Uygulamalarimiz

 
 
 
 
 
 
 
 
KOKSARTROZ OLGULARINDA 
TOTAL KALÇA ARTROPLAST S  
UYGULAMALARIMIZ 
(ORTA DÖNEM SONUÇLARI) 
 
 
 
Dr.Çetin BEKAR 
(Uzmanlık Tezi) 
 
 
 
stanbul 2009 
T.C 
SAĞLIK BAKANLIĞI 
HASEK  EĞ T M VE ARAŞTIRMA HASTANES  
ORTOPED  VE TRAVMATOLOJ  KL N Ğ  
 
Ş
ef: Doç.Dr. M.Ercan ÇET NUS 
 

 
II 
                                                     
ÖNSÖZ
ÖNSÖZ
ÖNSÖZ
ÖNSÖZ    
Tez çalışmam  sürecinde  tüm bilgi, donanım ve deneyimini benimle paylaşan 
ve  yol  gösteren,  değerli  zamanlarını  benim  için  feda  eden,  bu  süreçte  her  türlü 
sorunumla yakından ilgilenen ve çözümleyen, tez danışmanım ve klinik  şefim olan 
Doç.Dr. M. Ercan ÇET NUS’a sonsuz teşekkür ederim. 
Uzmanlık  eğitimimin  tüm  basamaklarında  yanımda  olan,  hiçbir  konuda 
desteğini  esirgemeyen,  yetişmemde  büyük  katkıları  olan  başhekimimiz  ve  klinik  şef 
yardımcımız Op.Dr. A. Haldun ERTÜRK’e en içten teşekkürlerimi sunarım. 
Bir  dönem  klinik  şef  vekili  olarak  bize  yol  gösteren  Doç.Dr.  Mücahit 
GÖRGEÇ’e saygı ve şükranlarımı sunarım. 
Asistanlığımın  başından  itibaren  tatlı  sert  üslubu  ile  bana  işin  ciddiyetini 
öğreten,  üstün  meslek  bilgi  ve  birikimi  ile  bugünlere  gelmemde  çok  büyük  katkısı 
olan Op.Dr. Mustafa Fehmi AKYILDIZ’a teşekkürü borç bilirim. 
Çalışma  sürem  boyunca  beraber  olduğum,  desteklerini  hiçbir  zaman 
esirgemeyen  başasistanlarımız  Op.Dr.  Ahmet  Kamil  ERTÜRK’e,  Op.Dr.  Cemal 
KURAL’a, Op.Dr. Akın UĞRAŞ’a teşekkür ederim. 
Uzmanlık  eğitimimde  emek  harcayan  uzman  ağabeylerim  Op.Dr.  Mustafa 
Onur  ALKAŞ’a,  Op.Dr.  Murat  Yılmaz’a,  Op.Dr.  brahim  Kaya’ya  ve  Op.Dr. 
brahim Sungur’a teşekkür ederim. 
Rotasyonlarım  sırasında  bilgi  ve  tecrübelerini  benimle  paylaşan  Haseki 
Eğitim  ve  Araştırma  Hastanesi  1.  Genel  Cerrahi  Klinik  Şef  Vekili  Doç.Dr.  Sefa 
TÜZÜN’e, 2. Anestezi ve Rehabilitasyon Kliniği Şefi Uzm.Dr. Ecder ÖZENÇ’e, 
stanbul Fizik Tedavi ve Rehabilitaston Eğitim ve Araştırma Hastanesi Başhekimi 
ve 3. Klinik Şefi Doç.Dr. Kadriye ÖNEŞ’e saygı ve teşekkürlerimi sunarım. 
Kliniğimizde  uzmanlık  eğitimini  tamamlamış  olan  ve  beraber  çalıştığım 
Op.Dr. Yıldıray GENÇ’e, Op.Dr. Rüştü NURAN’a, Op.Dr. Yavuz ÜSTÜNER’e, 
Op.Dr.  Fatih  ÜNÜVAR’a,  Op.Dr.  Hasan  GÖÇER’e,    Op.Dr.  M.Kürşad 
BAYRAKTAR’a ve Op.Dr. Hasan YOLDAŞ’a teşekkürlerimi sunarım. 

 
III 
Asistanlığım  süresince  beraber  çalıştığım  doktor  arkadaşlarım  Dr.  Yasin 
KOYUNCU’ya,  Dr.  Ersin  ERÇ N’e,  Dr.  Savaş  TÜZÜN’e,  Dr.  Emrah 
DEM RBAŞ’a,  Dr.  Ali  ATA’ya,  Dr.  Musa  KORKMAZ’a,  Dr.  Nurullah 
ŞENER’e,  Dr. Barış YÜCEL’e ve çalışma sürem boyunca yardım eden poliklinik, 
servis ve ameliyathane hemşireleri ve personeline teşekkür ederim. 
Yaşamım boyunca bana sevgi ve özveri ile hem maddi hem de manevi olarak 
daima  destek  olan  anneme  ve  bu  günlerimi  göremeyen  babama  ne  kadar  teşekkür 
etsem azdır. Uzmanlık eğitimim boyunca daima sevgi, özveri ve anlayışla yanımda 
olan  eşim  Dr.  Nebibe  BEKAR’a  ve  ondan  çaldığım  zamanlar  ile  kendimi 
yetiştirmeye  çalıştığım  süreler  için  beni  affetmesini  dilediğim  biricik  kızım  Zeynep 
Sıla’ ya sonsuz teşekkür ederim. 
                                                                            Dr.Çetin BEKAR 
                                                                                stanbul 2009 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 

 
IV 
Ç NDEK LER 
1.  Giriş ve Tarihçe 
 
 
 1 
2.  Genel Bilgiler 
             3 
2.1. Kalça Eklem Anatomisi   
 
 
 
 
 
3 
2.2. Kalça Eklem Biyomekaniği 
19 
2.2.1.  Dokuların Mekanik Özelliği 
 
 
 
           19 
2.2.2.  Temel Bölge Özellikleri  
             19 
2.2.3.  Kinematik 
 
   21 
2.3. Total Kalça Artroplastisinde Kullanılan Biyomateryaller 
     
22 
2.4. Total Kalça Artroplastisi   
 
 
 
 
 
31 
2.4.1.  Sementli Protez   
 
 
 
 
 
32 
2.4.2.  Sementsiz Protez   
 
 
 
 
 
35 
2.4.3.  Preoperatif Planlama 
 
 
 
 
 
40 
2.4.4.  Total Kalça Artroplastisinde Endikasyonlar 
  
46 
2.4.5.  Total Kalça Artroplastisinde Kontrendikasyonlar 
 
48 
2.4.6.  Cerrahi Yaklaşım Teknikleri 
 
 
 
 
48 
2.4.7.  Rehabilitasyon 
 50 
2.4.8.  Komplikasyonlar 
 51 
2.4.8.1.Ameliyat sırasında oluşan komplikasyonlar                   51 
2.4.8.2.Ameliyat sonrası erken komplikasyonlar 
 52 
2.4.8.3.Ameliyat sonrası geç komplikasyonlar                           53 
3.Gereç ve Yöntemler                                                                                         57 
         3.1. Klinik Değerlendirme 
 
 
 
 
 
            60 
         3.2. Radyolojik Değerlendirme  
 
 
 
 
 
62 
      4. Bulgular 
 
 
 
 
 
 
 
 
66 
 
5.Olgulardan Örnekler 
  
76 
 
6. Tartışma 
 
 
 
 
 
 
 
 
92 
 
7.Sonuç   
 
 
 
 
 
 
 
           101 
   8. Özet  
            102 
 
9. Kaynaklar 
            104 
 
 

 
1 
1.G R Ş VE TAR HÇE 
Kalça  eklemi  insan  vücudunda  en  fazla  yük  altında  kalan  eklemdir.  Bu 
nedenle, fonksiyonel yaşamda doğal olarak dejeneratif artrit yönünden potansiyel risk 
taşımaktadır.  Dejeneratif  artrit  gelişen  bir  kalçada  tedavinin  asıl  amacı  ağrıyı 
gidermek  ve  normale  yakın  bir  kalça  eklem  hareket  aralığı  oluşturmaktır.  Birçok 
nedenle  etkilenen  ve  kıkırdak  yapının  fizyolojik  özelliğinden  dolayı  yıpranmış  olan 
kalça  eklemini  doğal  yapısına  dönüştürmek  günümüzde  halen  mümkün  değildir. 
Kalçayı  etkileyen  yük  dağılımını  dengelemek  ve  ağrıyı  ortadan  kaldırmaya  yönelik 
tasarlanan  osteotomiler,  rezeksiyon  artroplastileri  ve  kalça  artrodezi  gibi  yöntemler 
gerekli  durumlarda  halen  kullanım  alanı  bulmaktadır.  Bununla  birlikte  total  kalça 
artroplastisi, sorunun çözümü için ayrı bir yol ve yöntem olarak uygulanmaktadır. Bu 
amaçla  başlangıçta  sementli  ve  daha  sonra  teknolojik  ilerlemeler  sonucunda 
geliştirilen  sementsiz  ve  hibrid  sistem  total  kalça  artroplastisi  uygulamaları  yaygın 
olarak yapılmaktadır. 
Artroplastide  amaç  kemik  uçlarını  şekillendirip  fragmanlar  arasını  çeşitli 
materyaller  ile  doldurup  birbirinden  ayrı  yüzeyler  olarak  tutmaktır.  Bu  işlem  için 
oldukça  çeşitli  materyaller  kullanılmıştır.  Chicago’da  J.B.  Murphy  artroplasti  için 
işlemler bulmuştur. Bu işlemler tüm büyük eklemlerde fasya flebini ve yağı yeniden 
ş
ekillendirerek  eklem  yüzeyi  arasına  yerleştirmeye  dayanmaktadır.
19,114,131
  1917 
yılında  Willam  S.Baer  ara  membran  olarak  domuz  mesanesinden  yapılan  yaprakları 
kullanmıştır.
18
 Gelişimsel kalça çıkığı olan ileri yaştaki çocukların tedavisinde kalçayı 
asetabulum içinde tutmak için kalça eklem kapsülünü ara membran olarak kullanılan 
prosedürü  Colonna  ortaya  koymuştur.
30
  Helsinki’de  Kallio  başarılı  bir  şekilde  cildin 
dermal  tabakalarını  ara  membran  olarak  kalça  artroplastisi  yapılan  hastalarda 
kullanmıştır.
92
  1923  yılında  Boston’dan  Marius  Nygaard,  Smith-Petersen  kalça 
artroplastisinde diğer materyallerin kullanımı için çalışma başlatmıştır.
141 
Başlangıçta 
camdan  kaplar  denemiş  bunların  kırılması  ile  bakalit  kaplar  kullanımı  ve  ardından 
denediği  erken  dönem  plastik  kaplarda  başarısız  olmuştur.  Başarıyı,  onbeş  yıl  sonra 
ortopedik  cerrahide  kullanılmaya  başlayan  ilk  reaksiyon  vermeyen  vitalliumdan 
yapılan kaplar ile yakalamıştır. 1938 yılında Philip Wiles, Still hastalığına yakalanmış 
altı  hastaya  paslanmaz  çelikten,  femoral  ve  asetabular  komponenti  olan  kalça 

 
2 
replasmanı  yapmıştır.
18
  Asetabulumu  vida  ile  stabil  hale  getirmiştir  ve  baş 
komponentli stem, düz plak ve vidalardan oluşur. 
Total  kalça  replasmanının  kullanışlı  bir  işlem  olduğunu  ilk  saptayan  John 
Charnley’dir ve ayrıca dünyanın herhangi bir yerinde, iyi eğitilmiş ortopedik cerrahlar 
tarafından  yapılabilirliğini  ortaya  koymuştur.  Charnley’in  ilgisini,  Leon  Wiltsie’in 
kullandığı  metilmetakrilat  sement  çekmiştir  ve  kısa  sürede  Charnley  bunu 
uygulamaya  koymuştur.
25
  Yük  binen  yüzeyde  politetrafluoroetilen(teflon) 
kullanımındaki  ilk  başarısızlık  sonrası  Charnley  yüksek  molekül  ağırlıklı  polietileni 
uygulamış ve başarıyı elde etmiştir. 
Kemik çimentosu olarak metilmetakrilat kullanılan total kalça replasmanının, 
çok  kullanışlı  bir  operasyon  olduğu  kanısına  varılmıştır.  Kemik  rezeksiyonu  ve 
oyucularla  yapılan  hatalar,  sement  miktarı  arttırılarak  giderilebiliyordu.  Ne  yazık  ki 
bu  da  ileride  gevşeme  sıklığını  artıran  durum  ortaya  çıkarmıştır.  Operasyon  tekniği 
zamanla mükemmelleşmiş ve sementleme tekniği  daha  can  alıcı hal almıştır. Kemik 
yüzeylerin  hazırlanmasında  dikkatli  olmanın  önemine  ve  sementin  kemiğin  içine 
basınç  vererek  kuvvetli  gönderilmesinin  önemine  Robin  Ling  işaret  etmiştir.
95
  Jo 
Müller bu düşünceyi genişletmiş ve düşük yoğunluklu sementi tanıtmıştır.
109
 William 
Harris,  geliştirilmiş  sementleme  tekniğini  popülarize  etmiş  ve  bu  konuda  çalışmalar 
yapmıştır.
73,117
 
Akrilik  sementin  kullanımına  bağlı  reaktif  problemler  ortaya  çıkması 
nedeniyle,  daha  biyolojik  fiksasyonlar  elde  etmek  için  sementin  tam  anlamıyla 
ortadan  kaldırıldığı  kemik  büyümesine  izin  veren  poroz  kaplı  komponentler  elde 
edilmiştir.  Pillar  ve  Galante’nin  araştırma  grupları  bu  yaklaşımın  öncüleri 
olmuştur.
9,11,14
  Titanyumdan  yapılan  femoral  komponentlerin  ortaya  çıkması  ile 
kemik sementi ve poroz kaplama harici press fit fiksasyon yapma imkanı doğmuştur. 
Sementsiz  implantların  hem  femoral  hem  de  asetabular  komponentte  kullanımı  ile 
birinci sınıf teknik stil ortaya çıkmış ve işlem daha hassas hale gelmiştir.  
Çalışmamızda kliniğimizin arşiv verilerinden yararlanarak takiplerine düzenli 
gelen  total  kalça  artroplastisi  yapılmış  hastalarımızın  son  kontrolleri  yapılarak,  orta 
dönem  takip  sonuçlarının  klinik  ve  radyolojik  olarak  irdelenmesi  ve  bu  konuda 
mevcut  olan  bilgiler  ışığında  kendi  sonuçlarımızın  literatür  ile  karşılaştırılması 
amaçlanmıştır. 

 
3 
2. GENEL B LG LER 
2.1.KALÇA EKLEM ANATOM S  
Kalça  eklemi  femur  başı  ile  asetabulum  arasında  oluşan,  alt  ekstremiteyi 
pelvise bağlayan enarthrosis spherica grubundan multiaksiyel sinoviyal bir eklemdir. 
KEM KSEL ANATOM  
Os Pelvis: 
Sakrum ile sağ ve sol os coxae’ların oluşturduğu halkaya ‘cingulum pelvicum’ 
adı verilir. Her iki tarafın os coxae’si, ön-orta kısımda symphysis pubica aracılığı ile 
birleşir. Arka tarafta ise araya os sakrum girerek sağlam bir kuşak oluşturur. Pelvisin 
kemik iskeletini, her iki innominate kemik, arkada sakrum, önde de symphysis pubis 
aracılığı ile birbiriyle eklem yaparak oluştururlar. Os coxae aslında os ilii, os ischii ve 
os pubis adı verilen üç ayrı kemikten oluşmaktadır (Şekil 1). 
 
Ş
ekil 1: Koksayı oluşturan kemik yapılar (Sobotta  nsan Anatomi Atlası) 
 
Çocuklarda  ayırt  edilebilen  bu  üç  kemiğin  asetabulum  içinde  ‘Y’  harfi 
ş
eklinde kıkırdaklarla birleştiği görülür. Bu nedenle kemiksel gelişim tamamlanıncaya 
kadar  bu  bölgeye  ‘Y’  kıkırdağı  adı  verilir.  Bu  üç  kemik  15-17  yaşlarında  kalça 
kemiğini oluşturacak şekilde kaynaşarak asetabulumu oluşturur.
41,46,139 

 
4 
Os  lium: 
Kalça kemiğinin en geniş parçasıdır ve asetabulumun 2/5’ini oluşturur. Corpus 
ossis  ilii  ve  ala  ossis  ilii  olmak  üzere  iki  parçadan  oluşmuştur.  Corpus  ossis  ilii 
asetabulumun  yapısına  katılır  ve  burada  diğer  iki  kemik  ile  birleşir.  Ala  ossis  ilii 
kemiğin  kanat  şeklinde  geniş  ve  ince  olan  kısmıdır.  Bu  kısım  pelvis  boşluğunu 
yanlardan sınırlar.  liumun serbest üst kısmına crista iliaca denir. 
Os  schium: 
Corpus ve ramus diye iki parçaya ayrılır. Corpus asetabulumun yapısına katılır 
ve asetabulumun 2/5 ini oluşturur. Ramus ossis ischii daha ince ve yassı kısımdır. 
Os Pubis: 
Corpus,  ramus  süperior  ve  inferior  olmak  üzere  üç  kısımdan  oluşur.  Corpus 
ossis  pubis  asetabulumun  1/5’ini  oluşturur.  Ramus  süperior  ve  inferior  kolları 
birleşirler ve symphisis pubis adı verilen  eklem aracılığı ile karşı taraf kemiğin  aynı 
yüzü ile eklem yapar. 
Os coxae’nın dış yüzeyindeki eklem yüzeyine asetabulum denir. Burası femur 
başı  ile  eklem  yaparak  kalça  eklemini  oluşturur.  Asetabulumun  aşağı  kısmındaki 
çentiğe incisura asetabuli adı verilir ve bunun arasında fibröz transvers ligaman (Lig. 
transversum  acetabuli)  vardır.  Asetabulumun  sadece  yarım  ay  şeklinde  hyalin 
kıkırdak ile örtülü olan facies lunata adı verilen periferik kısmı ekleme katılır. Facies 
lunatanın  bulunduğu  parça  asetabulumun  en  kalın  parçasıdır.  Femur  başı  ile  ilişkili 
olan ve vücut ağırlığını femur başına aktaran asıl kısım burasıdır. Asetabulumun fossa 
asetabuli denilen orta kısmında eklem kıkırdağı bulunmaz ve ekleme katılmaz.(Şekil 
2) 
46,139
 Bu bölgenin kemik duvarı ince olduğundan cerrahi reamerizasyon esnasında 
medial desteği zayıflatmamak için dikkatli olmak gerekir. Asetabulumun kenarları 5-6 
mm’lik  fibröz  kıkırdaktan  yapılmış  bir  halka  ile  yükseltilmiştir.  Labrum  asetabulare 
denilen bu halka asetabulumu derinleştirir ve kalçanın yerinden çıkmasına engel olan 
negatif basınç oluşturur. 
46,60,91
 

 
5 
 
 
 
Ş
ekil  2:  Koksayı  oluşturan  kemiklerin  A)Lateral,  B)Medial  görünümü 
(Clinically Oriented Anatomy; Keith L.MOORE, Arthur F.DALLEY)  
 

 
6 
Asetabulumun  açıklığı  laterale  kaudale  ve  anteriore  doğrudur.  Asetabulumun 
bu  pozisyonu  Von  Lanz  tarafından  asetabular  in-let  plan  olarak  isimlendirilmiştir.    
n-let  planının  eğimi  longitudinal  vücut  aksı  ile  asetabuluma  teğet  çizilen  çizgi 
arasındaki açıya eşittir. Bu açının normal değeri ortalama 42°(37°-47°)’dir. 
Os Femoris: 
Femur vücuttaki en uzun ve en kalın kemiktir. Anatomik pozisyonda femurun 
doğrultusu  yukarıdan  aşağıya  ve  dıştan  içe  doğrudur.  Proksimalde  asetabulum  ile 
eklem yaparak kalça eklemini oluşturur, distalde patella ve tibia ile eklemleşerek diz 
eklemini oluşturur. Femurun proksimalinde caput  femoris, collum femoris, trokanter 
major  ve  trokanter  minör  bölümleri  bulunur.  Bir  kürenin  2/3  ü  kadar  olan  caput 
femoris,  asetabulum  ile  eklem  yaparak  kalça  eklemini  oluşturur.  Caput  femorisin 
merkezinde bulunan, fovea capitis femorise lig. capitis femoris yapışır (Şekil 3). 
Femur başını cisme bağlayan kısma collum femoris denir. Kollum  yukarıdan 
aşağıya ve dıştan içe eğik durumdadır. Kollum ile diafiz arasında 120°-130° lik kollo-
diafizer açı mevcut olup kişiden kişiye değişmektedir. Ayrıca collum femoris ekseni 
ile femur kondillerinin transvers eksenleri arasında açıklığı hafif öne bakan ortalama 
15° lik anteversiyon açısı mevcuttur. 
 
 
 
 
Ş
ekil  3:  Femur  proksimalinin  önden  ve  arkadan  görünümü  (Sobotta  nsan 
Anatomi Atlası) 

 
7 
Caput  femoris  yaklaşık  40-50mm  çapında  olup,  üzerinde  perifere  doğru 
incelen hyalin kıkırdakla örtülüdür. Bu hyalin kıkırdağın kalçaya binen yükü absorbe 
edici görevi mevcuttur.  
Collum  femorisin  corpus  ile  birleşme  yerinde  trokanter  major  ve  minör 
kısımları bulunur. Normal bir kalçada trokanter majorun en yüksek noktası ile caput 
femorisin  merkezi  aynı  yükseklikte  bulunur.  Cerrahideki  önemi,  insizyon  için  bir 
işaret  noktası  oluşturmasıdır.  Trokanter  major’un  biraz  altında  iç  tarafta  trokanter 
minör bulunur. Cerrahideki önemi femoral steme medial destek sağlamasının yanında, 
femoral  kanalın  hazırlanması  ve  femoral  stemin  yerleştirilmesi  esnasında,  dizin 
transkondiler hattına ek bir işaret oluşturmasıdır.
41,139
 
Vücudun  en  uzun  kemiği  olan  femurun,  1/3  orta  kısmında  korteks  kalın 
olmasına  rağmen,  proksimal  ve  distal  kısımlarda  spongioz  kemik  yapısı  hakimdir. 
Özellikle proksimalde yer alan spongioz kemik yapısı absorbsiyon sistemi oluşturur. 
Bu  sistem  ilk  olarak  1898’de  Ward  tarafından  açıklanan  özel  bir  trabeküler  yapı 
sistemiyle gerçekleştirilir. 
Ward;  bu  bölgede  kemik  sağlamlık  ve  stabilitesini  sağlayan  esas  trabeküler 
kolonun, ince lameller kolonlar halinde trokanterik bölgede dış kortekse yakın kalkar 
kısmından başlayıp, yay gibi kollumun yukarı ucuna doğru ve sonra caput femorisin 
alt  yüzüne  doğru  dönerek  caput  femorisdeki  yüklenmeye  ve  basınca  karşı  bir  kubbe 
oluşturduğunu göstermiştir.  Buna primer tensil grup demiştir. Trokanter major ve dış 
kortekse  doğru  köprü  gibi  uzanmaktadır.  Kollumun  aşağı  yüzünden  başlayıp  caput 
femorisin  yukarı  yüzüne  doğru  uzanan  primer  kompresif  grup  ve  collumun  daha 
aşağısından,  trokanter  minör  bölgesinden  trokanter  major’e  doğru  olan  trabeküler 
yapının  oluşturduğu  sekonder  kompresif  grup  vardır.  Bu  üç  trabeküler  ve  lameller 
kolon arasında zayıf bir bölge olan Ward üçgeni bulunur (Şekil 4).  
Yaşın ilerlemesi ile bu trabeküler  yapı arasındaki  kemik köprüler eridiği  için 
kemik daha çabuk kırılır.
46
 
Griffin; collum femorise sağlamlık veren kalkar femoraleyi trokanter minörün 
aşağısından corpus femoris’in posteromedial kısmından başlayarak yukarıya trokanter 
major’e  doğru  collum  femoris’in  posteroinferior  olarak  destek  olan  içte  daha  kalın, 
laterale doğru incelen bir yapı olarak tanımlar.
46
 
 

 
8 
 
 
Ş
ekil 4: Femur boynunun trabeküler yapısı (Netter Ortopedik Anatomi Atlası 
2003 ) 
Caput femoris ve collum femoris’in osteoporoz dereceleri Singh’in tarif ettiği 
indeksle  değerlendirilir.  Singh  osteoporozun  miktarını  bu  bölge  trabeküllerini  direkt 
radyografideki  görüntüsüne  göre  yediye  ayırır.  Bu  sınıflama  bize  total  kalça 
artroplastisinin femoral komponentinin sementli veya sementsiz yapılacağı konusunda 
yol göstericidir.
24 
EKLEM KAPSÜLÜ VE L GAMANLAR 
Eklem  kapsülü  kendini  çevreleyen  bağlar  tarafından  kuvvetlendirilmiş  olup 
vücudun  en  kuvvetli  yapılarından  biridir.  Sirküler  ve  longitudinal  yapılardan  oluşur. 
Sirküler  lifler  femur  boynu  çevresinde  zona  orbicularis’i  oluşturur.  Proksimalde 
asetabulumun  üst  dudağının  kemik  kenarına,  distalde  ise  önde,  arkaya  göre  daha 
distalde olmak üzere femur boynuna yapışır. Kapsülün fibröz tabakası önde trokanter 
majöre  ve  linea  intertrokanterika’ya  arkada  crista  intertrokanterika’nın  1,5  cm  kadar 
iç  tarafına  yapışır.  Özellikle  collum  femorisin  posterolateralinde  kapsül  yoktur. 
Kapsül bazı yerlerde kalınlaşmış olup bunu üç ayrı ligament sağlar. Kalça ekleminin 
ligamentleri (Şekil 5); 
1-Ligamentum  iliofemorale:  Bertin  bağı  veya  Bigelow’un  Y  ligamenti  de 
denir. Spina iliaka anterior inferior’dan başlar ve bir yelpaze gibi ilerleyerek aşağıya 
ve dışa uzanır, linea intertrokanterika’ya yapışır. Kapsülün ön bölümünde yer alır ve 

 
9 
ligamentlerin en kalınıdır. Bu bağ ayakta dik durumdayken kalçanın tek stabilize edici 
yapısıdır. Kalçanın ekstansiyonu sırasında pelvisin arkaya gitmesine engel olur.
112,149 
 
 
         
 
 
Ş
ekil 5: Kalça eklemi ligament yapısı anterior ve posterior görünümü   (Netter 
Ortopedik Anatomi Atlası 2003 )   

 
10 
2-Ligamentum pubofemorale: Ön alt kısımda yer almaktadır. Corpus pubis 
ve  ramus  superiordan  başlar,  aşağı  dışa  giderek  collum  femorisin  alt  kısmında 
trokanter minörün önündeki çukura yapışır. Uyluğun ekstansiyon hareketinden başka 
fazla abduksiyon hareketini de engeller ve caput femorisi iç yandan destekler.
112 
3-Ligamentum  iskiofemorale:  Üç  ligamentin  en  incesidir.  Asetabulumun 
arkasında  ve  altında  corpus  ischii’den  başlar  üst  lifler  horizontal,  alt  lifler  yukarı 
doğru oblik olarak dışa uzanır ve collum femorisin üst arka kısmına yapışır. Femurun 
aşırı  posteriora  hareketini  engeller  ve  aynı  zamanda  iç  rotasyon  hareketini  de 
frenler.
112
 
Ligamentum  transversum  asetabuli:  ncisura  asetabulinin  kenarlarına 
yapışır. Bu ligamentin altındaki boşluktan kalça ekleminin damar ve sinirleri geçer. 
Ligamentum  capitis  femoris:  Yassı  üçgen  şeklinde  bir  bağ  olup  incisura 
asetabuli ile fovea capitis femoris arasında uzanır. Arteria obturatoria’nın bir dalı olan 
arteria centralis bu bağın içinden geçerek femur başını besler.