Узбекистон республикаси олий ва урта

3.4. Don massasining sorbtsion xossalari. 

Don va don massasi yaxshi sorbentlar bo`lib, turli xil gazlarni tez yutadi. Don 

massasida kuyidagi sorbtsion holatlar kuzatiladi: 

1. Adsorbtsiya -     

 

yuza bilan yutilish. 

2. Absorbtsiya -     

 

xajmda yutilish. 

3. Xemosorbtsiya -  

 

 

sorbatlarning sorbentlar bilan  

yutilib uzaro kimyoviy reaktsiyaga  

kirishi tushuniladi. 

4. Kapillyar kondensatsiiya -  buglarning kapillyarlarda yutilishiga  

aytiladi. 

 

Bularning barchasi bir bo`lib, sorbtsiya holati deyiladi. 

Sorbtsiya holatiga teskari bo`lgan jarayon desorbtsiya deyiladi. 

Tekshirishlar  shuni  ko`rsatdiki,  turli  ekin  donlarining  xujayra  va  tukimalari 

O`RTAsida  makro-,  mikrokapillyarlar  va  govaklar  mavjud.  Mikrokapillyarlar 

diametri 10-3  ... 10-4  sm,  mikrogovaklarning  esa diametri  10  sm-7  atrofida  bo`ladi. 

---

 

18 

Makro-  va  mikrokapillyarlarning  devorlari  donninng  aktiv  yuzasini  tashkil  qiladi. 

Hozirgi zamon fiziko- kimyoviy usullari bilan tekshirish shuni ko`rsatadiki, donning 

aktiv yuzasi xakikiy yuzasidan 200000 marta katta ekan,ya`ni