Узбекистон республикаси олий ва урта

9.2. Don massasini kuruk holatda saqlash. 

O`ZBEKistonda saqlash rejimlaridan donni kuruk holatda saqlash maqsadga 

muvofikdir. 

Donni kuruk holatda saqlash rejimi don massasidagi tirik organizmlar, kana va 

zararkunandalar, mikroorganizmlarning suvga bo`lgan extiyojini kamaytirishni kuzda 

tutadi.  Don  tarkibidagi  erkin  suv  miqdori  yukotilganda  tirik  guruhlarning  extiyoji 

kondirilmay, ularning nobud bulishiga olib keladi. SHu sababli donni kuruk holatda 

saqlashda  namlik  miqdori  kritik  namlikdan  yuqori  bulmasligi  kerak.  Kritik  namlik 

deb  don  massasida  mikroorganizmlar,  kana  va  zararkunandalar  hayot  faoliyati, 

hamda  donda  kechadigan  fiziologik  jarayonlar  jadalligini  chegaralaydigan  namlikka 

aytiladi. Boshoqli donlar uchun kritik namlik 12-14 % ni tashkil qiladi. SHu namlik 

dukkakli  donlarga  har  taaluklidir.  Moyli  donlarda  esa  bu  namlik  yog`  miqdoridan 

boglik.  Yog`  miqdori  25-30  %  ni tashkil kilsa,  kritik  namlik  10-15  % bo`ladi.  Agar 

yog` miqdori 40-50 % ni tashkil kilsa, kritik namlik 6-8 % ni tashkil qiladi. Tajribalar 

shuni  ko`rsatadiki,  yaxshi  tozalangan  zararlanmagan  don  partiyalarini  elevatorlarda 

kuruk holatda 2-3 yil, saqlash omborlarda esa 5 yilgacha saqlash mumkin.