Узбекистон республикаси олий ва урта махсус таълим вазирлиги тошкент давлат щтисодиёт университети “банк иши” факультети “Ташки иктисодий фаолият” кафедраси

Boshkacha aytganda, solik tulovchilarning mazkur toifasi ilgari tulab kelingan tulovlarning 4 ta turi urniga endi bitta yagona solik tulovini amalga oshiradi.
Bundan tashkari, belgilangan yagona solik tulovi stavkalari mikrofirmalar va kichik korxonalar uchun solik yukini kamaytirishni kuzda tutadi.
Maolumki, korxona uz faoliyatini boshlashi va oyokka turib olish davrida aylanma mablaglar xajmini oshirishga katta extiyoj sezadi.
Tabiiyki, ularsiz nizom sarmoyasini shakllantirish, ishlab chikarish xajmlarini kengaytirish, tegishli ishlab chikarish alokalarini yulga kuyish singari jarayonlarni amalga oshirish juda mushkul.
Bu asnoda yangidan tashkil kilinayotgan mikrofirmalar va kichik korxonalarga yagona solik tulovini tulash muddatini bir yilga kechiktirish, kechiktirilgan summani imtiyozli davr tugagandan keyin teng ulushlarda 12 oy davomida tulash xukuki berilgani bebaxo yordamdir.
Soliklarni, jumladan, utgan yil uchun tulov muddati kechiktirilgan solikni tulash ishlab chikarish barkarorlashib borgan sari korxona uchun sezilarli darajada ogirlik kilmaydi.
Joriy etilgan meoyor, shuningdek, mikrofirmalar va kichik korxonalar soni usishi uchun ragbatlantiruvchi omil bulib xizmat kiladi. U esa, uz navbatida kichik biznesning yaloi ichki maxsulotdagi ulushini kuoaytirishga olib keladi.
SHu bilan birga konun xujjatlarida yagona solik tulovini tulashga yagona solikni tulash buyicha mikrofirmalar va kichik korxonalarga ilgari berilgan solik imtiyozlarini kullanishi mamlakatimiz ishlab chikarishini yanada rivojlantirish, shuningdek, ichki bozorni rakobatbardosh maxsulotlar bilan tuldirish uchun kushimcha ragbatga aylanmokda.
Uzbekiston Resoublikasi orezidentining 2000 yil 5 iyundagi oF- 2613-son “Eksoort maxsulotlari ishlab chikaruvchilarni ragbatlantirish borasidagi kushimcha chora-tadbirlar tugrisida”gi Farmoni bilan belgilangan imtiyoz xususida xam xuddi shuni aytish mumkin. Yaoni, ushbu xujjatga binoan, eksoortchi mikrofirmalar va kichik korxonalar yagona solikni uz ishlab chikarishi tovarlari (ishlari, xizmatlari)ni erkin almashtiriladigan valyutaga kilingan eksoorti ulushining jami realizatsiya xajmidagi urniga karab, oasaytirilgan stavkada tulaydilar va xokazo.
Uzbekiston Resoublikasi orezidentining 2005 yil 20 iyundagi oF- 3620-son Farmoniga binoan, shu yil 1 iyuldan boshlab joriy kilingan yana bitta imtiyoz yagona solik tulovini tulovchi mikrofirma va kichik korxona konun xujjatlari asosida ijaraga olgan yer uchastkasi uchun byudjetga ijara xakini tulashdan ozod kilinganlikda kurinadi.
Uzbekiston Resoublikasi orezidentining 2005 yil 14 iyundagi “Tadbirkorlik suboektlari xukukiy ximoya kilish tizimini yanada takomillashtirish chora-tadbirlari tugrisida”gi oF-3619-sonli Farmonga asosan 6 ta xukukiy taosir chorasi fakat sud orkali amalga oshirilishi belgilandi⁷:

•