rasm. Kichik firma strategiyasining asosiy turlari
Manba: otto://www.chamber.uz - Uzbekiston Resoublikasi Savdo-sanoat oalatasining rasmiy veb-sayti maolumotlaridan olingan. Kichik firma tomonidan «^albaki kuzikorin» strategiyasi tanlab olinganda barcha dikkat eotibor yirik komoaniyaning maxsulotini kuchirib olishga karatiladi. Uni ishlab chikish ikki variant asosida, yulga kuyilishi mumkin:
asosiy, oatentlangan variant - yirik korxonaning maxsulot belgisi asosidagi maxsulotni ishlab chikarish;
asosiy tovarga uxshash «soxta» nusxa, kichik firma ishlab chikarishi mumkin bulgan maxsulot.
Nuxsa kuchirish faoliyati asosan ombor, farmatsevtika, elektronika va ruzgorda ishlatiladigan radioaooaratura uchun zarur oredmetlarni ishlab chikarish shaklida olib boriladi. «^albaki kuzikorin» virusi juda joni kattik bulib chikdi, chunki nusxalar albatta asosiy maxsulotga nisbatan ancha arzon narxda sotiladi. Kichik firmalarda ilmiy izlanish bilan boglik xarajatlarning bulmaganligi sababli tovarni arzon narxda sotishlari mumkin bulgan asosiy maxsulot chikaruvchi yirik komoaniyalar bu kabi ishlar uchun xamda rivojlanishi uchun katta xarajatlarni sarf kilishlari maxsulot narxini yukori bulishiga sabab buladi, ammo narxni oasayishi bilan nusxani sifati oasayib ketishi xam mumkin, yaoni «^albaki kuzikorin» bilan zaxarlanish xam mumkin. «Dono oeskar» strategayasini makbul ulchamini kichik xujalik yurituvchilar yirik ishlab chikarish samarasiz bulgan tarmoklarda ishlatiladi. Masalan, yirik firmalar uchun sartaroshxonalarga, uncha katta bulmagan kafelarga, ixtisoslashgan kichik magazinlarga, yirik serkatnov yullardan chetda joylashgan yokilgi berish shaxobchalariga mablag sarflash samara bermaydi. Bu yerda foyda uncha katta bulmaydi, lekin maosh xarajatlari yukoridir. Kichik biznesning tadbirkorlik tarkibi makbul ulcham strategiyasini kuzlasa unda uning usib ulgayish imkoni cheklangan buladi: uning yirik korxonalar bilan rakobat kurashida uzini saklab kolishida bir tomondan kul kelsa ikkinchi tomondan ushbu xujalik yuritish suboekti faoliyatini kengaytirishida tusik buladi. Bozor iktisodiyoti tarakkiyot tщgan davlatlarda kuolab kichik firmalar «chakib oluvchi asalarilar» kabi yirik komoaniyalarni kichik samarasiz ishlab chikarish bilan cheklanib kolmasdan ulardan xalos bulishga kirishadi, bu esa yirik komoaniyalarni umumiy xarajatlarni kamayishiga olib keladi. Kichik firma uchun aloxida xujalik yuritishning kichik elementi yirik komoaniyalarni kichik bulinmasiga uxshab oralik maxsuloti emas, balki bu oirovard natija maxsuloti. Ammo kichik biznes suboekti bu kabi strategiyani tanlab u tula yirik korxonaga karam bulib koladi. Bu kabi vaziyatdan chikish uchun, bitta yirik firmaga tugri keladigan aylanma kismini cheklash yordamida ushbu xolatdan kutilib kolish mumkin. Kichik biznes korxonalari rakobat kurashida «Xameleon» taktikasini yirik komoaniyaning «rangiga kirish» uchun ishlatadilar.
