N B N T H B SH
A O‘ N A A O‘ M
F L I N B L A
R M N G B M N
A A G A A A G
T G V M T S 1) Shifrlanishi kerak bo‘lgan ochiq matn (to) ustun bо‘yicha
yozib chiqiladi;
2) jadvaldagi ma’lumotni ustun bо‘ylab yozib,
T
1
shifrlan-
gan matn hosil qilinadi:
T
1
= DAIAAUIUNBNTHBSHAO‘NAAO‘MFLINBL
ARMNGBMNAAGAAAGTGVMTS.
Satrlar sonidan V = 7
ekanligi aniqlanadi va shifrlan-
gan matn quyidagi ko‘rinishda bloklarga ajratiladi:
T
1
=
DAIAAUI_UNBNTHB_SHAO‘NAAO‘_MFLINBL_
ARMNGBM_NAAGAAA_GTGVMTS.
Bu usulda uzatuvchi va qabul qiluvchi foydalanuvchilar kalit jadval о‘lchami bо‘lishligini
о‘zaro kelishib olishlari lozim. Asl matnni hosil qilishda, ya’ni deshifrlashda yuqoridagi
amallarga teskari amal (T
1
matn jadvalga satr bo‘ylab yozish va ustun bo‘ylab o‘qish)
bajariladi.
О‘rniga qо‘yish usuli Bu usulda almashtirilishi kerak bo‘lgan belgi alifboda o‘zidan K
ta
keyin joylashgan belgi
bilan o‘zgartiriladi. Simmetrik shifrlash jarayoniga oid yana bir misolni ko‘ramiz:
Xat mazmuni “ Salom Nuriddin, men onlayn biznes bilan shug ‘ ullanishni boshladim. To ‘ lovlarning aksariyati mening veb-saytim orqali olinadi. Men o ‘ z mijozlarim ma ’ lumotlarini himoya qilish uchun eng yaxshi shifrlash usuliga ega bo ‘ lishni xohlayman. Nuriddin, menga qanday maslahat bera olasiz? Hurmat bilan Javohir.
