümünün  dalıdır.  Posterior  kolona  en 
yakın oldukları spina ischiadica ve insisura minör çevresindedir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
19 
 2.2. KALÇA EKLEM  B YOMEKAN Ğ  
Artroplasti  yapılmış  bir  kalçada  dislokasyon,  aşınma,  gevşeme  gibi 
komplikasyonların  iyi  anlaşılması  ve  önlenmesi  için  kalça  biyomekaniğinin  iyi  bir 
ş
ekilde  bilinmesi  ve  uygulanması  gerekmektedir.  Biyomekanik  üç  başlık  altında 
incelenir: 
2.2.1.Dokuların Mekanik Özellikleri: 
Dokuların  mekanik  özelliklerini  belirlemede  yüklenme-gerilme  eğrisinin 
önemi  büyüktür.  Yükleme  altındaki  kortikal  kemik/spongioz  kemik/eklem 
kıkırdağının  birbirlerine  göre  göreceli  elastisite  modülleri  sırasıyla  100/10/1’dir. 
Buradan anlaşıldığı gibi biyolojik yapılar heterojen karektere sahiptirler.
64 
2.2.2.Temel bölge özellikleri  
Pauwells,  yürüme  esnasında  femur  proksimaline  etki  eden  bileşke  kuvvetleri 
hesaplamıştır.  Bileşke  kuvvetler,  yürüme  esnasında  femur  başının  anterosuperiorda 
küçük  bir  alanını  etkilemektedir.  Femur  boynundaki  gerilme  ve  stress  kuvvetlerinin 
dağılımını  belirlemede  bileşke  kuvvetlerin  yönü  yardımcı  olmaktadır.  Normal 
aktivitelerde femur boynunun inferior kısmına yaklaştıkça kompresif kuvvetler artar. 
Tek  ayak  üzerinde  veya  dengeli  durma  esnasında  boynun  süperiorunda  gerilme 
kuvvetleri görülmezken, dengesiz pozisyonda durma esnasında boynun süperiorunda 
farklı germe kuvvetleri gözlenir.
64
 
Yürüme  siklusunun  değişik  zamanlarında  femur  başının  yük  altında  kaldığı 
anatomik  segmentler  değişiklik  gösterir.  Topuğun  yere  değdirildiği  anda 
anterosuperomedial, parmakların yerden kaldırıldığı dönemde ise posterosuperolateral 
bölge yük altındadır.
12
 
Pauwells  tek  bacak  üzerinde  dururken  kaldıraç  kolu  üzerinden  (b)  etki  eden 
vücut ağırlığı (K) ile kendi kaldıraç kolu üzerinden (a) etki eden abduktorların kuvveti 
(M) dengededir. Formül olarak Kxb=Mxa şeklinde gösterilir.
121,122
 Burada b mesafesi, 
a  mesafesinden  daha  büyük  olduğundan  vücudu  dengede  tutmak  için  abduktor 
adalelerin  vücut  ağırlığından  daha  fazla  güç  uygulaması  gerekmektedir.  Kaldıraç 
kolların  ölçümü,  abduktorların  kuvvet  yönü,  vücudun  ağırlık  merkezi  ile  femur 
başının rotasyon merkezinin hesaplanması sonucunda Pauwells bileşke kuvvetinin(R) 
dikey  düzlemde  16°  eğimle  süperomedial’den,  inferolateral’e  doğru  uzandığını 
gösterdi. 
13, 64, 121, 122
 

 
20 
Pauwells’e  göre  ayakta  dururken  statik  konumda,  her  iki  kalçaya  eşit  yük 
gelir. Tek kalçaya binen yük gövde ağırlığının yarısı kadar veya 1/3‘ünden daha azdır. 
Yürümenin salınım fazında olduğu gibi sol alt taraf yerden kaldırıldığı zaman, sol alt 
tarafın  ağırlığı  gövde  ağırlığına  eklenecek  ve  normalde  tam  gövdenin  ortasından 
geçen  ağırlık  merkezi  sola  kayacaktır.  Dengeyi  sağlamak  amacı  ile  abduktor  kaslar 
karşı kuvvet ortaya koyarlar. Sağdaki femur başına gelen yük iki kuvvetin toplamına 
eşittir.  Oluşan  her  kuvvet,  kaldıraç  kollarının  uzunluğu  ile  ters  orantılıdır.  Abduktor 
kaldıraç kolu uzunluğu (BOçizgisi), femur başından yer çekim merkezine giden (OC 
çizgisi)  kaldıraç  kolu  uzunluğunun  1/3’üne  eşitse  dengeyi  sağlamak  için  abduktor 
kasların kuvvetinin üç katı kadar olmalıdır. Bu nedenle başa gelen kuvvetlerin toplamı 
3+1=4  birim  olacaktır.  Abduktor  kaldıraç  kolun  uzun  olması  durumunda,  kaldıraç 
kolları arasındaki oran küçülür. Dengeyi sağlamak için gerekli abduktor kuvvet daha 
az ve femur başına gelecek yük daha küçük olacaktır (Şekil 11).
64 
 
 
Ş
ekil  11:  Ayakta(A)  ve  tek  ayak  üzerinde(B)  femur  başına  etkili  bileşke 
kuvvet.(Pauwels F:Biomechanics of the Locomotor Apparatus, Springer Verlag, New 
York, 1980) 

 
21 
Kalça  biyomekaniğini  klinik  ile  uyumlu  hale  getirirsek,  koksa  valga 
deformitesinde abduktor kaldıraç kol kısalacağından, abduktor kas kuvveti artacak ve 
başa  binen  bileşke  yük  taşınan  ağırlığın  7-8  katına  çıkacaktır.  Hasta  binen  yük  ve 
ağrıyı azaltmak için gövdeyi o taraf kalçaya doğru eğecek ve ağırlık merkezi o yöne 
doğru yer değiştirmiş olacak. Sonuçta abduktor kas kuvveti ve başa gelen bileşke yük 
azalmış olacaktır. Böylece kalçaya  gelen  yükü azaltmaya  yönelik paytak  yürüyüş ve 
aksama gelişir.
64
 
Total  kalça  artroplastisi  uygulanırken  femur  boynunun  normal  uzunluğu, 
mümkün olduğunca korunmalıdır. Yeterli uzunlukta abduktor kaldıraç kolu sağlanırsa 
proteze binen yük azalır ve protez uzun süreli zorlanmalara karşı koyabilir. 
2.2.3.Kinematik: 
Kalça  ekleminin  kinematiğini  incelerken  femur  başını  yuvarlak  bir  top  gibi 
düşünmek  gerekir.  Topun  yuva  içinde  dönüşü  femur  başı  merkezinin  ekseni 
etrafındaki  hareketle  olur.  Herhangi  bir  nedenle  femur  başı  rotasyon  merkezinin  yer 
değiştirmesi  bu  işlem  sırasında  sürtünme  kuvvetinin  artmasına  neden  olur.  Kalçanın 
çıkık  veya  sublukse  olduğu  durumlarda  femur  başı  proksimale  ve  laterale  doğru  yer 
değiştirir. Bunun sonucunda m.gluteus medius kasında gevşeme ile birlikte abduktor 
kaldıraç kolunda azalma  olur. Sonuçta gövde ağırlığını dengelemeye  yönelik çalışan 
abduktor  kas  kuvvetinde  azalma  olur.  Yürümenin  yere  basma  döneminde  pelvis  o 
taraf  kalçaya  gelen  yükü  dengeleyemeyeceği  için  karşı  kalça  eklem  tarafına  doğru 
eğilir ki buna Trandelenburg topallaması denir. 
Kalça  eklemi  artrozunda  ise  eklem  kıkırdağının  aşınması  sonucu  m.gluteus 
medius kasında gevşeme olur. Bu gevşemeyi kompanse etmek için femur adduksiyon 
ve dış rotasyona getirilir, böylece abduktor kuvvet artırılır. Ayrıca kişi gövde ağırlık 
merkezini o taraf kalçaya yönlendirir. Böylece antaljik topallama gözlenir. 
 
 
 
 
 
 

 
22 
2.3.TOTAL 
KALÇA 
ARTROPLAST S NDE 
KULLANILAN 
B YOMATERYALLER 
Biyomateryaller Hakkında Genel Bilgiler: 
Clarke’a  göre  inert  bir  materyal,  komşu  dokuların  vitabilitesini  bozmayan, 
yerleştirilmesine  neden  olan  travmaya  karşı  olandan  daha  fazla  inflamatuar  yanıt 
oluşturmayan, fibröz ve osteojeniteyi etkilemeyen bir materyaldir.
29
 
Akrilik  sement  (PMMA=Polimetilmetakrilat),  çok  yüksek  molekül  ağırlıklı 
polietilen (UHMWPE), paslanmaz çelik, krom ve titanyum total kalça artroplastisinde 
sıklıkla  kullanılan  materyallerdir.  Yapılan  çalışmalara  rağmen,  klasik  metal-
UHMWPE  kombinasyonu  değişmeden  kalmıştır.  Alüminyum  oksit  ve  zirkonyum 
oksit  gibi seramiklerin kullanılması, polietilenle olan sürtünme ve aşınma  özellikleri 
mükemmel olduğu için, giderek yaygınlaşmaktadır. 
Sıradan metaller tek ana kimyasal elementten oluşurlar ve küçük kristallerden 
yapılmışlardır.  ki  metal,  aynı  kimyasal  kompozisyona  sahip  ancak  değişik 
mikrostrüktel yapıda olabilirler. Kimyasal ve mikrostrüktel yapı, maddelerin mekanik 
özelliklerini, korozyon dirençlerini ve daha pek çok niteliklerini belirler. 
Metal  bir  implantın  kırılması  hastanın  ağırlığı  ve  aktivitesi,  komponentin 
fiksasyon şekli, dizaynı, büyüklüğü, hangi metalden yapıldığı gibi pek çok değişkene 
bağlıdır. Ancak en önemli faktör metalin gücüdür. Bir implant gerilme kuvvetlerinin 
en yüksek olduğu yerden kırılır. Bu olayların tümüne yorgunluk denir. Metalin kristal 
büyüklüğü, yorgunluğa direncini belirleyen en önemli faktördür. Kristal yapı ne kadar 
küçükse, metalin direncide o kadar fazladır. 
Her  ne  kadar  çok  yabancı  ve  uzak  gözükse  de,  biyomühendislik 
terminolojisine  küçük  bir  giriş  yapmak,  metallerin  özelliklerini  anlamak  için  şart 
gözükmektedir.
69 
Stress: Birim alana düşen yük miktarı. 
Strain:  Bir  maddenin  boyundaki  değişimin,  maddenin  orijinal  uzunluğuna 
bölümüdür. 
Elongasyon: Bir gerilme kuvveti karşısında gösterilen deformasyon. 
Elastik  modülüs:  Maddenin  bükülmeye  karşı  direncinin  göstergesi  olup 
yüksek  elastik  modülüsü  olan  maddeler  rijittir.  Herhangi  bir  total  kalça  implantının 
sertliği, yapıldığı maddenin elastik modülüsüne ve geometrisine bağlıdır(Şekil 12). 

 
23 
 
Ş
ekil  12:  Stres-gerilme  diyagramı  (Campell’  Operative  Orthopaedics,  2007, 
Türkçe Baskı) 
 
Elastik  Limit:  Deforme  olmadan  bir  maddenin  karşı  koyacağı  maksimum 
strestir.  Stres  kalktığında  madde  yay  örneğinde  olduğu  gibi  ilk  haline  döner  (Şekil 
12). 
Esneme Gücü: Elastik deformasyonun bitip, plastik deformasyonun başladığı 
strestir (Şekil 12). 
Sünebilirlik:  Metalin  kırılmadan  plastik  deformasyona  uğrama  kabiliyetidir. 
Kırılgan bir madde sünebilirliği olmayan bir maddedir. 
Dayanıklılık:  Maddenin  kırılmadan  deforme  olarak  enerji  absorbe  etme 
kabiliyetidir. 
Nihai  Gerilme  Gücü:  Maddenin,  bir  defada  kırılmadan  karşı  durabileceği 
maksimum strestir (Şekil 12). 
Yorgunluk  kırığı:  Maddenin  esneme  gücünü  geçmeyen,  tekrarlayan  yükler 
altında oluşan kırık. 
Yorulma gücü: Metalin kırılmadan karşılayabileceği maksimal siklik yüktür. 
Genelde  metaller,  nihai  gerilme  güçlerinin  2/3’ü  kadar  bir  siklik  kuvvete  maruz 
kalırlarsa  yorulurlar.  Femoral  stemin  sahip  olması  gereken  en  önemli  özelliklerden 
biridir. 

 
24 
Yorulma  süresi:  Siklik  kuvvetler  altında  metalin  kırılmadan  dayanabileceği 
süredir. 
Sementli  bir  komponent  için  ideal  metal,  yüksek  yorulma  gücü,  yüksek 
esneme  gücü  ve  yüksek  dayanıklılığı  olandır.  Sementsiz  bir  stem  ise  düşük  elastik 
modülüse sahip olmalıdır, böylece kemikle beraber yükü paylaşabilir. Sement, kemik, 
titanyum  ve  paslanmaz  çelik  için  elastik  modüluslar  verilecek  olursa  sırasıyla 
2/20/100/200’dür(Şekil  13).  Eğer  kemik  ve  titanyum  implant,  aynı  kesit  alanı  ve 
ş
ekille,  yük  altında  birlikte  deforme  olacak  şekilde  birleştirilirse  titanyum  yükün 
5/6’sına karşı koyar. 
 
Ş
ekil 13: Elastik modülüsler (Campell’ Operative Orthopaedics, 2008) 
 
Korozyon implantı zayıflatan ve aynı zamanda sistemik ve bölgesel olarak az 
miktarda  da  olsa  metal  iyonunun  açığa  çıkmasına  neden  olan  elektrokimyasal  bir 
reaksiyondur. Cilalı yüzeylerde korozyon daha az görülmektedir, kaba ve poroz kaplı 
yüzeylerde yüzey alanını artmış olması ve sıvıların küçük izole alanlarda hapsolmaları 
nedeni ile korozyon daha etkin olmaktadır. 
Kısaca biyomateryallerdeki hedef şöyle özetlenebilir: 
1-Mekanik  olarak  ağırlık  taşıma  streslerine  karşı  uygun  direnç  göstermeli  ve 
sürtünme direncini azaltarak aşınma minimal olmalı. 
2-Kullanılan biyomateryaller komşu dokuların canlılığını bozmamalı. 
3-Yeni  ortamda  biyomateryaller  iç  ve  dış  etkenlere  bağlı  olarak  kimyasal 
yapısında en az değişim göstermelidir. 

 
25 
4-Hipersensitivite reaksiyonu ve yabancı cisim reaksiyonu en az olmalı, hatta 
olmamalı. 
5- nsan  anatomisine  en  uygun  ve  yaşam  boyunca  herhangi  bir  problem 
çıkarmaksızın rahat bir hayat kalitesi sağlayacak bir biyomateryal olmalıdır. 
6-Kullanılan  biyomateryaller  mümkün  olduğu  kadar  ucuz  olmalı,  kolay 
üretilebilmeli, sterilizasyonuda kolay olmalıdır.